Remove ads
Aaliyah Dana Haughton (16 Januari 1979 – 25 Ogos 2001) ialah penyanyi, penari, peragawati dan seniwati Amerika Syarikat. Pada usia 10 tahun, beliau muncul dalam rancangan televisyen Star Search dan mengadakan persembahan dalam konsert bersama Gladys Knight. Pada usia 12, Aaliyah menandatangani dengan Jive Records dan Blackground Records milik bapa saudaranya Barry Hankerson. Hankerson memperkenalkannya kepada R. Kelly, yang menjadi mentor beliau, dan juga sebagai penulis lagu utama dan penerbit album sulungnya, album yang dijual tiga juta salinan di Amerika Syarikat dan telah disahkan platinum berganda oleh Persatuan Industri Rakaman Amerika (RIAA). Selepas menghadapi dakwaan perkahwinan secara haram dengan R. Kelly, Aaliyah menamatkan kontraknya dengan Jive dan menandatangani bersama Atlantic Records.
Aaliyah | |
|---|---|
 Aaliyah pada 2000, setahun sebelum kematiannya | |
| Kelahiran | Aaliyah Dana Haughton 16 Januari 1979 |
| Meninggal dunia | 25 Ogos 2001 (umur 22) Marsh Harbour, Pulau Abaco, Bahamas |
| Sebab kematian | Kemalangan pesawat |
| Dikebumikan | Ferncliff Cemetery Hartsdale, New York, Amerika Syarikat |
| Pekerjaan |
|
| Kampung asal | Detroit, Michigan, A.S. |
| Pasangan | R. Kelly (1994-1995) |
| Rakan kongsi domestik | Damon Dash (2000–2001; kematiannya) |
| Ibu bapa | Michael Haughton (meninggal dunia) Diane Haughton |
| Saudara | Rashad Haughton (adik) Barry Hankerson (bapa saudara) |
| Kerjaya muzik | |
| Genre | |
| Instrumen | Vokal |
| Tahun aktif | 1991–2001 |
Syarikat rakaman |
|
Pengkarya berkait |
|
Laman sesawang | aaliyah |
| Tandatangan | |
 | |
Aaliyah bekerja dengan Timbaland dan Missy Elliott untuk album keduanya, One in a Million, yang terjual 3 salinan di Amerika Syarikat dan sebanyak lapan juta salinan di seluruh dunia. Pada 2000, Aaliyah muncul dalam filem pertamanya, Romeo Must Die. Beliau menyumbangkan suaranya untuk runut bunyi filem itu, yang mempertaruhkan single "Try Again". Lagu tersebut menduduki Billboard Hot 100, menjadikan Aaliyah artis pertama dalam sejarah Billboard untuk mencapai matlamat ini. "Try Again" melayakkan Aaliyah menerima pencalonan Anugerah Grammy untuk Penyanyi R&B Wanita. Selepas membintangi filem Romeo Must Die, Aaliyah membawakan peranannya dalam filem Queen of the Damned. Beliau melancarkan album ketiga dan terakhirnya, Aaliyah pada Julai 2001.
Pada 25 Ogos 2001, Aaliyah dan lapan yang lain terbunuh dalam nahas kapal terbang di Bahamas selepas penggambaran video muzik untuk single "Rock the Boat". Juruterbang, Luis Morales III, tidak berlesen pada masa ujian kemalangan dan toksikologi mendedahkan bahawa dia mempunyai kesan kokain dan alkohol dalam sistemnya. Keluarga mendiang Aaliyah memfailkan saman kematian salah terhadap Blackhawk International Airways, yang telah diselesaikan di luar mahkamah. Muzik Aaliyah telah terus mencapai kejayaan komersial dengan beberapa keluaran secara anumerta. Aaliyah telah menjual lebih kurang 24-32.000.000 album di seluruh dunia. Beliau telah dikreditkan untuk membantu mentakrifkan semula muzik R&B, pop dan hip hop,[1] yang membolehkan beliau diberi jolokan "Princess R & B" dan "Queen of Urban Pop". Mendiang disenaraikan oleh Billboard sebagai artis wanita R&B yang kesepuluh paling berjaya daripada 25 tahun yang lalu dan 27 artis R&B paling berjaya dalam sejarah.
Remove ads
Aaliyah Dana Haughton dilahirkan pada 16 Januari 1979, di Brooklyn, New York,[2] dan merupakan anak bongsu kepada pasangan Diane dan Michael "Miguel" Haughton (1951-2012)..[3] Beliau berketrerunan Afrika Amerika, dan mempunyai warisan asli Amerika (Oneida) dari neneknya.[3][4] Namanya telah digambarkan sebagai versi wanita Arab "Ali"; Walau bagaimanapun, bahasa Arab dan nama Yahudi "Aliya (Hebrew: אליה)" berasal dari perkataan Ibrani "aliyah (Hebrew: עלייה)" "Al Aziz yang bermaksud tertinggi, yang terbaik",[5][6] Tanpa mengira asal, penyanyi itu amat menggemari nama Semitik beliau, menyatakan sokongan dengan memanggilnya "cantik" dan menegaskan bahawa beliau "sangat bangga," dan dengan itu Aaliyah menghabiskan seluruh hidupnya berusaha untuk hidup demi namanya setiap hari.[5] Pada usia muda, Aaliyah telah mendaftar dalam kelas vokal oleh ibunya.[7] Beliau memulakan persembahan di majlis perkahwinan, koir gereja dan acara amal. Ketika Aaliyah berusia lima tahun, keluarganya berpindah ke Detroit, Michigan, di mana beliau dibesarkan bersama-sama dengan abangnya, Rashad.[8][9] Beliau telah menghadiri sebuah sekolah Katolik, Gesu Elementary, di mana dalam gred pertama, beliau menerima bahagian dalam pertunjukan pentas Annie. Sejak itu, dia bertekad untuk menjadi penghibur.[10] Detroit, bapanya mula bekerja dalam perniagaan gudang, salah satu daripada saudara kepentingan pelebaran Barry Hankerson. Ibunya tinggal di rumah dan membesarkan Aaliyah dan abangnya.[11]
Sepanjang hidupnya, beliau mempunyai hubungan yang baik dengan abangnya, yang kembali ke zaman kanak-kanak mereka sebagai Rashad mencerminkan bahawa membesar dengan Aaliyah adalah "luar biasa". Dia teringat berjalan di sekeliling nyanyian rumah mereka dan yang tidak menjengkelkan kerana beliau mempunyai "suara yang indah". Aaliyah dan abangnya menjadi rapat dengan sepupu mereka Jomo Hankerson, kerana membesar, mereka hidup "kira-kira lima blok". Jomo mengikut Aaliyah dan Rashad ke rumah mereka dari sekolah apabila ibu mereka tidak mampu untuk menjemput mereka dan teringat rumah Haughton yang dipenuhi dengan muzik.[10] Keluarga Aaliyah adalah dekat kerana perjuangan datuk dan nenek beliau dan apabila keluarga Haughton berpindah ke Detroit, yang Hankerson bersedia untuk membawa mereka masuk jika perlu. Bon sama membawa kepada hubungan dalam industri muzik, di bawah label Blackground Records.
Ibu Aaliyah merupakan seorang vokalis, dan bapa saudaranya, Barry Hankerson, adalah seorang peguam hiburan yang telah berkahwin dengan Gladys Knight. Sebagai seorang anak, Aaliyah mengembara dengan Knight dan bekerja dengan ejen di New York untuk uji bakat untuk iklan dan program televisyen, termasuk Family Matters; beliau pergi untuk muncul di Star Search pada usia 10 tahun. Aaliyah memilih untuk memulakan ujibakat manakala ibunya membuat keputusan untuk mempunyai nama keluarga beliau digugurkan.[11][12] Ia mengikuti penonton untuk beberapa label rakaman dan pada usia 11 muncul dalam konsert bersama Knight.[9][13] Beliau mempunyai beberapa haiwan peliharaan semasa zaman kanak-kanak beliau, yang termasuk itik, ular dan biawak. Sepupunya Jomo mempunyai haiwan peliharaan, buaya, yang Aaliyah merasakan adalah terlalu banyak, mengulas, "bahawa adalah sesuatu yang saya tidak akan terkena strok."[5]
Neneknya meninggal dunia pada tahun 1991. Tahun selepas kematiannya, Aaliyah berkata neneknya menyokong semua orang dalam keluarga dan sentiasa mahu mendengar dia menyanyi. Beliau juga menikmati nyanyian Aaliyah dan akan menyanyi untuknya. Aaliyah menyatakan bahawa beliau berfikir neneknya setiap kali mengalami kemurungan.[14] Tangan Aaliyah mengingatkan beliau ibu saudaranya, yang meninggal dunia ketikausia "muda" dan Aaliyah menyebut beliau sebagai "wanita yang indah dan menakjubkan".[15]
Remove ads
Sewaktu membesar, Aaliyah menghadiri sekolah Detroit dan percaya beliau disukai, tetapi tidak perlu lagi mengusik untuk kedudukan pendek beliau. Beliau teringat akan datang ke sendiri sebelum umur 15 dan berkembang untuk mencintai ketinggiannya. Ibunya akan memberitahu beliau lebih gembira bahawa beliau masih kecil dan memuji beliau. Kanak-kanak lain tidak suka Aaliyah, tetapi dia tidak kekal fokus pada mereka. "Anda sentiasa perlu berurusan dengan orang-orang yang dengki, tetapi terdapat begitu sedikit ia tidak penting. Majoriti kanak-kanak menyokong saya, yang indah. Apabila ia datang untuk berurusan dengan orang negatif, saya hanya membiarkan ia dalam satu telinga dan keluar yang lain. orang-orang tidak kelihatan kepada saya." Bahkan dalam kehidupan dewasa, beliau menganggap dirinya kecil. Beliau "belajar untuk menerima dan cinta" dirinya dan menambah: "... perkara yang paling penting adalah untuk berfikir yang sangat diri anda kerana jika anda tidak, tidak ada orang lain".[5]
Dalam uji bakat beliau untuk penerimaan kepada Detroit High School untuk Seni Halus dan Persembahan, Aaliyah mennyanyikan lagu "Ave Maria" secara keseluruhan dalam bahasa Itali.[16]
Aaliyah, yang mengekalkan purata mata 4.0 gred yang sempurna apabila menamatkan pengajian di Detroit High School untuk Seni Halus dan Persembahan, merasakan pendidikan adalah penting. Beliau merasakan wajar untuk menyimpan gred harapan walaupun tekanan dan kekangan masa dibawa ke atas beliau semasa bahagian awal kerjayanya. Beliau melabel dirinya sebagai kesempurnaan dan teringat selalu menjadi seorang pelajar yang baik. Aaliyah mencerminkan: "Saya sentiasa mahu memeliharanya, walaupun di sekolah tinggi apabila saya mula untuk perjalanan saya mahu menyimpan bahawa 4.0 gred dalam industri ini, anda tahu, saya tidak mahu anak-anak untuk berfikir," Saya hanya boleh. menyanyi dan melupakan sekolah.' Saya fikir ia adalah sangat penting untuk mempunyai pendidikan, dan lebih penting untuk mempunyai sesuatu untuk jatuh kembali. " Aaliyah melakukannya dalam hidupnya sendiri, kerana beliau merancang untuk "jatuh kembali" satu lagi sebahagian daripada industri hiburan. Beliau percaya bahawa jika dia boleh mengajar sejarah muzik atau membuka sekolah sendiri untuk mengajar itu atau drama jika dia tidak mencari rezeki sebagai artis rakaman kerana, kerana dia memberi alasan, "apabila anda memilih kerjaya yang ia telah menjadi sesuatu yang anda suka".[5]
Remove ads
Pada masa lapang, beliau lazimnya berada di rumah, pada usia remajanya, tetapi kadangkala keluar dan bermain teg laser. Beliau memberi alasan ini adalah disebabkan keinginannya kepada "perkara-perkara yang mudah dalam kehidupan". [Walaupun membuat keuntungan daripada kerjayanya yang membenarkan beliau untuk membeli kenderaan yang diinginkannya, Aaliyah mendedahkan semasa temuramah terakhir beliau pada 21 Ogos 2001 ke atas 106 & Park yang dia tidak pernah memiliki kereta kerana tinggal di New York City dan menyewa kereta atau pemandu secara tetap.[17]
Keluarga
Keluarga Aaliyah memainkan peranan utama dalam perjalanan kerjayanya. Bapa Aaliyah, Michael Haughton, yang meninggal dunia pada tahun 2012, berkhidmat sebagai pengurus peribadinya. Ibunya membantu beliau dalam kerjayanya manakala abang Rashad Haughton dan sepupu Jomo Hankerson bekerja dengan beliau secara konsisten.[18] Penyakit ayahnya berakhir beliau bersama-pengurusan Aaliyah dengan ibunya Diane Haughton. Aaliyah membuat semua keputusan beliau oleh Rashad.
Aaliyah telah diketahui biasanya diiringi oleh ahli-ahli keluarga terdekat dan penggambaran "Rock the Boat" telah dikreditkan oleh Rashad Haughton sebagai kali pertama dan hanya keluarganya tidak hadir. Pada bulan Oktober 2001, Rashad menyatakan: "Ia benar-benar menunjang semua orang dari Hari Pertama, setiap video saja ia pernah difilemkan sentiasa menjadi diri sendiri atau ibu saya atau bapa saya di sana .Keadaan sekitar video terakhir ini benar-benar pelik kerana ibu saya mempunyai pembedahan mata dan tidak boleh terbang. Yang benar-benar peduli kerana dia sentiasa mengembara. Ayah saya terpaksa menjaga ibu saya pada masa itu. dan saya pergi ke Australia untuk melawat beberapa rakan-rakan. kami benar-benar tidak dapat memahami mengapa kita tiada di sana. anda bertanya kepada diri sendiri mungkin kita boleh berhenti ia. Tetapi anda tidak boleh benar-benar menjawab soalan. selalu ada akan menjadi bahawa persoalan mengapa."[19] Rakannya Kidada Jones berkata pada tahun lalu dalam hidupnya, ibu bapanya telah diberi kebebasan lebih kepadanya lebih dan dia telah bercakap tentang mahu sebuah keluarga. "Dia mahu mempunyai sebuah keluarga, dan kita bercakap tentang bagaimana kita tidak sabar untuk membayar kembali dengan bayi kami."[20]
Gladys Knight, yang telah berkahwin dengan bapa Aaliyah, Barry Hankerson, adalah penting untuk permulaan kerjaya Aaliyah kerana dia memberikan beliau banyak persembahan awalnya. Satu perbualan terakhir mereka berkenaan Aaliyah menghadapi masalah dengan "satu lagi artis muda" yang dia telah cuba untuk bekerja dengan. Knight merasakan hujah itu "kecil" dan menegaskan bahawa dia kekal menjadi siapa dia walaupun timbul konflik..[21]
Perkahwinan haram
Dengan keluaran Age Ain't Nothing but a Number, khabar angin mengenai hubungan antara Aaliyah dan R. Kelly.[13][22] Tidak lama selepas itu, ada spekulasi mengenai perkahwinan rahsia dengan keluaran Age Ain't Nothing but a Number dan kandungan dewasa yang Kelly telah menulis untuk Aaliyah.[23] Majalah Vibe kemudiannya mendedahkan sijil perkahwinan yang menyenaraikan pasangan itu berkahwin pada 31 Ogos, 1994, di Sheraton Gateway Suites di Rosemont, Illinois.[13][23] Aaliyah, yang berusia 15 pada masa itu, telah disenaraikan sebagai 18 pada perakuan itu; perkahwinan itu menyalahi undang-undang telah dibatalkan pada Februari 1995 oleh ibu bapanya.[23][24] Pasangan itu terus menafikan dakwaan perkahwinan, menyatakan bahawa kedua-dua telah berkahwin. Satu dakwaan tertentu antara khabar angin adalah bahawa Aaliyah mengahwini R. Kelly tanpa pengetahuan ibu bapanya.[25]
Aaliyah dilaporkan membangunkan persahabatan dengan R. Kelly semasa rakaman album sulungnya. Kerana dipanggil semula untuk majalah Vibe pada tahun 1994, beliau dan R. Kelly akan "pergi menonton filem" dan "pergi makan" apabila letih dan akan kemudian "kembali dan kerja". Beliau menyifatkan hubungan antaranya dan R. Kelly sebagai "agak dekat."[26] Pada 2016, Kelly berkata bahawa beliau bercinta dengan Aaliyah seperti Ia menyertai "orang lain."[27] Pada Disember 1994, Aaliyah memberitahu Sun-Times bahawa setiap kali ditanya mengenai berkahwin dengan R. Kelly, beliau menggesa mereka untuk tidak percaya "semua yang kucar-kacir" dan bahawa beliau dan R. Kelly adalah "dekat" dan "orang mengambil ia cara yang salah."[28] Dalam buku 2011 beliau The Man Behind the Man: Looking From the Inside Out, Demetrius Smith Sr, bekas anggota rombongan R. Kelly, menulis bahawa R. Kelly memberitahu dia "dengan suara yang kedengaran seolah-olah dia mahu menistikan air mata" bahawa dia fikir Aaliyah sedang mengandung.[29]
Jamie Foster Brown pada tahun 1994 terbitan Sister 2 Sister menulis bahawa "R. Kelly memberitahu saya bahawa dia dan Aaliyah berkumpul dan ia hanya sihir." Brown juga melaporkan mendengar tentang hubungan di antara mereka. "Saya telah mendengar tentang Robert dan Aaliyah untuk sementara-bahawa dia sedang mengandung. Atau dia datang dan pergi dalam dan di luar rumahnya. Orang akan melihat dia berjalan dengan anjing, 12 Play, dengan topi bola keranjang dan cermin mata hitamnya. Setiap kali saya bertanya label, mereka berkata ia adalah platonik. Tetapi saya terus mendengar aduan daripada orang ramai mengenai kesejahteraan beliau di studio dengan semua lelaki. Di usia 15, "kata Brown. "Anda mempunyai semua hormon dan tidak ada otak yang menyertainya."[30]
Aaliyah mengakui dalam dokumen mahkamah bahawa beliau telah berbohong mengenai umurnya. Pada Mei 1997, beliau memfailkan saman di Cook County mencari untuk mempunyai semua rekod perkahwinan itu dikeluarkan kerana dia tidak cukup umur di bawah undang-undang negeri untuk berkahwin tanpa kebenaran ibu bapanya. Dilaporkan bahawa beliau memotong semua hubungan profesional dan peribadi dengan R. Kelly selepas perkahwinan itu telah dibatalkan dan tidak lagi mempunyai hubungan dengannya.[31] Pada tahun 2014, Jomo Hankerson menyatakan bahawa Aaliyah "mendapat kezaliman" ke atas hubungan beliau dengan R. Kelly dan skandal lebih daripada perkahwinan yang dibuat sukar untuk mencari penerbit untuk album kedua. "Kami datang dari satu album pertama multi-platinum dan kecuali untuk beberapa hubungan dengan Jermaine Dupri dan Puffy, ia adalah sukar bagi kita untuk mendapatkan penerbit album." Hankerson turut melahirkan kekeliruan mengapa "mereka kecewa" dengan Aaliyah diberikan umurnya pada masa itu.[32]
Aaliyah dikenali mengelak dari menjawab soalan mengenai R. Kelly berikutan perceraian dengan profesional. Dalam temu bual dengan Christopher John Farley, beliau telah ditanya sama ada dia masih menjalin hubungan dengannya dan jika dia pernah akan bekerjasama dengan beliau lagi. Farley berkata Aaliyah balas dengan "firma, yang membeku" 'Tidak' kepada kedua-dua soalan.[33] Majalah Vibe berkata Aaliyah mengubah tajuk bila-bila masa "anda membawa perkahwinan itu dengan dia". Jurucakap Aaliyah memberitahu Chicago Sun-Times pada tahun 2000 apabila "R. Kelly datang, dia tidak sebutpun namanya, dan tiada siapa yang dibenarkan untuk bertanyakan mengenainya sama sekali".[34] Kelly kemudian mengulas bahawa Aaliyah mempunyai peluang untuk menangani hubungan pasangan selepas mereka berpisah secara profesional tetapi memilih untuk tidak.[35]
R. Kelly mempunyai dakwaan lain yang dibuat mengenai beliau mengenai kanak-kanak perempuan bawah umur pada tahun-tahun selepas kematiannya dan perkahwinannya dengan Aaliyah telah digunakan untuk membuktikan penglibatan beliau dengan mereka. Beliau enggan membincangkan hubungannya dengannya, memetik bahawa dia telah mati. "Sebagai penghormatan untuk beliau, dan ibunya dan ayahnya, saya tidak akan membincangkan Aaliyah. Mereka itu adalah satu keadaan yang lain secara keseluruhan, masa yang lain secara keseluruhan, ia adalah satu perkara yang lain secara keseluruhan, dan saya yakin bahawa rakyat juga tahu bahawa."[36] Ibu Aaliyah, Diane Haughton mencerminkan bahawa segala-galanya "yang tidak kena dalam hidupnya" bermula dengan hubungan beliau dengan R. Kelly.[28] Dakwaan-dakwaan tersebut telah dikatakan telah dilakukan "sedikit untuk merosakkan imej Aaliyah atau menghalang beliau daripada menjadi terkenal pada 90-an dipercayai 'dengan memasuki pasaran yang berdaya maju dalam filem dan model."[37]
Remove ads
![[icon]](#/media/Fail:Wiki_letter_w_cropped.svg){kind=small} |
- Age Ain't Nothing But a Number (1991)
- One in a Million (1995)
- Aaliyah (2001)
| Tajuk | Tahun | Media | Peranan | Catatan |
|---|---|---|---|---|
| Star Search | 1989 | siri TV show | Dirinya sendiri | 1 episod |
| All That | 1995; 1997 | siri TV | Dirinya sendiri | 2 episod |
| New York Undercover | 1997 | Musim 3, episod 65: "Fade Out" | ||
| Romeo Must Die | 2000 | Filem cetera | Trish O'Day | Kemunculan pertama |
| Queen of the Damned | 2002 | Queen Akasha | Keluaran anumerta |
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads