Gliseraldehid 3-fosfat

Gliseraldehid 3-fosfat atau triosa fosfat serta 3-fosfogliseraldehid (singkatan G3P, GA3P, GADP, GAP, TP, GALP atau PGAL) ialah metabolit yang wujud sebgai molekul perantara dalam beberapa laluan metabolisme utama dalam semua organisma.^[2][3] Dengan formula kimia H(O)CCH(OH)CH₂OPO₃^2-, anion ini ialah ester monofosfat bagi gliseraldehid.

Gliseraldehid 3-fosfat

Nama
Nama IUPAC 2-hidroksi-3-oksopropil dihidrogen fosfat
Pengecam
No. Pendaftaran CAS	591-59-3 Y
Imej model 3D Jmol	Imej berinteraktif
Rujukan Beilstein	1725008
ChEBI	CHEBI:17138 Y
ChEMBL	ChEMBL1232918
ChemSpider	709 (rasemik) Y 393755 (isomer L) Y 388314 (isomer D) Y
DrugBank	DB02263
ECHA InfoCard	100.008.839
Nombor EC	209-721-7
KEGG	C00661 Y C00118 Y
MeSH	Glyceraldehyde+3-Phosphate
PubChem CID	729
UNII	7466PL1110 Y
CompTox Dashboard (EPA)	DTXSID40861814
InChI InChI=1S/C3H7O6P/c4-1-3(5)2-9-10(6,7)8/h1,3,5H,2H2,(H2,6,7,8) Y Key: LXJXRIRHZLFYRP-UHFFFAOYSA-N Y InChI=1/C3H7O6P/c4-1-3(5)2-9-10(6,7)8/h1,3,5H,2H2,(H2,6,7,8) Key: LXJXRIRHZLFYRP-UHFFFAOYAH
SMILES C([C@H](C=O)O)OP(=O)(O)O
Sifat
Formula kimia	C3H7O6P
Jisim molar	170.058
Takat lebur	102–104 °C[1]
Kecuali jika dinyatakan sebaliknya, data diberikan untuk bahan-bahan dalam keadaan piawainya (pada 25 °C [77 °F], 100 kPa).
Y pengesahan (apa yang perlu: Y/N?)
Rujukan kotak info

Dalam metabolisme

Glikolisis/Glukoneogenesis

D-Gliseraldehid 3-fosfat dibentuk daripada tiga sebatian berikut dalam tindak balas berbalik:

• Fruktosa-1,6-bisfosfat (F1,6BP), dimangkinkan oleh aldolase.

β-D-fruktosa-1,6-bisfosfat	fruktosa-bisfosfat aldolase		D-gliseraldehid 3-fosfat		dihidroksiaseton fosfat
				+
	fruktosa-bisfosfat aldolase

• Dihidroksiaseton fosfat (DHAP), dimangkinkan oleh triosa fosfat isomerase.

Dihidroksiaseton fosfat	triosa fosfat isomerase		D-gliseraldehid 3-fosfat
	triosa fosfat isomerase

• 1,3-Bisfosfogliserat (1,3BPG), dimangkinkan oleh gliseraldehid 3-fosfat dehidrogenase; sebagai substrat untuk menghasilkan 1,3-bisfosfo-D-gliserat dalam glikolisis.

gliseraldehid 3-fosfat	gliseraldehid fosfat dehidrogenase		D-gliserat 1,3-bisfosfat
	NAD+ + Pi	NADH + H+
	NAD+ + Pi	NADH + H+

D-Gliseraldehid 3-fosfat juga memiliki kepentingannya sendiri kerana molekul ini bertindak sebagai pintu masuk gliserol (sebagai DHAP) ke laluan glikolisis/glukoneogenesis. Di samping itu, ia terlibat sebagai produk dalam laluan pentosa fosfat.

Dalam fotosintesis

Semasa fotosintesis, 2 gliserat 3-fosfat setara (GP; juga dikenali sebagai 3-fosfogliserat) dihasilkan oleh langkah pertama tindak balas gelap apabila ribulosa 1,5-bifosfat (RuBP) dan karbon dioksida dimangkinkan oleh enzim RuBisCO. GP ditukarkan kepada D-gliseraldehid 3-fosfat (G3P) menggunakan tenaga dalam adenosina trifosfat (ATP) dan kuasa penurunan NADPH sebagai sebahagian daripada kitaran Calvin. Ini mengembalikan adenosina difosfat (ADP), ion fosfat Pi dan NADP+ kepada tindak balas cahaya fotosintesis bagi kegunaan lanjut. RuBP dijana semula bagi kitaran Calvin seterusnya.

G3P secara amnya dianggap sebagai hasil akhir utama fotosintesis, dan ia boleh digunakan sebagai nutrien segera, atau digabungkan dan disusun semula untuk membentuk gula monosakarida seperti glukosa yang boleh diangkut ke sel lain, atau dibungkus untuk penyimpanan sebagai polisakarida yang tidak larut seperti kanji.

Rumus am metabolisme G3P adalah seperti yang berikut:

6 CO₂ + 6 RuBP (+ tenaga daripada 12 ATP dan 12 NADPH) → 12 G3P (3 karbon)

10 G3P (+ tenaga daripada 6 ATP) → 6 RuBP (bahan pemula dihasilkan semula)

2 G3P → glukosa (6 karbon).

Sintesis asid amino

Gliseraldehid 3-fosfat wujud sebagai bahan sampingan dalam laluan biosintesis triptofan, asid amino perlu yang tidak boleh dihasilkan oleh tubuh manusia. Selain itu, gliseraldehid 3-fosfat wujud sebagai bahan tindak balas dalam laluan biosintesis tiamina (Vitamin B₁), satu lagi asid amino perlu.

Rujukan

1. "metabocard for Glycerol 3-phosphate".
2. Berg, Jeremy M.; Tymoczko, Stryer (2002). Biochemistry (ed. 5th). New York: W.H. Freeman and Company. ISBN 0-7167-3051-0.
3. Nelson, D. L.; Cox, M. M. "Lehninger, Principles of Biochemistry" 3rd Ed. Worth Publishing: New York, 2000. ISBN 1-57259-153-6.

Pautan luar

Wikimedia Commons mempunyai media berkaitan Gliseraldehid 3-fosfat

• D-Gliseraldehid 3-fosfat, dan tindak balas dan laluan disertai, daripada KEGG PATHWAY Database
• Gliseraldehid 3-fosfat, dan tindak balas dan laluan disertai, daripada KEGG PATHWAY Database