From Wikipedia, the free encyclopedia
Sukan Asia juga dikenali sebagai Asiad,[1] adalah sebuah acara beraneka sukan peringkat benua yang diadakan setiap empat tahun dalam kalangan atlet dari seluruh benua Asia. Temasya sukan tersebut dikawal oleh Persekutuan Sukan Asia (AGF) dari edisi pertama di New Delhi, India hingga ke edisi tahun 1978. Sejak edisi tahun 1982, ia telah dianjurkan oleh Majlis Olimpik Asia selepas perpecahan Persekutuan Sukan Asia.[2]
Singkatan | Asiad |
---|---|
Acara pertama | Sukan Asia 1951 di New Delhi, India |
Kekerapan | Empat tahun |
Acara terakhir | Sukan Asia 2018 di Jakarta-Palembang, Indonesia |
Tujuan | Acara beraneka sukan untuk negara-negara Asia |
Sebelum Sukan Asia diadakan, sebuah perhimpunan yang dikenali sebagai Kejohanan Sukan Timur Jauh wujud dan dibangkitkan buat julung kali di sebuah lokasi ditentukan antara Empayar Jepun, Kepulauan Filipina, dan Republik China. Temasya Kejohanan Sukan Timur Jauh diadakan untuk kali pertama di Manila pada 1913 dan disertai oleh 6 buah negara kawasan tersebut. Sepuluh lagi Kejohanan Sukan Timur jauh telah diadakan sehingga tahun 1934.
Selepas Perang Dunia II, beberapa negara Asia telah mencapai kemerdekaan. Banyak negara Asia yang baru merdeka mahukan pembentukan satu jenis pertandingan baru yang menunjukkan penguasaan Asia tidak sepatutnya ditunjukkan melalui kekejaman tetapi dikuatkan melalui persefahaman. Semasa Sukan Olimpik Musim Panas 1948 di London, England, perbualan antara ahli sukan China dan Filipina menimbulkan gagasan memulihkan Sukan Timur Jauh. Namun, Guru Dutt Sondhi wakil Jawatankuasa Olimpik Antarabangsa India, tidak percaya bahawa pemulihan Sukan Timur Jauh akan memaparkan secukupnya semangat perpaduan dan tahap pencapaian yang berlaku dalam sukan Asia. Sebagai akibatnya, dia mencadangkan kepada pemimpin-pemimpin sukan cita untuk mengadakan sebuah pertandingan baru iaitu Sukan Asia. Hal ini mencetuskan sebuah perjanjian untuk membentuk Persekutuan Olahraga Asia. Sebuah jawatankuasa persediaan telah ditubuhkan untuk merangkakan piagam untuk pertubuhan baru ini. Pada 13 Februari 1949, Persekutuan Olahraga Asia telah dirasmikan di New Delhi dengan nama Persekutuan Sukan Asia, dan New Delhi diumumkan sebagai tuan rumah pertama Sukan Asia yang dijadualkan untuk diadakan pada tahun 1950.
Mulai tahun 1962, Sukan Asia mengalami pelbagai krisis. Pertama sekali, tuan rumah Indonesia menolak keizinan penyertaan Israel dan Taiwan atas masalah politik dan agama. Sebagai akibatnya, IOC menarik balik tajaannya terhadap temasya sukan tersebut dan menggantungkan Indonesia sebagai salah satu ahlinya. Konfederasi Bola Sepak Asia (AFC), Persekutuan Olahraga Amatur Antarabangsa (IAAF) dan Persekutuan Angkat Berat Antarabangsa (IWF) juga menarik balik pengiktirafan mereka terhadap temasya sukan tersebut.
1970
1973
1977
Disebabkan rentetan peristiwa, Komiti Olimpik Kebangsaan (NOC) menyemak semula perlembagaan Persekutuan Sukan Asia. Persatuan baru yang dinamakan Majlis Olimpik Asia dibentuk. India sudah bersedia untuk menjadi tuan rumah Sukan Asia 1982 dan OCA bercadang untuk tidak menggugurkan jadual waktu AGF lama. OCA secara rasmi mengawasi sukan ini bermula dari Sukan Asia 1986 di Korea Selatan.
Di edisi berikutnya, Taiwan (Republik China) diakui tetapi OCA tegas mengikut piawai IOC dan diberi nama China Taipei. OCA juga bersetuju dengan tetap pengecualian Israel seperti anggota dan permohonan negara untuk bersama ke dalam perlawanan Eropah.
Di Sukan Asia 1994, meskipun tentangan dari lain-lain bangsa, OCA membenarkan negara bekas jajahan Kesatuan Republik Sosialis Soviet (USSR) seperti Kazakhstan, Kyrgyzstan, Uzbekistan, Turkmenistan, dan Tajikistan.
Pada tahun 2006, entri Australia tidak diluluskan oleh Presiden OCA Sheikh Ahmad Al-Fahd Al-Sabah yang berpendapat kemasukan Australia ke Asia ialah tidak adil kepada negara benua Oceania.
Tahun | Edisi | Tuan rumah | Dibuka oleh | Tarikh | Negara | Peserta | Sukan | Acara | Juara | Ruj |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1951 | I | New Delhi, India | Presiden Rajendra Prasad | Mac 4–11 | 11 | 489 | 6 | 57 | Jepun | [3] |
1954 | II | Manila, Filipina | Presiden Ramon Magsaysay | Mei 1–9 | 19 | 970 | 8 | 76 | Jepun | [4] |
1958 | III | Tokyo, Jepun | Maharaja Hirohito | Mei 28–Jun 1 | 16 | 1,820 | 13 | 97 | Jepun | [5] |
1962 | IV | Jakarta, Indonesia | Presiden Soekarno | Ogos 24–September 4 | 12 | 1,460 | 13 | 88 | Jepun | [6] |
1966 | V | Bangkok, Thailand | Raja Bhumibol Adulyadej | Disember 9–20 | 16 | 1,945 | 14 | 143 | Jepun | [7] |
1970¹ | VI | 2,400 | 13 | 135 | Jepun | [8] | ||||
1974 | VII | Iran Tehran | Shah Mohammad Reza Pahlavi | September 1–16 | 19 | 3,010 | 16 | 202 | Jepun | [9] |
1978 | VIII | Bangkok, Thailand² | Raja Bhumibol Adulyadej | Disember 9–20 | 19 | 3,842 | 19 | 201 | Jepun | [10] |
1982 | IX | New Delhi, India | Presiden Zail Singh | November 19–Disember 4 | 23 | 3,411 | 21 | 147 | Republik Rakyat China | [11] |
1986 | X | Seoul, Korea Selatan | Presiden Chun Doo-hwan | September 20–Oktober 5 | 22 | 4,839 | 25 | 270 | Republik Rakyat China | [12] |
1990 | XI | Beijing, China | Presiden Yang Shangkun | September 22–Oktober 7 | 36 | 6,122 | 29 | 310 | Republik Rakyat China | [13] |
1994 | XII | Hiroshima, Jepun | Maharaja Akihito | Oktober 2–16 | 42 | 6,828 | 34 | 337 | Republik Rakyat China | [14] |
1998 | XIII | Bangkok, Thailand | Raja Bhumibol Adulyadej | Disember 6–20 | 41 | 6,554 | 36 | 376 | Republik Rakyat China | [15] |
2002 | XIV | Busan, Korea Selatan | Presiden Kim Dae-jung | September 29–Oktober 14 | 44 | 7,711 | 38 | 419 | Republik Rakyat China | [16] |
2006 | XV | Doha, Qatar | Emir Hamad bin Khalifa Al Thani | Disember 1–15 | 45 | 9,520 | 39 | 424 | Republik Rakyat China | [17] |
2010 | XVI | Guangzhou, China | Perdana Menteri Wen Jiabao | November 12–27 | 9,704 | 42 | 476 | Republik Rakyat China | [18] | |
2014 | Incheon, Korea Selatan | Presiden Park Geun-hye | September 19–Oktober 4 | 9,501 | 36 | 439 | Republik Rakyat China | [19] | ||
2018* | Jakarta dan Palembang, Indonesia³ | Presiden Joko Widodo | Ogos 18–September 2 | 11,720 | 40 | 465 | Republik Rakyat China | [20] | ||
2022 | Hangzhou, China | September 10–25 | Acara masa depan | [21] | ||||||
2026 | Nagoya, Jepun | September 18–Oktober 3 | Acara masa depan |
¹ 1970 (Asalnya tuan rumah oleh Seoul, Korea Selatan)
Kod | Negara / IOC | Tahun daftar | Nota |
---|---|---|---|
AFG | Afghanistan | 1936 | |
BAN | Bangladesh | 1984 | |
BHU | Bhutan | 1984 | |
BRN | Bahrain | 1984 | |
BRU | Brunei | 1988 | |
CAM | Kemboja | 1956 | |
CHN | Republik Rakyat China | 1932 | |
HKG | Hong Kong | 1952 | HKG ( Hong Kong) 1952-1996 |
INA | Indonesia | 1952 | |
IND | India | 1900 | |
IRI | Iran | 1948 | |
IRQ | Iraq | 1948 | |
JOR | Jordan | 1968 | |
JPN | Jepun | 1912 | |
KAZ | Kazakhstan | 1994 | RUS ( Rusia) 1900-1912 URS ( Kesatuan Soviet) 1924-1988 EUN ( Pasukan Bersatu) 1992 |
KGZ | Kyrgyzstan | 1994 | RUS ( Rusia) 1900-1912 URS ( Kesatuan Soviet) 1924-1988 EUN ( Pasukan Bersatu) 1992 |
KOR | Korea Selatan | 1948 | |
KSA | Arab Saudi | 1972 | |
KUW | Kuwait | 1968 | |
LAO | Laos | 1980 | |
LIB | Lubnan | 1948 | |
MAC | Makau | ||
MAS | Malaysia | 1992 | MAL ( Malaysia) 1964-1988 MAL ( Tanah Melayu) 1956-1960 |
MGL | Mongolia | 1964 | |
MYA | Myanmar | 1992 | BIR (Burma) 1948-1988 |
NEP | Nepal | 1964 | |
OMA | Oman | 1984 | |
PAK | Pakistan | 1948 | |
PHI | Filipina | 1924 | |
PLE | Palestine | 1996 | |
PRK | Korea Utara | 1972 | |
QAT | Qatar | 1984 | |
SIN | Singapura | 1948 | MAL ( Malaysia) 1964 |
SRI | Sri Lanka | 1948 | |
SYR | Syria | 1948 | |
THA | Thailand | 1952 | |
TJK | Tajikistan | 1996 | RUS ( Rusia) 1900-1912 URS ( Kesatuan Soviet) 1924-1988 EUN ( Pasukan Bersatu) 1992 |
TKM | Turkmenistan | 1996 | RUS ( Rusia) 1900-1912 URS ( Kesatuan Soviet) 1924-1988 EUN ( Pasukan Bersatu) 1992 |
TLS | Timor Leste | 2004 | |
TPE | Taipei Cina | 1984 | |
UAE | Emiriah Arab Bersatu | 1984 | |
UZB | Uzbekistan | 1994 | RUS ( Rusia) 1900-1912 URS ( Kesatuan Soviet) 1924-1988 EUN ( Pasukan Bersatu) 1992 |
VIE | Vietnam | 1952 | |
YEM | Yaman | 1992 |
Berikut adalah acara sukan yang telah dan akan dipertandingkan di Sukan Asia
|
|
Kedudukan | Negara | Emas | Perak | Gangsa | Jumlah |
---|---|---|---|---|---|
1 | China (CHN) | 1473 | 994 | 720 | 3187 |
2 | Jepun (JPN) | 1032 | 1037 | 985 | 3054 |
3 | Korea Selatan (KOR) | 745 | 663 | 827 | 2235 |
4 | Iran (IRI) | 179 | 181 | 197 | 557 |
5 | India (IND) | 155 | 201 | 316 | 672 |
6 | Kazakhstan (KAZ) | 155 | 158 | 244 | 557 |
7 | Thailand (THA) | 132 | 175 | 279 | 586 |
8 | Korea Utara (PRK) | 110 | 144 | 179 | 433 |
9 | Taipei Cina (TPE) | 99 | 144 | 276 | 519 |
10 | Indonesia (INA) | 91 | 120 | 235 | 446 |
11 | Uzbekistan (UZB) | 83 | 120 | 140 | 343 |
12 | Filipina (PHI) | 67 | 114 | 230 | 411 |
13 | Malaysia (MAS) | 63 | 101 | 148 | 312 |
14 | Pakistan (PAK) | 44 | 63 | 97 | 204 |
15 | Qatar (QAT) | 43 | 31 | 56 | 130 |
16 | Singapura (SIN) | 41 | 58 | 114 | 213 |
17 | Hong Kong (HKG) | 38 | 79 | 112 | 229 |
18 | Bahrain (BHR) | 37 | 25 | 23 | 85 |
19 | Kuwait (KUW) | 26 | 30 | 34 | 90 |
20 | Mongolia (MGL) | 25 | 46 | 91 | 162 |
21 | Arab Saudi (KSA) | 25 | 13 | 23 | 61 |
22 | Vietnam (VIE) | 18 | 70 | 93 | 181 |
23 | Israel (ISR) | 18 | 16 | 19 | 53 |
24 | Myanmar (MYA) | 16 | 28 | 55 | 99 |
25 | Sri Lanka (SRI) | 11 | 10 | 20 | 41 |
26 | Syria (SYR) | 9 | 7 | 16 | 32 |
27 | Iraq (IRQ) | 7 | 17 | 23 | 47 |
28 | Emiriah Arab Bersatu (UAE) | 7 | 17 | 17 | 41 |
29 | Jordan (JOR) | 5 | 16 | 24 | 45 |
30 | Lubnan (LBN) | 5 | 5 | 8 | 18 |
31 | Kyrgyzstan (KGZ) | 4 | 23 | 38 | 65 |
32 | Tajikistan (TJK) | 4 | 7 | 17 | 28 |
33 | Turkmenistan (TKM) | 3 | 8 | 12 | 23 |
34 | Kemboja (CAM) | 3 | 2 | 4 | 9 |
35 | Makau (MAC) | 2 | 11 | 20 | 33 |
36 | Bangladesh (BAN) | 1 | 5 | 6 | 12 |
37 | Korea (COR) | 1 | 1 | 2 | 4 |
38 | Oman (OMA) | 1 | 0 | 3 | 4 |
39 | Laos (LAO) | 0 | 4 | 11 | 15 |
40 | Afghanistan (AFG) | 0 | 4 | 7 | 11 |
41 | Nepal (NEP) | 0 | 2 | 22 | 24 |
42 | Brunei (BRU) | 0 | 0 | 4 | 4 |
43 | Yaman (YEM) | 0 | 0 | 2 | 2 |
44 | Palestin (PLE) | 0 | 0 | 1 | 1 |
Jumlah (44 negara) | 4778 | 4750 | 5750 | 15278 |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.