Сомалиланд
From Wikipedia, the free encyclopedia
Сомалиланд, албан ёсоор Бүгд Найрамдах Сомалиланд Улс, нь Сомалийн хойгт орших хүлээн зөвшөөрөгдөөгүй улс ба олон улсад Сомалийн де-юре хэсэг гэж хүлээн зөвшөөрөгдсөн.[6][7][8] Адены булангийн өмнөд эрэгт оршдог бөгөөд баруун хойд талаараа Жибути, өмнөд болон баруун талаараа Этиоп, зүүн талаараа Сомали улстай хиллэдэг.[9][10][11][12] Нэхэмжилсэн нутаг дэвсгэр нь 176,120 хавтгай дөрвөлжин километр талбай,[13] бөгөөд 2021 оны байдлаар ойролцоогоор 5.7 сая хүн амтай байна.[14][15] Нийслэл болон томоохон хот нь Харгейса. Сомалиландын засгийн газар өөрийгөө Британийн Сомалиландын залгамжлагч улс гэж үздэг бөгөөд тус улс нь богино тусгаар тогтносон Сомалиланд Улсын хувиар 1960-1991 онд Сомалиландын итгэмжлэгдсэн нутаг дэвсгэртэй (хуучин Италийн Сомалиланд) нэгдэж, Бүгд Найрамдах Сомали Улсыг байгуулсан.[16]
Бүгд Найрамдах Сомалиланд Улс | |
---|---|
Уриа: لا إله إلا الله محمد رسول الله Lā ilāhā illā-llāhu; muḥammadun rasūlu-llāh "Аллахаас өөр бурхан байхгүй; Мухаммед бол Аллахын элч" | |
Төрийн дуулал: Samo ku waar حياة طويلة مع السلام "Мөнхийн амар амгаланд амьдар" | |
Төлөв | Хүлээн зөвшөөрөгдөөгүй улс; НҮБ-аас де-юре Сомалийн нэг хэсэг гэж хүлээн зөвшөөрсөн |
Нийслэл ба томоохон хот | Харгейса 9°33′N 44°03′E |
Албан ёсны хэл | Сомали хэл |
Хоёр дахь хэл | Араб хэл,[1] Англи хэл |
Шашин | Ислам (албан ёсны) |
Ард түмний нэршил | |
Төр засаг | Нэгдмэл ерөнхийлөгчийн бүгд найрамдах улс |
• Ерөнхийлөгч | Мусе Бихи Абди |
• Дэд Ерөнхийлөгч | Абдирахман Саилижи |
• Парламентын дарга | Ясин Хажи Махмуд |
• Ерөнхий шүүгч | Адан Хажи Али |
Хууль тогтоох байгууллага | Парламент |
• Дээд танхим | Ахмадын танхим |
• Доод танхим | Төлөөлөгчдийн танхим |
Түүх | |
• Исламын өмнөх анхны хаант улс | МЭӨ 2500 |
• Исламын анхны султант улс | 1185 |
• Исаакийн султант улс | 1750–1884 |
• Британийн протекторат байгуулагдав | 1884 |
• Сомалиланд Улсын тусгаар тогтнол | 6 сарын 26, 1960[1] |
• Сомалиландын итгэмжлэгдсэн нутаг дэвсгэртэй холбоо | 7 сарын 1, 1960[1] |
• Тусгаар тогтнолын тунхаглал | 5 сарын 18, 1991[1] |
• Одоогийн үндсэн хууль | 6 сарын 13, 2001 |
Газар нутаг | |
• Нийт | 177,000[3] км2 |
Хүн ам | |
• 2024 тооцоо | 5.7 сая[4] (114) |
• Нягтаршил | 28.27[3]/км2 |
ДНБ (нэрлэсэн) | 2022 тооцоо |
• Нийт | $3.782 тэрбум[5] |
• Нэг хүнд ноогдох | $852[5] |
Мөнгөний нэгж | Сомалиланд шиллинг |
Цагийн бүс | UTC+3 (EAT) |
Огнооны формат | ө/с/жж (МЭ) |
Жолооны тал | баруун |
Утасны томьёо | +252 (Сомали) |