ആന്ധ്രാപ്രദേശ്
ഇന്ത്യയിലെ ഒരു സംസ്ഥാനം / From Wikipedia, the free encyclopedia
ഇന്ത്യയുടെ തെക്കുകിഴക്കു ഭാഗത്തുള്ള ഒരു സംസ്ഥാനമാണ് ആന്ധ്രാപ്രദേശ് (തെലുഗ്: ఆంధ్ర ప్రదేశ్). തെലുങ്ക് ഭാഷ മുഖ്യമായി സംസാരിക്കപ്പെടുന്ന ഈ സംസ്ഥാനത്തിന്റെ തലസ്ഥാനം അമരാവതി ആണ്. വടക്ക് തെലങ്കാന, ഛത്തീസ്ഗഡ്, ഒഡീഷ, മഹാരാഷ്ട്ര; തെക്ക് തമിഴ്നാട്; കിഴക്ക് ബംഗാൾ ഉൾക്കടൽ; പടിഞ്ഞാറ് കർണ്ണാടക എന്നിവയാണ് ആന്ധ്രാപ്രദേശിന്റെ അതിർത്തികൾ. വിസ്തീർണ്ണത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ എട്ടാമതും ജനസംഖ്യയുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ പത്താമതും ആയ ഇന്ത്യൻ സംസ്ഥാനമാണ് ആന്ധ്രാപ്രദേശ്.[9]
ആന്ധ്രാപ്രദേശ് | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
സംസ്ഥാനം | |||||||||
Andhra Pradesh | |||||||||
From top, left to right: Kodanda Rama Temple at Vontimitta, Nandi at Lepakshi, Papi Hills, Venkateswara Temple at Tirumala, Dhyana Buddha statue at Visakhapatnam, Araku Valley, Simhachalam Temple at Visakhapatnam, Skyline of Visakhapatnam City | |||||||||
ദേശീയഗാനം: "Maa Telugu Thalliki" (To our mother Telugu) | |||||||||
Location of Andhra Pradesh in India | |||||||||
Coordinates: 16.50°N 80.64°E / 16.50; 80.64 | |||||||||
രാജ്യം | India | ||||||||
രൂപീകരണം | 1 November 1956[1] | ||||||||
തലസ്ഥാനം(ങൾ) | De jure:
അമരാവതി[lower-roman 3] | ||||||||
ഏറ്റവും വലിയ നഗരം | വിശാഖപട്ടണം | ||||||||
ജില്ലകൾ | 13 | ||||||||
• ഭരണസമിതി | ആന്ധ്രാപ്രദേശ് സർക്കാർ | ||||||||
• ഗവർണർ | ബിശ്വഭൂഷൻ ഹരിചന്ദൻ[4][5] | ||||||||
• മുഖ്യമന്ത്രി | വൈ.എസ്. ജഗൻമോഹൻ റെഡ്ഡി (YSRCP) | ||||||||
• നിയമസഭ | ദ്വിസഭ
| ||||||||
• പാർലമെന്റ് മണ്ഡലങ്ങൾ | |||||||||
• High Court | ആന്ധ്രാപ്രദേശ് ഹൈക്കോടതി | ||||||||
• ആകെ | 1,62,975 ച.കി.മീ.(62,925 ച മൈ) | ||||||||
•റാങ്ക് | 7th | ||||||||
(2011)[6] | |||||||||
• ആകെ | 49,386,799 | ||||||||
• റാങ്ക് | 10th | ||||||||
• ജനസാന്ദ്രത | 308/ച.കി.മീ.(800/ച മൈ) | ||||||||
Demonym(s) | Andhrulu, Teluguvaru | ||||||||
• Total | ₹9.71 ട്രില്യൻ (US$150 billion) | ||||||||
• Per capita | ₹1,68,480 (US$2,600) | ||||||||
സമയമേഖല | UTC+05:30 (IST) | ||||||||
UN/LOCODE | AP | ||||||||
ISO കോഡ് | IN-AP | ||||||||
വാഹന റെജിസ്ട്രേഷൻ | AP–39 | ||||||||
Literacy rate | 67.41% (2011) | ||||||||
ഔദ്യോഗിക ഭാഷ | തെലുങ്ക് | ||||||||
Coastline | 974 km (605 mi) | ||||||||
Sex ratio (2011) | 993 ♀/1000 ♂ | ||||||||
HDI (2018) | 0.650[8] medium · 27th | ||||||||
വെബ്സൈറ്റ് | www |
ആന്ധ്രാപ്രദേശ് "ഇന്ത്യയുടെ അരിപ്പാത്രം" (Rice bowl of India) എന്നാണ് അറിയപ്പെടുന്നത്. ഇവിടെ കൃഷി ചെയ്യുന്നതിൽ 70 ശതമാനവും നെല്ലാണ്. 2006ൽ ആന്ധ്ര പ്രദേശ് 17,796,000 ടൺ നെല്ല് ഉത്പാദിപ്പിച്ചു. ചോളം, ബജറ, നിലക്കടല, പരുത്തി തുടങ്ങിയവയും കൃഷി ചെയ്തു വരുന്നു. ആന്ധ്രാ പ്രദേശിലൂടെ ഒഴുകുന്ന രണ്ട് പ്രധാന നദികളാണ് കൃഷ്ണയും, ഗോദാവരിയും. തുംഗഭദ്ര, പൊന്നാർ, വംശധാര, നാഗാവലി തുടങ്ങിയവയും പ്രധാനപ്പെട്ട നദികളാണ്. പുതുച്ചേരി (പോണ്ടിച്ചേരി) സംസ്ഥാനത്തിന്റെ യാനം ജില്ല ആന്ധ്രാപ്രദേശിന്റെ വടക്കുകിഴക്കു ഗോദാവരി നദീമുഖത്താണ് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്.
മുൻ കാലങ്ങളിൽ ഈ പ്രദേശം ആന്ധ്രാപഥം, ആന്ധ്രാദേശം, ആന്ധ്രാവനി, ആന്ധ്രാ വിഷയ എന്നിങ്ങനെ പല പേരുകളിലാണ് അറിയപ്പെട്ടിരുന്നത്. 1956 നവംബർ 1നു അന്നു നിലവിലുണ്ടായിരുന്ന ഹൈദരാബാദ്, ആന്ധ്രാ സംസ്ഥാനങ്ങളിലെ തെലുങ്ക് ഭാഷ സംസാരിക്കുന്ന പ്രദേശങ്ങൾ കൂട്ടിച്ചേർത്ത് ആന്ധ്രാപ്രദേശ് സംസ്ഥാനം രൂപവത്കരിച്ചു.