റൊമാനിയൻ ഭാഷ

രണ്ടര കോടിയോളം ആളുകൾ മാതൃഭാഷയായി സംസാരിക്കുന്ന ഒരു റോമാൻസ് ഭാഷയാണ് റൊമാനിയൻ ഭാഷ (Romanian , limba română [ˈlimba roˈmɨnə] ^ⓘ românește)^[4][5]. റൊമാനിയ , മൊൾഡോവ എന്നിവിടങ്ങളിലെ ഔദ്യോഗിക ഭാഷയാണ് റൊമാനിയൻ. നാൽപ്പത് ലക്ഷത്തോളം ആളുകൾ രണ്ടാമത്തെ ഭാഷയായും റൊമാനിയൻ സംസാരിക്കുന്നു.^[6][7] യൂറോപ്പിയൻ യൂണിയന്റെ ഔദ്യോഗിക ഭാഷകളിൽ ഒന്നാണിത്.

റൊമാനിയൻ ഭാഷ Romanian
Daco-Romanian
limba română
ഉച്ചാരണം	[roˈmɨnə]
ഉത്ഭവിച്ച ദേശം	Romania, Moldova, Transnistria (disputed region); minority in Israel, Serbia, Ukraine, Hungary, Croatia, Bulgaria; diaspora in Italy, Spain, Germany and other parts of Western Europe
സംസാരിക്കുന്ന നരവംശം	Romanians, Moldovans
മാതൃഭാഷയായി സംസാരിക്കുന്നവർ	24 million (2016)[1] Second language: 4 million[2]
ഭാഷാകുടുംബം	Indo-European Italic Romance Eastern Romance റൊമാനിയൻ ഭാഷ Romanian
പൂർവ്വികരൂപം	Proto-Romanian
ലിപികൾ	Latin (Romanian alphabet) Cyrillic (Transnistria only) Romanian Braille
ഔദ്യോഗിക സ്ഥിതി
ഔദ്യോഗിക പദവി	റൊമാനിയ  യൂറോപ്യൻ യൂണിയൻ  Republic of Moldova Transnistria Vojvodina
Recognised minority language in	ഹംഗറി  ഉക്രൈൻ  സെർബിയ
Regulated by	Academia Română Academy of Sciences of Moldova
ഭാഷാ കോഡുകൾ
ISO 639-1	ro
ISO 639-2	rum (B) ron (T)
ISO 639-3	ron
ഗ്ലോട്ടോലോഗ്	roma1327[3]
Linguasphere	51-AAD-c (varieties: 51-AAD-ca to -ck)
Blue: region where Romanian is the dominant language. Green: areas with a notable minority of Romanian speakers.
Distribution of the Romanian language in Romania, Moldova and surroundings.
This article contains IPA phonetic symbols. Without proper rendering support, you may see question marks, boxes, or other symbols instead of Unicode characters. For an introductory guide on IPA symbols, see Help:IPA.

ബാൾക്കൻ റൊമാൻസ് ഭാഷകളിൽപ്പെടുന്ന പടിഞ്ഞാറൻ റൊമാൻസ് ഭാഷകളിൽനിന്നും 5-8നൂറ്റാണ്ടുകളിലാണ് ഈ ഭാഷ ഉരുത്തിരിഞ്ഞത്.^[8] മൊൾഡോവയിൽ സോവിയറ്റ് ഭരണകാലത്ത് മൊൾഡോവൻ എന്നാണ് അറിയപ്പെട്ടിരുന്നത്.^{[nb 1]} ഈ ഭാഷ സംസാരിക്കുന്നവർ ഓസ്റ്റ്രേലിയ, ഇറ്റലി, സ്പെയിൻ, ഉക്രെയ്ൻ, ബൾഗേറിയ, യു.എസ്, കാനഡ, ബ്രസീൽ, മെക്സിക്കോ, അർജന്റീന, ഗ്രീസ്, ടർകി, റഷ്യ, പോർത്തുഗൽ, യു.കെ, സൈപ്രസ്, ഇസ്രയേൽ, ഫ്രാൻസ് ജർമനി എന്നിവിടങ്ങളിലേക്ക് കുടിയേറി താമസിച്ചിട്ടുണ്ട്.

ചരിത്രം

ക്രിസ്തുവിനുശേഷമാണ് കിഴക്കൻ റോമാൻസ് വൾഗർ ലത്തിനിൽനിന്നും ഉരുത്തിരിഞ്ഞത്.^[9][10]

ഭൂമിശാസ്ത്രപരമായ വിതരണം

Geographic distribution of Romanian

Country	Speakers (%)	Speakers (native)	Country Population
World
World	0.33%	23,623,890	7,035,000,000
official:
Countries where Romanian is an official language
Romania	90.65%	17,263,561[11]	19,043,767
Moldova 2	76.4%	2,588,355	3,388,071
Transnistria (Eastern Moldova) 3	31.9%	177,050	555,500
Vojvodina (Serbia)	1.32%	29,512	1,931,809
minority regional co-official language:
Ukraine 5	0.8%	327,703	48,457,000
not official:
Other neighboring European states (except for CIS where Romanian is not official)
Hungary	0.14%	13,886[12]	9,937,628
Central Serbia	0.4%	35,330	7,186,862
Bulgaria	0.06%	4,575[13]	7,364,570
Other countries in Europe (except for CIS)
Italy	1.86%	1,131,839[14]	60,795,612
Spain	1.7%	798,104[15]	46,661,950
Germany	0.2%	300,000[16]	81,799,600
United Kingdom	0.115%	67,586[17]	58,789,194
Portugal	0.50%	52,898[18]	10,561,614
France	0.07%	50,000[19]	65,350,000
Belgium	0.45%	45,877[20]	10,296,350
Austria	0.45%	36,000[21]	8,032,926
Greece	0.36%	35,295[22]	9,903,268
Cyprus	2.91%	24,376[23]	838,897
Ireland	0.45%	20,625[24]	4,588,252
Rest of Europe	0.07%	75,000[25]	114,050,000
CIS
not official:
Russia 1	0.12%	159,601[26]	142,856,536
Kazakhstan 1	0.1%	14,666	14,953,126
Asia
Israel	2.86%	208,400	7,412,200
UAE	0.1%	5,000	4,106,427
Singapore	0.02%	1,400	5,535,000
Japan	0.002%	2,185	126,659,683
South Korea	0.0006%	300	50,004,441
China	0.0008%	12,000	1,376,049,000
The Americas
not official:
United States	0.10%	340,000	315,091,138
Canada	0.34%	110,000	32,207,113
Argentina	0.03%	13,000	40,117,096
Venezuela	0.036%	10,000	27,150,095
Brazil	0.002%	4,000	190,732,694
Oceania
not official:
Australia	0.09%	10,897[27]	21,507,717
New Zealand	0.08%	3,100	4,027,947
Africa
not official:
South Africa	0.007%	3,000	44,819,778
1 Many are Moldavian who were deported 2 Data only for the districts on the right bank of Dniester (without Transnistria and the city of Tighina). In Moldova, it is sometimes referred to as the "Moldovan language" 3 In Transnistria, it is officially called "Moldovan language" and is written in Moldovan Cyrillic alphabet. 4 Officially divided into Vlachs and Romanians 5 Most in Northern Bukovina and Southern Bessarabia; according to a Moldova Noastră study (based on the latest Ukrainian census).[28]

ലോകമെമ്പാടും റൊമാനിയൻ ഭാഷ സംസാരിക്കുന്നരെ കാണാൻ പറ്റുമെങ്കിലും മദ്ധ്യ യൂറോപ്പിലും ബാൾക്കൻ പ്രദേശത്തും ആണ് ഈ ഭാഷ സംസാരിക്കുന്നവരെ കൂടുതലായും കാണാൻ പറ്റുന്നത്. ലോകജനസംഖ്യയുടെ ഏകദേശം 0.5% ആൾക്കാർ റൊമേനിയൻ സംസാരിക്കുന്നുണ്ട്.^[29][30]

മദ്ധ്യ യൂറോപ്പിലും കിഴക്കൻ യൂറോപ്പിലും റൊമാനിയൻ രണ്ടാമത്തെ ഭാഷയായോ വിദേശഭാഷയായോ സംസാരിക്കുന്നവരുടെ എണ്ണം

native	above 3%	between 1–3%	under 1%	n/a

അക്ഷരമാല

വലിയ അക്ഷരങ്ങൾ Uppercase letters

A

Ă

Â

B

C

D

E

F

G

H

I

Î

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

Ș

T

Ț

U

V

W

X

Y

Z

ചെറിയ അക്ഷരങ്ങൾ Lowercase letters

a

ă

â

b

c

d

e

f

g

h

i

î

j

k

l

m

n

o

p

q

r

s

ș

t

ț

u

v

w

x

y

z

സ്വനിമങ്ങൾ Phonemes

/a/

/ə/

/ɨ/

/b/

/k/, /t͡ʃ/

/d/

/e/, /e̯/, /je/

/f/

/ɡ/, /d͡ʒ/

/h/, mute

/i/, /j/, /ʲ/

/ɨ/

/ʒ/

/k/

/l/

/m/

/n/

/o/, /o̯/

/p/

/k/

/r/

/s/

/ʃ/

/t/

/t͡s/

/u/, /w/

/v/

/v/, /w/, /u/

/ks/, /ɡz/

/j/, /i/

/z/

കുറിപ്പുകൾ

1. The constitution of the Republic of Moldova refers to the country's language as Moldovan, whilst the 1991 Declaration of Independence names the official language Romanian. In December 2013, a decision of the Constitutional Court of Moldova ruled that the Declaration of Independence takes precedence over the Constitution and that the state language is therefore Romanian, not "Moldovan". "Moldovan court rules official language is 'Romanian,' replacing Soviet-flavored 'Moldovan'"

അവലംബം

1. റൊമാനിയൻ ഭാഷ Romanian at Ethnologue (19th ed., 2016)
2. "Latin Union". Archived from the original on 2014-10-29. Retrieved 2018-01-25.
3. Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2017). "Romanian". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History. {{cite book}}: External link in |chapterurl= (help); Unknown parameter |chapterurl= ignored (|chapter-url= suggested) (help)
4. Romanian language - native speakers 26 million | Effective Language Learning
5. Romanian - 26.3 million native speakers | About World Languages (2015)
6. The Latin Union reports 28 million speakers for Romanian, out of whom 24 million are native speakers of the language: Latin Union – The odyssey of languages: ro Archived 2014-10-29 at the Wayback Machine., es Archived 2011-04-14 at the Wayback Machine., fr Archived 2011-01-14 at the Wayback Machine., it Archived 2011-01-14 at the Wayback Machine., pt Archived 2011-09-27 at the Wayback Machine.; see also Ethnologue report for Romanian
7. Languages Spoken by More Than 10 Million People. Microsoft Encarta 2006. Archived from the original on 2007-12-03. Retrieved 2018-01-25.
8. "Istoria limbii române" ("History of the Romanian Language"), II, Academia Română, Bucharest, 1969
9. Matley, Ian (1970). Romania; a Profile. Praeger. p. 85.
10. Giurescu, Constantin C. (1972). The Making of the Romanian People and Language. Bucharest: Meridiane Publishing House. pp. 43, 98–101, 141.
11. "ആർക്കൈവ് പകർപ്പ്" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2021-02-25. Retrieved 2018-01-25.
12. "Hungarian Census 2011" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2019-07-17. Retrieved 2018-01-25.
13. Ethnologue.com
14. Bilancio demografico nazionale
15. Instituto Nacional de Estadística – Population and Housing Censuses 2011. .
16. Auslaend Bevoelkerung Destatis. Archived 2018-04-12 at the Wayback Machine..
17. Office for National Statistics 2011 Census. .
18. Portugal foreigners. 2011.
19. Departamentul Romanilor de Pretutindeni – Franta. Archived 2012-12-21 at Archive.is.
20. non-profit Data .
21. Departamentul Romanilor de Pretutindeni – Austria Archived 2012-12-21 at Archive.is.
22. General Secretariat of National Statistical Service of Greece Archived 2011-06-05 at the Wayback Machine..
23. Cyprus 2011 census Archived 2013-01-15 at the Wayback Machine..
24. Irish 2011 census .
25. "Departamentul Romanilor de Pretutindeni – Tarile Nordice". Archived from the original on 2012-12-21. Retrieved 2018-01-25.
26. 2010 Russia Census Archived 2013-12-04 at the Wayback Machine. Perepis 2010
27. Australian Census 2006^{[പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി]}
28. RDSCJ.ro Archived 22 March 2008 at the Wayback Machine.
29. "Latin Union – Languages and cultures online 2005". Dtil.unilat.org. Archived from the original on 2011-01-28. Retrieved 23 May 2010.
30. MSN Encarta – Languages Spoken by More Than 10 Million People Archived 29 October 2009 at the Wayback Machine.

പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ

• റൊമാനിയൻ ഭാഷ ഓപ്പൺ ഡയറക്റ്ററി പ്രൊജക്റ്റിൽ
• SAMPA for Romanian
• Free Romanian lessons with a lot of audio for practice
• Romanian Reference Grammar, by Dana Cojocaru, University of Bucharest (183 pages) – 4.6 MB – pdf
• USA Foreign Service Institute (FSI) Romanian basic course
• Romanian basic lexicon at the Global Lexicostatistical Database
• Giurescu, Constantin, The Making of the Romanian People and Language, Bucharest, 1972.
• Kahl, Thede (ed.), Das Rumänische und seine Nachbarn, Berlin, 2009.
• Paliga, Sorin, The Earliest Slavic Borrowings in Romanian, Romanoslavica vol. XLVI, nr. 4, Editura Universității din București, Bucharest, 2010.
• Rosetti, Alexandru, Istoria limbii române, 2 vols., Bucharest, 1965–1969.
• Uwe, Hinrichs (ed.), Handbuch der Südosteuropa-Linguistik, Wiesbaden, 1999.