Дијадема

Дијадема ― еден вид круна, особено украсна лента за глава што ја носат монарсите и другите како значка на кралското семејство.

Монета на Антиох III Велики од Селевкидската Империја, прикажана со дијадема; натписот на грчки вели: ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΑΝΤΙΟΧΟΥ, на кралот Антиох.

Златна дијадема. Индија, 9-10 век.

Преглед

Зборот потекнува од грчкиот збор διάδημα (диадема), „лента“ или „трака“,^[1] од зборот διαδέω (диадео), „врзувам круг“ или „прицврстувам“.^[2] Поимот првично се однесувал на извезената бела свилена лента, која завршува со јазол и две ленти со реси често обвиткани преку рамениците, што ја опкружувале главата на владетелот за да го означуваат неговиот авторитет. Ваквите ленти се користеле и за крунисување на победнички спортисти на важни спортски игри во антиката. Подоцна била нанесен на метална круна, главно во кружен или форма на трака. На пример, круната што ја носела кралицата Јулијана Холандска била дијадема, како и онаа на баронот подоцна (во некои земји надминати со три глобуси). Се верувало дека античките Келти користеле тенка, полуовална златна плоча наречена минд (староирски) како дијадема.^[3] Некои од најраните примери на овие видови круни може да се најдат во Стар Египет, од едноставниот тип на ткаенина до посложениот метален тип и во егејскиот свет.^[4]

Дијадема е исто така украс со скапоцени камења во облик на половина круна, кој го носат жените и го ставаат над челото (во оваа смисла, исто така наречена тијара). Во некои општества, тоа може да биде венец кој се носи околу главата. Старите Персијци носеле висока и исправена кралска дијадема опкружена со дијадема. Хера, кралицата на грчките богови, носела златна круна наречена дијадема.

Статуата „Крал свештеник“ направена од цивилизацијата на долината Инд (околу 3300 – околу 1300 г. п.н.е.) носела лента за глава што е веројатно дијадема^[5][6]

Во продолжение, „дијадема“ може да се користи главно за амблем на кралска моќ или достоинство. Регалија на главата што ја носеле римските императори, од времето на Диоклецијан па наваму^{[се бара извор]}, е опишан како дијадема во првичните извори. Токму овој предмет му го вратил федератскиот генерал Одоакар на императорот Зенон (императорот на источниот дел на Римската Империја) по неговото протерување на узурпаторот Ромул Август од Рим во 476 н.е.

Галерија

• 
  Дијадемата или круната на принцезата Сит-Хатор Јунет од нејзиниот гроб. 12-та династија, Египет, 19 век п.н.е.
• 
  Круна на дијадемата на 17-тата династија (Национален музеј на старини)
• 
  Перика од 19-та династија со дијадема (Британски музеј)
• 
  Елиптична дијадема од Микена, Грција (16 век п.н.е.)
• 
  Диодот Бактриски носејќи дијадема, бела лента која била хеленистички симбол на кралување
• 
  Средишниот дел на оваа хеленистичка дијадема е Хераклеовиот јазол, познат по своите апотропејски моќи и неговиот статус како симбол на плодноста. Волтеров уметнички музеј, ок. 3 – 2 век п.н.е.
• 
  Златна дијадема. Македонска, најверојатно направена во Александрија, Египет, и припаѓа на благородничка од Птоломејската династија (220–100 п.н.е.): затворачот е обликуван како хераклов јазол
• 
  Драхма на Митридат I Партски, прикажувајќи го како носи брада и кралска дијадема на главата
• 
  Грчко-римска биста на жена облечена во дијадема (100 п.н.е. – 100 н.е.)
• 
  Императорска дијадема што ја носеле источнохристијанските римски императори од IV век наваму
• 
  Нараквица направена од дијадема со додавање на два фолијатни елементи (ок. 1870, Волтеров уметнички музеј)
• 
  Ардашир I од Сасанидска Персија носејќи многу сложени дијадеми

Поврзано

• Граѓанска круна
• Мурална круна

Наводи

1. διάδημα, Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek-English Lexicon, on Perseus Digital Library
2. διαδέω, Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek-English Lexicon, on Perseus Digital Library
3. William Dwight Whitney, The Century dictionary; an encyclopedic lexicon of the English language. New York: The Century co. (1889), page 3,772. Google Book Search.
4. Revello, Manuela, “The first aegean jewellery (4500-1800 B.C.): a new attempt at gold and silver diadems classification”, in Archaeometallurgy in Europe, International Conference Proceedings, Milan 24-25–26 септември 2003, II, 657- 664
5. „"Priest King," Mohenjo-daro | Harappa“.
6. „"Priest King" Forehead | Harappa“.

Надворешни врски

• Дијадема. Архивирано на 10 ноември 2016 г. Ливиус. Статии за античка историја.
• дијадема Everything2.com.