планина во Македонија From Wikipedia, the free encyclopedia
Градиштанска Планина (Градманска Планина, Ѓуришка Планина или Ѓуриште) — ниска и доста расчленета планина што се протега во правец ЈЗ-СИ, помеѓу долниот тек на Пчиња на запад и Овче Поле на исток, во должина од околу 30 км.[1] Просечната ширина е околу 9 км со вкупна површина од 230 км2. Највисок врв е Градиште или Ѓуриште (861 м), потоа Венец (853 м), кој се наоѓа во средишниот дел, Голиќ (790 м) во северниот дел и Црн Врв во јужниот дел на планината. Поради големата дисецираност, не постои јасно изразено планинско било, па затоа нејзините ограноци Венец, Градиште, Голиќ и други се сметаат за посебни планини.[2]
| Градиштанска Планина Градманска Планина | |
| планина | |
| Регион |  Македонија |
|---|---|
| Највисока точка | Градиште |
| - височина | 861 м |
Големата расчленетост и бројните ридови на планината се обраснати со густи нискостеблести и грмушести растенија како дрен, прнар, див јоргован, но и листопадни дрвја како даб, врба, топола и јасика. Самите услови на теренот придонесуваат за сточарство, односно одгледување на кози, што всушност е и најразвиената стопанска гранка во селските населби расположени на планината, како во поединечно домашно така и во фармерско одгледување и производство. Составот на почвите е настанат под дејство на геолошките процеси во развитокот на земјата, при што се застапени глината, црвеницата, песокливата и црната почва, а големи се и наоѓалиштата на квалитетниот и далеку познатиот ѓуришки камен кој се користи во градежништвото, посебно во ѕидарството.
Хидрографски, Градиштанска Планина се одликува со голем број на доста силни и издашни водени извори и кратки планински потоци и брзаци. Целата речна и водна мрежа на Градиштанската Планина припаѓа на егејскиот морски слив, односно на сливот на реките Вардар и Пчиња, а на оваа планина се наоѓа и изворишното подрачје на реката Отовица на која е изградено вештачкото велешко езеро „Младост“. Во западниот дел на подножјето на планината во Катланово крај Пчиња избиваат термални извори на лековита минерална вода, на кои е изградена познатата Катлановска Бања.
Од животинскиот свет на планината се застапени дивокозите, кртовите, лисиците, волците, ласиците, диви зајаци како и дивите птици еребица, фазан, потполшка, при што доста е развиен ловот, за што постојат и повеќе ловни домови.
Географски, Градиштанската Планина претставува четиримеѓе во кое се допираат и граничат четири различни региони и области на Македонија: Скопско и Скопската Котлина (Општина Петровец) од северозапад, Кумановско (Општина Куманово) од север и североисток, Овче Поле (Општина Свети Николе) од исток и југоисток и Велешко (Општина Велес) од југозапад. Поради ваквата поволна поставеност, на Црн Врв уште во 60-тите години на XX век е поставен радиодифузен објект и предавател кој емитува телевизиска и радиска програма во сите овие области, а исто така постои и репетитор во месноста Ѓуриште[3].
Етнографски, селата сместени на планината ја сочинуваат посебната етногеографска област наречена Ѓуриште. Во месноста Ѓуриште се наоѓа и познатиот средновековен Ѓуришки манастир, посветен на Рождеството на Пресвета Богородица, изграден во 11 - 12 век[4].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
