Галактичко јато
збирен состав од гравитациски врзани галаксии / From Wikipedia, the free encyclopedia
Галактичко јато (или јато галаксии) — склоп сочинет од стотици до илјадници галаксии кои се меѓусебно сврзани под силата на гравитацијата[1] Претставуваат најголемите гравитациски врзани структури во вселената и сè до 1980-тите се сметале за најголемите структури воопшто, пред откривањето на суперјатата.[3] Гледани како целина, обично имаат 1014–1015 Сончеви маси. Една од нивните клучни одлики е внатрејатната средина, која се состои од загреан гас помеѓу галаксиите и температура од 2 до 15 keV, зависно од збирната маса на јатото. Помалите склопови на галаксии се нарекуваат галактички групи. Самите групи и јата можат да бидат групирани заедно, образувајќи суперјата.
Познати галактички јата во релативна близина се Девица, Печка, Херкул и Береникина Коса. Рамнило е главна составница на Големиот Привлекувач, кој претставува посебно голем збир од галаксии, чија маса е толку голема што влијае врз месното ширење на вселената. Позначајни јата во далечната вселена се SPT-CL J0546-5345 и SPT-CL J2106-5844, кои се најмасивните јата настаните во раниот развој на вселената. Во последните децении е утврдено дека тие се битни места на честично забрзување, откриено набљудувајќи ги нетоплинските расеани радиозрачења, како што се радиоореолите и радиоостатоците. Во многу галактички јата се среќаваат и структури како студени предници на ударни бранови, утврдени со рендгенски набљудувања од опсеваторијата „Чандра“.