Долно Средоречие

Долно Средоречие — село во Општина Дебрца, во областа Дебрца, во околината на градот Охрид.

Долно Средоречие
Поглед на селото Долно Средоречие
Долно Средоречие Местоположба на Долно Средоречие во Македонија Долно Средоречие на карта
Координати 41°17′42″N 20°50′42″E
Регион	Југозападен
Општина	Дебрца
Област	Дебрца
Население	43 жит. (поп. 2021)[1]
Пошт. бр.	6344
Повик. бр.	046
Шифра на КО
Надм. вис.	779 м
Слава	Ѓурѓовден
Долно Средоречие на општинската карта Атарот на Долно Средоречие во рамките на општината
Долно Средоречие на Ризницата

Географија и местоположба

Селото Долно Средоречие се наоѓа во областа Дебрца. Околни села се Грко Поле на запад, Горно Средоречие на север, Злести на југозапад, Лешани на југоисток, и Белчишта на запад.^[2]

Историја

Во XIX век, Долно Средоречие се наоѓало во Охридската каза, нахија Дебрца, во Отоманското Царство.

Население

Население во минатото

Година Нас. ±% 1948 111 —     1953 — —     1961 — —     1971 70 —     1981 71 +1.4%	Година Нас. ±% 1991 66 −7.0% 1994 55 −16.7% 2002 57 +3.6% 2021 43 −24.6%

Според податоците на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) од 1900 година, во селото Горно Средоречие имало 72 жители, сите Македонци христијани.^[3] По податоците на секретарот на Бугарската егзархија, Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Долно Средоречие имало 32 жители.^[4]

На Етнографската карта на Битолскиот Вилает од 1901 г. Долно Сочани (Средореци) е претставено како чисто македонско село во Охридската каза на Битолскиот санџак со 4 куќи.^[5]

Во 1953 и 1961 година, бројот на жители во селото бил пресметан во вкупното население на блиското село Горно Средоречие.^{[заб 1]}

Според пописот на населението на Македонија од 2002 година, селото има 57 жители, сите Македонци.^[6]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 43 жители, од кои 37 Македонци и 6 лица без податоци.^[7]

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година	1900	1905	1948	1953	1961	1971	1981	1991	1994	2002	2021
Население	72	32	111	—	—	70	71	66	55	57	43

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.^[8]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.^[9]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[10]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[11]

Родови

Долно Средоречие е македонско православно село. Селото е младо по постанок, настанато е средината на XIX век кога е настанато и Горно Средоречие.

Родови во селото се: Цељковци (5 к.) и Циљкановци (5 к.) овие два рода се доселени од селото Белчишта; Ботунци или Мацевци (5 к.) доселени се од селото Ботун, таму имаат истоимени роднини, подалечно потекло имаат од градот Закамен во Струшка Малесија.

Според истражувањата на Бранислав Русиќ во 1948 година, родови во селото Долно Средоречие се:

• Староседелци: Циљкановци или Ѓулевци (7 к.), по преданието тие живееле во атарот на селото, но кога Турците го претвориле селото во чифлик, се иселиле, од каде Циљковци се иселиле во Белчишта околу 1840 година, па околу 1890 година се вратиле во Долно Средоречие.
• Доселеници: Цељковци или Чакулевци (6 к.), доселени се во 1895 година од селото Горно Средоречие, а таму се доселиле од Издеглавје; Рајчиновци или Петковци (1 к.), доселени се во 1916 година од селото Белчишта, таму припаѓале на истоимениот род; Мацевци (2 к.), доселени се во 1919 година од селото Ботун, каде припаѓале на истоимениот род.^[2]

Самоуправа и политика

Селото влегува во рамките на проширената Општина Дебрца, која настанала со спојување на поранешните општини Белчишта и Мешеишта по новата територијална поделба на Македонија во 2004 година. Во периодот од 1996-2004 година, селото претставувало седиште на некогашната Општина Белчишта.

Во периодот од 1965 до 1996 година, селото се наоѓало во рамките на големата општина Охрид. Во периодот од 1955 до 1965 година, селото било во рамките на некогашната Општина Белчишта.

Во периодот 1952-1955, селото дел од тогашната Општина Белчишта, во која покрај селото Долно Средоречие, се наоѓале и селата Белчишта, Ботун, Брежани, Велмеј, Горно Средоречие, Грко Поле, Злести, Лешани, Ново Село, Песочани и Црвена Вода. Во периодот 1950-1952 година, селото Белчишта се наоѓало во некогашната Општина Белчишта, во која влегувале селата Белчишта, Горно Средоречие, Долно Средоречие и Злести.

Избирачко место

Селото е опфатено во избирачкото место бр. 1323 според Државната изборна комисија, сместени во просториите на приватен објект на селото Горно Средоречие.^[12]

На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 60 гласачи.^[13]

Културни и природни знаменитости

Цркви^[14]

• Црква „Св. Богородица“ — изградена во 1936 година;

Личности

• Ванче Марков Огненоски (од Горно или Долно Средорече) — македонски револуционер од ВМОРО.^[15]
• Климе Силјаноски — македонски партизан

Иселеништво

Од Чакулевци иселеници има во Охрид (едно семејство, од 1919 година).^[2]

Поврзано

• Дебрца
• Општина Дебрца
• Белчишта

Наводи

1. „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
2. Русиќ, Бранислав. Дебрца-Долно Средоречие. Архивски фонд на МАНУ АЕ 89/1.
3. Васил К’нчов. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900, стр. 253.
4. D.M.Brancoff. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, р. 162-163.
5. Михајловски, Роберт, уред. (2017). Етнографска карта на Битолскиот вилает (PDF). Каламус. стр. 31.
6. „Попис на Македонија“ (PDF). Завод за статистика на Македонија. 2002. Посетено на 1 октомври 2016.
7. „Оваа категорија опфаќа лица коишто учествуваат во вкупното резидентно население, но поради нивно одбивање да бидат попишани, неможност да бидат најдени на својата адреса на живеење и непотполност во работата на попишувачите не биле официјално попишани, туку за нив податоците биле преземени од административни извори и затоа не учествуваат во изјаснувањето за етничка припадност, вероисповед и мајчин јазик (Прочитајте повеќе...).“
8. К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
9. Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
10. „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
11. „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
12. „Описи на ИМ“. Архивирано од изворникот на 2023-08-17. Посетено на 3 ноември 2019.
13. „Претседателски избори 2019“. Архивирано од изворникот на 2019-12-29. Посетено на 3 ноември 2019.
14. Јелена Павловска, Наташа Ниќифоровиќ и Огнен Коцевски (2011). Валентина Божиновска (уред.). Карта на верски објекти во Македонија. Менора - Скопје: Комисија за односи во верските заедници и религиозните групи. ISBN 978-608-65143-2-7.
15. Јасмина Дамјановска; Ленина Жила; Филип Петровски (2017). Илинденски сведоштва. том IV, дел II. Скопје: Државен архив на Република Македонија.

Забелешки

1. Податоците за населеното место Долно Средоречие, согласно важечките територијални организации, во пописите од 1953 и 1961 година, се вклучени во податоците за населеното место Горно Средоречие.

Надворешни врски

„Долно Средоречие“ на Ризницата ?

• Сателитска снимка на Долно Средоречие на Карти на Гугл