Мрзен Ораовец

Мрзен Ораовец — село во Општина Росоман, во областа Тиквеш, во околината на градот Кавадарци.

Мрзен Ораовец
Мрзен Ораовец Местоположба на Мрзен Ораовец во Македонија Мрзен Ораовец на карта
Регион	Вардарски
Општина	Росоман
Население	2 жит. (поп. 2021)[1]
Шифра на КО	11030
Надм. вис.	411 м
Мрзен Ораовец на општинската карта Атарот на Мрзен Ораовец во рамките на општината
Мрзен Ораовец на Ризницата

Географија и местоположба

Селото се наоѓа во Тиквешијата, оддалечено 20 километри западно од Кавадарци и 12 километри југозападно од Росоман.

Историја

Подрачјето на Мрзен Ораовец е населено уште од древномакедонско време, за што сведочат остатоците од утврдената населба Падарница на 2 км југоисточно од селото.^[2]

Во XIX век селото било дел од Тиквешката каза на Отоманското Царство.

Во селото е пронајден Тиквешкиот зборник, ракописен текст од XVI век.

Стопанство

Население

Население во минатото

Година Нас. ±% 1948 429 —     1953 399 −7.0% 1961 301 −24.6% 1971 179 −40.5% 1981 97 −45.8%	Година Нас. ±% 1991 25 −74.2% 1994 14 −44.0% 2002 5 −64.3% 2021 2 −60.0%

Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Мрзен Ораовец живееле 620 жители, сите Македонци.^[3] Според егзархискиот секретар Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“), во 1905 година во Мрзен Ораовец имало 480 Македонци, под врховенството на Бугарската егзархија.^[4]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 500 Македонци.^[5]

Според пописот од 2002 година селото имало само 5 жители, сите Македонци.^[6]

Според пописот од 2021 година, во селото живееле само 2 жители, сите Македонци.

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година	1900	1905	1948	1953	1961	1971	1981	1991	1994	2002	2021
Население	620	480	429	399	301	179	97	25	14	5	2

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.^[7]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.^[8]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[9]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[10]

Родови

Како родови во Мрзен Ораовец се споменуваат:^[11]

• Староседелци: Ничовци (7 к.), Ицовци (1 к.), Илевци-Чашковци (2 к.), Пашевци (1 к.), Мишевци-Здравевци (4 к.) и Трљичовци (1 к.)
• Доселеници: Чочановци (6 к.), Арбовци (2 к.), Ќимовци-Бошковци (9 к.), Миновци (9 к.), Антовци (11 к.) и Тасевци (10 к.) сите овие родови се доселени во XVIII век од раселеното блиско село Даба. Само на родовите Антовци и Тасевци подалечното потекло им е од Дебарско Анѓушовци (1 к.) доселени се на крајот на XVIII век од околината на Призрен во Косово; Димовци (9 к.) доселени се во XVIII век од селото Радња; Јуруковци (2 к.) доселени се од јуручкиот предел кај Радовиш, од преку Вардар; Ордановци-Анѓелмевци (7 к.) и Симуновци (3 к.) доселени се од селото Житолуп во 1834 година; Сеџовци (1 к.) доселени се од селото Возарци во 1850 година; Мурговци-Мантевци (4 к.) доселени се од селото Сирково околу 1860 година; Филиповци (1 к.) доселени се во 1886 година од селото Сирково.

Општествени установи

Самоуправа и политика

Избирачко место

Селото е опфатено во избирачкото место бр. 718 според Државната изборна комисија, сместени во просториите на основното училиште на селото Камен Дол.^[12]

На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 69 гласачи.^[13]

Културни и природни знаменитости

Цркви

• Црква „Св. Никола“ од XVI или XVII век

Археолошки наоѓалишта

• Баток — населба од римско време
• Марков Стап — рудник за мермер од римско и доцноантичко време
• Падарница — утврдена населба од хеленистичко и римско време
• Св. Илија — населба и некропола од доцноантичко време

Редовни настани

Личности

• Лазо Колевски

Култура и спорт

Иселеништво

Наводи

1. „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
2. Грозданов, Цветан; Коцо, Димче; и др. (1996). Археолошка карта на Република Македонија. Т. 2. Скопје: МАНУ. стр. 155. ISBN 9989-649-28-6.
3. Кънчов, Васил. „Македония. Етнография и статистика“. София, 1900. стр.155
4. Brancoff, D.M. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, pp. 104 – 105.
5. „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
6. Попис на населението, домаќинствата и становите во Република Македонија, 2002 - Книга X
7. К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
8. Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
9. „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
10. „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
11. Радовановиќ, Воислав. Тиквеш и Рајец.
12. „Описи на ИМ“. Архивирано од изворникот на 2023-08-17. Посетено на 3 ноември 2019.
13. „Претседателски избори 2019“. Архивирано од изворникот на 2019-12-29. Посетено на 3 ноември 2019.

Надворешни врски

• Мрзен Ораовец на Ризницата