Диего Гарсија
британски атол во Индискиот Океан / From Wikipedia, the free encyclopedia
Диего Гарсија (англиски: Diego Garcia) — атол кој се наоѓа малку појужно од екваторот, сместен во средиштето на Индискиот Океан, а е најголемиот од 60-те мали острови кои го чинат архипелагот Чагос. Тој бил француска колонија во 1790-тите години, но по Наполеоновите војни потпаднал под британска власт. Под британска власт бил една од „Зависностите“ (англ. Dependencies) на британската колонија Маврициус, сè додека не бил одвоен од Маврициус за да биде приклучен кон новосоздадената Британската Индоокеанска Територија (БИОТ) во 1965 година.
Воздушна снимка на Диего Гарсија | |
Географија | |
---|---|
Координати | 7°18′48″S 72°24′40″E |
Архипелаг | Чагос |
Соседни водни површини | Индиски Океан |
Површина | 30 км2 |
Управување | |
Најголема населба | Еклипс Поинт Таун |
Демографија | |
Население | 4,239[1] |
Дополнителни податоци | |
Часовен појас | |
Прогласено: | 4 јули 2001 |
Број | 1077[2] |
Помеѓу 1968 и 1973 година, населението на островот било насилно протерано од Обединетото Кралство и САД, за да се изгради американска воена база на островот. Голем број жители на островот биле депортирани на Маврициус и на Сејшелите, по што САД изградиле голема поморска и воена база, која оттогаш е во континуирана операција.[3] До август 2018 година, Диего Гарсија е единствениот населен остров на BIOT; населението е составено од воен персонал и помошни изведувачи. Тој претставува една од двете критични американски бази бомбардери во подрачјето на Азија–Тихоокеанија, заедно со воздухопловната база Андерсен (англ. Andersen Air Force Base), која се наоѓа на островот Гуам во Тихиот Океан.[4]
Атолот се наоѓа 3.535 км источно од брегот на Танзанија, 1.796 км југозападно од јужниот дел на Индија (градот Канијакумари) и 4.723 км северозападно од западниот брег на Австралија (кај Кејп Рејнџ националниот парк, Западна Австралија). Диего Гарсија лежи на најјужниот дел од морскиот гребен Чагос-Лакадив, кој претставува огромен подводен планински венец,[5] чии врвови се составени од корални гребени, атоли и острови како што се Лакадиви, Малдиви и архипелагот Чагос. Месното време е UTC+06:00 во текот на целата година (нема летно сметање на времето).
На 23 јуни 2017 година, Генералното собрание на ООН гласало за упатување на територијалниот спор меѓу Маврициус и Велика Британија до Меѓународниот суд на правдата со цел да се разјасни правниот статус на островите на архипелагот Чагос во Индискиот Океан. Предлогот беше одобрен со мнозинство гласови, со 94 гласа за и 15 против.[6][7]
Во септември 2018 година, Меѓународниот суд на правдата во Хаг ги разгледувал аргументите на случајот во врска со тоа дали Британија го прекршила суверенитетот на Маврициус кога ги зазела островите за свои цели.