Балтички Пат
From Wikipedia, the free encyclopedia
Балтички Пат (литвански: Baltijos kelias; латвиски: Baltijas ceļš; естонски: Balti kett) или Балтички синџир (исто така „Синџир на слободата“ [1]) — мирна политичка демонстрација што се случила на 23 август 1989 година. Приближно два милиони луѓе ги здружиле рацете за да формираат човечки синџир кој опфаќал 690 километри низ трите балтички држави: Естонија, Летонија и Литванија, кои во тоа време биле окупирани и анектирани од СССР. Централната влада во Москва ги сметала трите балтички земји за конститутивни републики на Советскиот Сојуз.
Дел од Распеана револуција и Револуции од 1989 година | |
Датум | 23 август 1989; пред 34 години (1989-08-23) |
---|---|
Место | Естонија, Латвија и Литванија (три земји окупирани од Советскиот Сојуз) |
Друг назив | Балтички синџир на слободата |
Причинител | 50-годишнина од Пакт Рибентроп-Молотов |
Учесници | околу 2 милиони луѓе |
Исход | Независноста на трите земји била повратена до август 1991 година |
Демонстрациите потекнуваат од протестите на „Денот на црната лента“ одржани во западните градови во 1980-тите. Ја одбележала 50-годишнината од пактот Молотов-Рибентроп, во кој Полска, Финска, Естонија, Летонија, Литванија и Романија биле (како „сфери на влијание“) поделени меѓу Советскиот Сојуз и Нацистичка Германија. Советско-нацистичкиот пакт довел до избувнување на Втората светска војна во септември 1939 година и советска инвазија и окупација на балтичките земји во јуни 1940 година.
Настанот во 1989 година бил организиран од балтичките движења за независност: Рахварине од Естонија, Таутас фронте од Латвија и Сејудис од Литванија, за да го привлече глобалното внимание преку демонстрирање на популарната желба за независност и покажување солидарност меѓу трите нации. Опишан е како ефикасна кампања за публицитет и емотивно волшебна и визуелно зачудувачки сцена.[2] [3]
Настанот им дал можност на балтичките активисти да го објават советското владеење и да го позиционираат прашањето за независноста на Балтикот не само како политичко, туку и како морално прашање. Советските власти одговориле на настанот со интензивна реторика,[2] но не успеале да преземат никакви конструктивни дејствија што би можеле да го премостат растечкиот јаз помеѓу балтичките републики и остатокот од Советскиот Сојуз. Седум месеци по протестот, Литванија станала првата советска република која прогласила независност.
По револуциите од 1989 година, 23 август станал официјален ден за сеќавање и во балтичките земји, во Европската Унија и во други земји, познат како Ден на црната лента или како Европски ден на сеќавање на жртвите на сталинизмот и нацизмот.