Luigi Peruzzi
italieenesch-lëtzebuergesche Resistenzler From Wikipedia, the free encyclopedia
italieenesch-lëtzebuergesche Resistenzler From Wikipedia, the free encyclopedia
De Luigi Peruzzi, gebuer de 27. Juli 1910 zu Mercatino Marecchia, deemools Regioun Marche, haut Novafeltria an der Regioun Emilia-Romagna an Italien, a gestuerwen den 22. Juli 1993 zu Monnerech, war en italieeneschen antifaschisteschen Aktivist a Resistenzler zu Lëtzebuerg.
Well hien zesumme mat aneren italieeneschen Awanderer zu Esch-Uelzecht eng antiNazi-Zäitschrëft erausginn huet, gouf hien 1942 verhaft an an d'KZ zu Hinzert deportéiert. 1943 gouf hien un Italien ausgeliwwert. 1946 koum hie bei seng Famill op Lëtzebuerg zeréck.
Nom Krich huet hie seng Memoiren op Italieenesch an e puer Deeler verëffentlecht. D'Versioun vun 1969 koum 2002, an enger franséischer Iwwersetzung, zu Esch-Uelzecht eraus. Dora beschreift hie virun allem seng Aktivitéit als Antifaschist a Resistenzler, an och seng Erliefnesser am KZ Hinzert.
De Luigi Peruzzi war bestuet mat der Irene Venturi (1916-1989). Zesummen hate si dräi Kanner (Raymond, Anita a Fernand).[1]
De Luigi Peruzzi koum als Jong vun engem Doléiner zu Mercatino Marecchia an der Gemeng Novafeltria, an der italieenescher Provënz Pesaro e Urbino an der Regioun Marche op d'Welt. Säi Papp ass 1916 als Zaldot am Éischte Weltkrich gefall, 1917 ass seng Mamm gestuerwen. Duerno war hie bis 1926 an enger Schoul fir Weesekanner zu Roum.
1926, mat 16 Joer, ass hien op Esch-Uelzecht komm, wou seng Groussmamm gelieft huet. Hien huet als Steemetzer an duerno, vun 1936 un, als Rouleur an der Minière Montrouge vun der ARBED zu Däitsch-Oth geschafft.
An den 1930er Joren huet hien op der Säit vun de Kommunisten un der Propaganda géint de faschistesche Regime an Italien, virun allem bei deem sengen Unhänger zu Lëtzebuerg matgewierkt, sou z. B. an der antifaschistescher Theatergrupp Avvenire zu Esch-Uelzecht, déi hie matgegrënnt hat.
An den éischte Krichsdeeg gouf hie mat senger Famill a Frankräich an den Departement Saône-et-Loire evakuéiert, koum awer erëm zeréck op Lëtzebuerg nodeem d'Krichsfront weider gezu war.
Wärend der däitscher Besatzung huet hien zu Esch eng duebel Aktivitéit als Resistenzler entwéckelt. Zesumme mat engem Frënd huet hie sech an d'Theatergrupp vun der faschistescher Organisatioun Dopolavoro ageschriwwen, fir do Onrou ze schafen an un Informatiounen ze kommen. Donieft huet hien eng Ënnergrondzeitung géint déi däitsch Zivilverwaltung materausginn, déi zweemol am Mount erauskoum (La Voce degli Italiani). D'Schreifmaschinn war beim Peruzzi doheem verstoppt, d'Texter goufe vun him getippt. Déi Zäitschreft gouf ënner den italieeneschen Immigranten am noe Frankräich an zu Lëtzebuerg verdeelt. D'Oplo louch em déi puer Dosen Exemplaren.
Den 9. September 1942 gouf de Luigi Peruzzi, op e Verrot hin, vun der Gestapo festgeholl a koum an de Prisong am Stadgronn. De 14. September 1942 gouf hien, zesumme mat anere politesche Gefaange vu Lëtzebuerg, an d'KZ zu Hinzert iwwerfouert, wou hien an enger Aarbechtskolonn baussent dem Lager huet misse schaffen.
Wéi all Prisonéier am Lager huet hien ënner der Keelt a virun allem awer dem Honger an dem barbaresche Behuele vun den SS-Bewaacher gelidden. Hie gouf vun der SS gefoltert, fir d'Membere vu senger Resistenzgrupp ze verroden, wat hien awer net gemaach huet.
Am Februar 1943 gouf hien iwwer Tréier, München an Innsbruck op d'italieenesch d'Grenz bruecht - den Transport, vun engem Prisong bis zu deem nächsten, huet e Mount gedauert - fir de Carabinieri vum faschisteschen Italien ausgeliwwert ze ginn.
Am Abrëll 1943 koum hien an de Prisong zu Pesaro, a senger Heemechtsprovënz, kuerz duerno gouf hien a senger Heemechtsgemeng ënner résidence surveillée placéiert.
No der Chute vum Mussolini (25. Juli 1943) huet hie sech an déi italieenesch Arméi engagéiert. Den 13. September huet seng Garnisoun sech zu Ancona der Wehrmacht erginn. De Peruzzi gouf als Krichsgefaangenen op Berlin deportéiert, wou hie bis zu senger Befreiung duerch d'russesch Truppen an enger Géisserei huet misse schaffen.
No der Liberatioun konnt hien eréischt am Februar 1946, vun Italien iwwer Paräis, op Lëtzebuerg zeréckkommen, wou hien erëm an der Minière Montrouge ugefaangen huet ze schaffen.
1960 war de Peruzzi Zeien am Prozess vum Hinzerter Lagerkommandant Paul Sporrenberg zu Tréier.
Nom Krich war de Luigi Peruzzi ee vun de wichtegste Vertrieder a Spriecher vun der italieenescher Communautéit zu Lëtzebuerg.
De 25. Februar 1970 krut hien den offiziellen Titel, d'Kaart an d'Ofzeeche vum Resistenzler zu Lëtzebuerg.
1979 gouf hien zu Roum vum Sandro Pertini, dem President vun der italieenescher Republik empfaangen an dekoréiert.
De 25. November 2002 krut hien d'Croix de l'Ordre de la Résistance à titre posthume.
Vun 1956 un huet de Luigi Peruzzi mat senger Famill an hirem Haus zu Monnerech gelieft. Hien ass do den 22. Juli 1993 gestuerwen.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
