From Wikipedia, the free encyclopedia
Tofus, vel etiam apud glossatores tophus et tufus (a vocabulo Etrusco topi 'saxum'), est saxum quod fervida silicum massa ex igniferi montis vertice erupta paulatim riguit. Hoc genus tofi a tofo calcareo distinguendum est.
Opera eruptionis montis igniferi sunt gasa vulcanica, fumus, lava, aquae vapores, et tephra. Magma gasis vulcanicis vaporibusque admixta vi dirumpitur. Materies solida a talibus eruptionibus producta et in aere iacta appellatur tephra.
Sunt inter cinera super radicibus plurimorum montium igniferorum tres materiei classes.
Praeter materies adventicias, sicut fragmenta saxorum vetustiorum, partes arborum, aliarumque rerum, res contentae depositi cinerum describi potest saxa ignea plus minus crystallina. Si lava intra craterem tam calida fuit quam solidificatio coepit, crystalla plerumque adsunt; quae magnam magnitudinem habere possunt, sicut cana et rotunda leucitis crystalla inter radices Vesuvii reperta, quorum multa perfectissima sunt, permultis faciebus quia in medio creverunt quod liquidum et haud viscosum erat. Intacta augitis olivinique crystalla inter cinera Vesuvii multorumque montium igniferorum aliorum, antiquorum et hodiernorum, obtinent. Depositum in imo mare quod argilla rubra appellatur plerumque originis volcanicae est, under proprie submarinum tofi alveum describi potest.
Tofus conferruminatus est saxi pyroclastici genus.
In petrologia, tofi digeruntur secundum naturam saxi ignei quo ei consistunt.
Tofi trachyti paene nullum quartz sed multum sanidine vel anorthoclase et aliquando feldspar oligoclase continent, temere cum biotite, augite, et hornblende. Recentes trachyti tofi in Rheno (ad Septem Montes), in Ischia prope Neapolim, in Hungaria, et alibi reperiuntur.
Tofi andesitici sunt communissimi. Fiunt trans omnem cordillerarum et Andium catenam, in Indis Occidentalibus, Novae Zelandia, Iaponia, et alibi.
Tofi basaltici late fiunt ubi montes igniferi nunc agunt et in terris ubi eruptiones diutissime finiverunt. Inveniuntur in Skia, insula Mull, Comitatu Antrim, aliisque locis ubi tertiaria saxa vulcanica sunt; in Scotia, Derbyshire, Hibernia inter strata carbonifera; et inter iam antiquiora saxa Terrae Lacuum et meridiana Scotiae Walliaeque loca montuosa. Ea colore sunt atra, viridia, vel rubra. Aliquando fossilia ferunt.
Inveniuntur recentiores tofi basaltici in Islandia, Insulis Faroensibus, insula Ioannis Maii, Sicilia, Havaiis, Samoa, et ceteris locis.
Antiquissimi tofi basaltici pleni sunt calcito, chlorito, serpentino, et (praecipue ubi lavae nephelinum aut leucitum continent) zeolitis, sicut analcito, chabazito, heulandito, natrolito, prehnito, scolecito, et cetera.
Tofi ultramafici sunt rarissimum tofi genus, in quo abundanter adest olivinum aut serpentinum et abest aut vix est "Spatum" et "Quartzum." Diatreme-facies? kimberlite? propriore breccia ultramafica potius quam tofus appellatur.
Tempore antiquo, tofi cinerei mollities ubique hoc saxum inventum est constructioni profuit. Tofo cinereo longe lateque diffuso in Italia, Romani in multis aedificiis pontibusque constructis eo usi sunt. Etenim omnis insula Ventotene (iam in usu), ex tufo caelata est. Vallum Servianum, aedificatum saeculo quarto ante Christum natum ad Romam defendendam, paene omnino in tofo consistit. Secaverunt etiam Romani tofum parvos lapides rectangulares, quibus usi sunt ut valla sicut exemplar opus reticulatum appellatum crearent.
Romani antiqui apes in tofo cinereo nidificare putaverunt; materies memorata est in Aeneide (12:805).
Repositorium apud Yuccam Montem situm est in tofo et ignimbrito in Basin and Range Provincia Nevadae. In vallibus Napa et Sonoma Californiae, terra tofum ferens ferme excavatur ut vinarii serias vini coacervent. Populus Insulae Paschalis tofo cinereo ex Ranone Raraku ut plurimos eorum statuarum celebrationis (Rapanuiane: moaiorum) facerent usi sunt.
Peperinum, Romae Neapolique adhibitum saxum constructionis, est tofus trachyti. Pozolana, etiam tofus decompositus sed basicus, primum prope Neapolim caeditur ut sit glutinis pars, sed hoc nomen ad multas res dissimiles nunc adhibetur. In regione Eifla Germaniae, tofus trachyticus pumiceusque trass appellatus late fit hydraulicum structoris arenatum.
Alioqui, tofis cinereis non est momentum oeconomicum.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
