şev
From Wiktionary, the free dictionary
Bilêvkirin
Navdêr
şev mê
- Dema navbera avabûna rojê û hilatina wê; dema navbera nivistinê û şiyarbûnê; dema navbera êvarê û spêdê.
- Şev xweş!
- Şeveke bêxew.
- Çend şevan.
- Bi roj mirov kar dike, bi şev xew dike.
- Min pir şevan hetta seher
Danîne rê sem` û beşer
Ew mahirû ma bête der
Ta bême newbetdarê çerx. — (Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640) - Awirên hîvê yên xwe ji şevê vedidizin, yên ku ji şermê rûyê xwe ji şevê vedişêrin, dikin ku şev li sîya xwe bilikume. — (Îrfan Amîda, Şevek Şîzofren, Weşanên Lîs, 2018, r. 5, ISBN 9786058152175)
- Dema borandina çalakiyên êvarî.
- Hevmane: şevbihêrk
- Me şevek xweş ya Newrozê kir.
Bi alfabeyên din
- kurdî-erebî: شهڤ
- kurdî-krîlî: шәв
- kurmanciya klasîkî: (Mela Hisênê Bateyî) شڤ (şev)
Jê
Qafiye
Etîmolojî
Hevreha soranî شهو (şew), kurdiya başûrî şew, goranî/hewramî şewe, zazakî şewe, farisî شب (şeb), tacikî шаб (şab), belûçî شپ (şep), pehlewî ş'p, hexamenişî 𐎧𐏁𐎱 (xšap-), avestayî 𐬑𐬴𐬀𐬞 (xṣ̌ap) û 𐬑𐬴𐬀𐬞𐬀𐬥 (xṣ̌apan)... sanskrîtî क्षप् (kṣap) (kṣáp)... hîtîtî 𒅖𒉺𒀭𒍝 (ispanza)... hemû ji proto-hindûewropî *kʷsep- (şev).
Heman peyva proto-hindûewropî mihtemelen li gel pêşgira *we- herwiha serekaniya peyva proto-hindûewropî *wek(ʷ)speros (êvar) e ku serekaniya van peyvên bi wateya "êvar" yan rojava/rojavabûn" e jî: latînî vesper, yûnanî ἕσπερος (hésperos: êvar; êvarî, rojava, rojavabûn), ermenî գիշեր (gišer) (gišer), rusî ве́чер (véčer) (véčer), îngilîzî west.
Di piraniya zimanên din yên hindûewropî de bi wateya "şev" peyveke ji peyva proto-hindûewropî *nókʷts peydabûyî li kar e, bo nimûne: yûnanî νύξ (núx), latînî nox, rusî ночь (nočʹ) (nočʹ), almanî Nacht, îngilîzî night, fransî nuit... Hevrehên wê di kurdî û farisî de nemane lê bo nimûne di avestayî de wek 𐬥𐬀𐬑𐬙𐬎 (naxtu) hatiye qeydkirin.
- Çavkanî:
- Chyet, Michael L. (2003): Kurdish-English Dictionary, Ferhenga Kurmancî-Inglîzî, Yale University Press.
- Horn, Paul. (1893): Grundriss der neupersischen Etymologie [Bingehê etîmolojiya farisî] (bi almanî). Strassburg
- Kloekhorst, Alwin (2008): Etymological Dictionary of the Hittite Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 5), Leiden, Boston: Brill.
- Mackenzie, D. N. (1971), A Concise Pahlavi Dictionary, London, New York, Toronto: Oxford University Press.
- Pokorny, Julius, Ferhenga etîmolojî ya hindûewropî ["Indogermanisches etymologisches Wörterbuch (bi almanî)"], Bern, 1959
- The Tower of Babel - An Etymological Database Project [Birca Babilê - Projeyeke Danegeha Etîmolojî] (bi îngilîzî û rusî): http://starling.rinet.ru/
- Tsabolov, R. L., Ferhenga etîmolojî ya zimanê kurdî ["Цаболов, Р. Л.: Эмцмолоƨцческцц̆ словарь курδскоƨо языка"], Moskova, 2001-2010
Bi zaravayên din
Werger
- Abînomnî: siwi
- Abxazî: аҵх (āc̣x), аҵых (āc̣əx)
- Adîgeyî: чэщы (čăš̍ə); чэщ (čăš̍)
- Afarî: bar
- Afrîkansî: nag → af
- Ahomî: 𑜁𑜢𑜤𑜃𑜫 (khün)
- Akadî: 𒆥𒋝 (liliātu)
- Albanî: natë → sq m, nata m
- Almaniya Pennsylvania: Nacht m
- Almanî: Nacht → de m
- Almaniya bilind a navîn: naht m
- Altayiya başûrî: тӱн (tün)
- Amharî: ሌት (let)
- Aragonî: nueit m, nuei m
- Aramî:
- Arçî: иш
- Aromanî: noapti m, noapte m, nopti m
- Arrernteyiya rojavayî: ingwe
- Asamî: ৰাতি (rati)
- Astûrî: nueche → ast m
- Atayalî: gbyan
- Avestayî: 𐬑𐬴𐬀𐬞𐬀𐬥 m (xšapan), 𐬥𐬀𐬑𐬙𐬎 (naxtu)
- Aymarayî: aruma → ay
- Aynuyî: アンチカㇻ (ancikar)
- Azerî: gecə → az
- Baskî: gau → eu
- Başkîrî: төн (tön)
- : Nocht
- Belarusî: ноч → be m (noč)
- Belûçî: شپ (šap)
- Bengalî: রাত → bn (rat)
- Bextiyarî: شو (šaw)
- Bojpûrî: 𑂩𑂰𑂞𑂱 ()
- Bontociya rojhilatî: lafi
- Bretonî: noz → br
- Bugî: wenni
- Bukidnon manoboyiya rojavayî: dukilem
- Bulgarî: нощ → bg m (nošt)
- Burmayî: ည → my (nya.)
- Buryatî: һүни (hüni)
- Çamicuroyî: chpolyaye
- Çamoroyî: puengi
- Çeçenî: буьйса (büjsa)
- Çekî: noc → cs m
- Çerokî: ᏒᎠᏱ (svayi)
- Çeyenî: táa'e
- Çîkasawî: oklhili
- Çînî:
- Çukçî: ныкирит (nykirit)
- Çuvaşî: ҫӗр (śĕr)
- Dalmatî: nuat
- Danmarkî: nat → da g
- Divehî: ރޭ (rē)
- Dolganî: түүн (tüün)
- Dusuniya navendî: doungotuong
- Efateyiya başûr: p̃og
- Emilî: nôt m
- Endonezyayî: malam → id
- Erebî: لَيْلَة m (layla), لَيْل → ar (layl)
- Ermenî: գիշեր → hy (gišer)
- Erzayî: ве (ve)
- Esperantoyî: nokto → eo
- Estonî: öö → et
- Etiyopiya klasîk: ሌሊት (lelit)
- Evenî: долбани (dolʙaņi)
- Evenkî: долбони (dolboņi)
- Eweyî: zã
- Extremaduranî: nochi m
- Farisiya kevn: xšap (xšap)
- Farisiya navîn: LYLYA (šab)
- Farisî: شب → fa (šab)
- Fenîkî: 𐤋𐤋 (ll)
- Ferî: nátt → fo m
- Fînî: yö → fi
- Fransiya kevn: nuit m, noit m
- Fransiya navîn: nuyt
- Fransî: nuit → fr m
- Friyolî: gnot m
- Frîsiya saterlandî: Noacht m
- Frîsî: nacht → fy g
- Gaelîka skotî: oidhche m
- Gagawzî: gecä
- Galîsî: noite → gl m, madrugada → gl m
- Gotî: 𐌽𐌰𐌷𐍄𐍃 m (nahts)
- Gujaratî: રાત m (rāt), રાત્રી → gu m (rātrī)
- Gurcî: ღამე → ka (ɣame)
- Guwaranî: pyhare
- Haîtî: lannuit
- Hawayî: pō
- Higaononî: daluman
- Hindî: रात → hi m (rāt), रात्रि → hi m (rātri), शब → hi m (śab), रात्र → hi m (rātra), राति → hi m (rāti)
- Hîtîtî: 𒅖𒉺𒀭𒍝 g (išpanz)
- Hmongî: hmos
- Holendî: nacht → nl n
- Hunsrikî: Nacht m, naacht m
- Iştihardî: شو (šow)
- Îbanî: malam
- Îbranî: לַיְלָה → he n (láyla)
- Îdoyî: nokto → io
- Îlokanoyî: rabii
- Îngilîziya kevn: niht m
- Îngilîziya navîn: nyght
- Îngilîzî: night → en
- Îngriyî: öö
- Îngûşî: бийса (bīsa)
- Îranunî: magabi
- Îrlendî: oíche → ga m
- Îrlendiya kevn: adaig m
- Îsnagî: xabi
- Îstriyotî: nuoto
- Îstro-romanyayî: nopte m
- Îtalî: notte → it m
- Îzlendî: nótt → is m, nátt → is m, njóla → is m
- Japonî: 夜 → ja (よる, yoru, よ, yo)
- Javayiya kevn: wĕṅi
- Javayî: wengi
- Kabardî: жэщ (žăŝ)
- Kalingayiya başûrî: lafi
- Kalmîkî: сө (sö)
- Kannadayî: ಇರುಳು → kn (iruḷu), ರಾತ್ರಿ → kn (rātri)
- Kanuriyî: búne
- Kapampanganî: bengi
- Karaçay-balkarî: кече (keçe)
- Karakalpakî: tu'n
- Kaşûbî: noc → csb m
- Katalanî: nit → ca m
- Katawbayî: witchawa
- Keçwayî: tuta → qu, pagas, ch'isi
- Ketî: си
- Kirgizî: түн → ky (tün)
- Kîngalî: රැය (ræya)
- Kîrîbatî: bong
- Komî-permyakî: вой (voj)
- Komorî: uku 11 an 6
- Koreyî: 밤 → ko (bam)
- Kornî: nos m
- Koryakî: ныкинык (nəkinək)
- Kumikî: гече (geçe)
- Ladînoyî: noche m
- Latgalî: nakts m
- Latînî: nox → la m
- Latviyayî: nakts → lv m
- Lawsî: ຄືນ (khư̄n)
- Lazî: სერი (seri)
- Lezgînî: йиф (jif)
- Lingalayî: butú
- Lîgûrî: néutte m
- Lîtwanî: naktis → lt m
- Lîvonî: īe
- Lombardî: nott m
- Lubuagan kalingayî: labi
- Luksembûrgî: Nuecht m, Nuet m
- Mòçenoyî: nòcht m
- Magahî: 𑂩𑂰𑂞𑂱 (rāti)
- Maguindanaoyî: magabi
- Maithilî: राति (rāit)
- Makasaeyî: gamu
- Makasarî: bangi
- Makedonî: ноќ → mk m (noḱ)
- Malayalamî: രാത്രി → ml (rātri)
- Malezî: malam → ms, lailah
- Maltayî: lejl n
- Mançûyî: ᡩᠣᠪᠣᡵᡳ (dobori)
- Manksî: oie m
- Mansakayî: gabi
- Maorî: pō → mi
- Maranaoyî: gagawi'i
- Maratî: रात्र → mr (rātra)
- Mayayiya yukatekî: áak'ab
- Mazahuayiya navendî: xomu̷
- Mazenderanî: شو (šo)
- Mbya guaraniyî: pytũ
- Mecarî: éjszaka → hu, éjjel → hu, éj → hu
- Megrelî: სერი (seri)
- Misrî:
(grḥ n)
- Mîrandî: nuite m
- Mongolî: шөнө → mn (šönö)
- Nahuatl:
- Monî: ဗ္တံ (hətɔm)
- Nanayî: долбо
- Nandî: kemboi
- Napolîtanî: notte m
- Navajoyî: tłʼééʼ
- Nawrûyî: anubumin → na
- Nepalî: रात (rāt)
- Nîvxî: урк (urk)
- Nogayî: туьн (tün)
- Normandî: niet m, nyit m
- Norsiya kevn: nátt m, njóla m
- Norwecî:
- Ohloniya bakur: múr
- Oki-no-erabu: 夜 (いぃーる, yīru)
- Okînawanî: 夜 (ゆる, yuru; ゆー, yū)
- Oksîtaniya kevn: noit
- Oksîtanî: nuèch → oc m, nuèit → oc m
- Oriyayî: ରାତି → or (rati)
- Oromoyî: halkan
- Osetî: ӕхсӕв (æxsæv)
- Osmanî: كیجه (gece)
- Oygurî: تۈن (tün), كېچە (këche)
- Ozbekî: tun → uz, kecha → uz
- Palî: ratti m, natta nt, nisā m
- Papyamentoyî: nochi
- Peştûyî: شپه → ps m (špa)
- Piedmontîsî: neuit m
- Pijînî: naet
- Pîpîlî: tayua
- Pîttcantcatcarayî: munga
- Polabî: nüc m
- Polonî: noc → pl m
- Portugalî: noite → pt m
- Puncabiya rojavayî: رات → pnb m
- Puncabî: ਰਾਤ (rāt)
- Qazaxî: түн (tün)
- Qiptî:
- Rendilleyî: iben
- Rohingyayî: rait
- Romagnolî: nòt m, nòta m
- Romancî: notg m, not m
- Romanî: rat m
- Romanyayî: noapte → ro m
- Rusî: ночь → ru m (nočʹ)
- Rusînî: нуч m (nuč)
- Sahoyî: bar
- Samî:
- Samiya bakurî: idja
- Samoayî: valuapo, po
- Sanskrîtî: रात्रि → sa (rātri), क्षप् → sa m (kṣáp), नक्ति → sa m (nakti)
- Sardînî: noti m, notti m
- Sicîlî: notti → scn
- Sidamoyî: hashsha
- Sindhî: رات → sd m (rāt)
- Sirboxirwatî:
- Sîlhetî: ꠞꠣꠁꠔ (rait)
- Skotî: nicht
- Slaviya kevn:
- Slaviya rojavayî ya kevn: ночь m (nočĭ)
- Slovakî: noc → sk m
- Slovenî: noč → sl m
- Somalî: habeen → so m
- Sorbî:
- Sotoyiya başûr: hosiu
- Spanî: noche → es m
- Sundanî: peuting, wengi → su
- Svanî: ლე̄თ (lēt)
- Swahîlî: usiku → sw
- Swêdî: natt → sv g
- Şanî: ၶိုၼ် (khǔen)
- Şîngazîcayî: masihu 6
- Şonayî: husiku
- Şorî: тӱн (tün), қара (qara)
- Tabasaranî: йишв (jiš°)
- Tacikî: шаб → tg (šab)
- Talysh:
- Talişî: شو (šav)
- Tagalogî: gabi → tl
- Tahîtî: pō
- Tamîlî: இரவு → ta (iravu)
- Tausugî: dūm
- Tayî: กลางคืน → th, คืน → th (kʉʉn), ราตรี → th
- Telûgûyî: రాత్రి → te (rātri)
- Temazîxtiya atlasa navendî: ⵉⴹ (iḍ)
- Ternateyî: futu
- Teterî: төн → tt (tön), төнгелек → tt (töngelek)
- Tetûmî: kalan
- Tigrînî: ለይቲ (läyti)
- Tirkî: gece → tr
- Tirkmenî: gije
- Tîbetî: མཚན་མོ (mtshan mo), དགོང་མོ (dgong mo)
- Tokpisinî: nait
- Tongî: poʻuli
- Toxarî B: yṣīye
- Tumbukayî: usiku
- Tuvanî: дүн (dün)
- Udî: шу (šu)
- Udmurtî: уй (uj)
- Ugarîtî: 𐎍𐎍 (ll)
- Urdûyî: رات → ur m (rāt), شب → ur m (śab)
- Ûkraynî: ніч → uk m (nič)
- Venîsî: note m
- Vepsî: ö
- Viyetnamî: đêm → vi, tối → vi, ban đêm → vi, khuya → vi
- Volapûkî: neit → vo
- Voroyî: üü
- Votî: üü
- Walonî: nute → wa m, niût → wa n an m
- Warlpirî: munga
- Waxiyî: naγd
- Weylsî: nos → cy m
- Wîlamowî: nocht m, naocht m
- Wînnebagoyî: hąąhe
- Wolofî: guddi → wo
- Xakasî: тӱн (tün)
- Ximêrî: យប់ → km (yup), រាត្រី → km (riətrii)
- Yagnobî: хишап
- Yakanî: sangem
- Yakutî: түүн (tüün)
- Yidîşî: נאַכט → yi m (nakht)
- Yonagunî: 夜 (どぅる, duru)
- Yorubayî: òdu
- Yorubayî: òru
- Yûnanî: νύχτα → el m (nýchta)
- Kevn: νύξ m (núx)
- Zêlandî: nacht n
- Zhuangî: hwnz, ngwnz
- Zimanê destan ê emerîkî: BentB@BackHand-PalmDown-FlatB@CenterChesthigh-PalmDown Contact
- Zuluyî: ubusuku → zu 14
Navdêr
şev
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
