Lêker
Zêdetir agahî RP. Niha, Fermanî ...
çerîn (lêkera gerguhêz) |
Rehê dema niha: -çer- |
RP. Niha |
ez |
diçerim |
tu |
diçerî |
ew |
diçere |
em, hûn, ew |
diçerin |
Fermanî |
Yekjimar |
biçere |
Pirjimar |
biçerin |
Rehê dema borî: -çerî- |
RP. Boriya sade |
min |
çerî |
te |
çerî |
wê/wî |
çerî |
me, we, wan |
çerî |
Formên din: Tewandin:çerîn |
Bigre
çerîn lêkera xwerû, gerguhêz
- giyayê nedirûyî li mêrg û çîmenan yan li çolê xwarin
Hesp li mêrgê diçerin.
Pezê me li zozanan diçere.
- اڤ قاز و قلنگ و کبک و تیهو
کر کر دچیرین لکوه و دشتان
رف رف دفرین د نیڤ بهشتان — (Ehmedê Xanî, Mem û Zîn, ~1692)
- Ev qaz û quling û kebk û tîhû
Ker ker diçêrîn li koh û deştan
Ref ref difirîn di nêv bihiştan
Etîmolojî
çer + -în, ji proto-hindûewropî *kʷel-, proto-îranî *ker, hevrehên kurdî çerx, çer, çerandin, çandin, çinîn, şixre..., avestayî 𐬗𐬀𐬭𐬁𐬥𐬍 (çeranî: gerîn - rehê dema niha -çer-) farisiya kevn ker- / çer-, parsî, pehlewî, sîvendî çer-, farisî چریدن (çerîden - rehê dema niha -çer-), zazakî çerayen, sanskrîtî चरति (çereti), latînî colere (çandin), yûnaniya kevn πέλω (pelō: livîn), ermeniya kevn հոլով (holov: çerixîn), îngilîzî wheel...
proto-hindûewropî *kwel- ("gerîn; çerîn; çandin, kêlan")
- proto-îranî *ker- ("livîn")
- avestayî: çer- ("livîn")
- farisiya kevn: çer- ("livîn")
- partî: ç'r- ("çerîn")
- pehlewî: çer- ("çerîn")
- farisî: çer- ("çerîn")
- belûçî: çer- ("çerîn")
- osetî: çerd- ("çerîn")
- sîvendî: çer- ("çerîn")
- kurmancî: çerîn- ("çerîn")
- zazakî: çerayen- ("çerîn")
- sanskrîtî: çer- (livîn")
- yûnanî: pelō, ("livîn")
- latînî: colere, ("çandin") ...
- Çavkanî: Cheung p.34, Chyet, Watkins p.45, Etymonline
- Binere herwiha: çerx, çer, çerandin, çandin, çinîn, şixre,
Werger
- Almanî: Futter suchen, grasen → de, weiden → de
- Erebî: التلعق
- esperantoyîo: paŝtiĝi
- Ermenî: արածել (araçel)
- Farisî: چریدن → fa, علف خوردن, چریدن → fa
- Fînî: laiduntaa → fi
- Fransî: paître → fr, brouter → fr
- holendî grazen → nl
- Îngilîzî: to graze → en, to pasture → en, to eat grass from a pasture, victual → en, ?pasturage → en, ?pasturing → en
- Îtalî: pascere → it
- Îzlendî: bíta gras
- Latînî: pābulor, pasco
- Mecarî: legel → hu
- Norwecî: beite, gresse, gå på gress
- Portugalî: pastar → pt
- Romanyayî: paște → ro, păstori → ro
- Rusî: пастись → ru (pastisʹ)
- Spanî: pacer → es, pastar → es
- Tirkî: otlamak → tr, otlanmak → tr, çayırlamak → tr, ?çayırlanmak → tr
Navdêr
Zêdetir agahî Zayenda mê ya binavkirî, Rewş ...
Bigre
çerîn mê
- Maneya vê peyvê hê nehatiye nivîsîn. Heke hûn maneya wê bizanin, kerem bikin binivîsin.