Karbon

Karbon (bi fransî: carbone, bi latînî: carbonium, ji bi latînî: carbo "komir") hîmanekê anko elementekê kîmyayî ye ko çevenga wê "C" û hijmara atomî a wê jî 6 e. Karbon di xwezayê da hîmanekê mişe û zehv e û pêkhateka serekî ya endamwerên jînewer e. Karbon hîmanekê nemertal û çarvalayîk e ko gelek alîtrop anko allotrop ên wê hene.

Bor ← Karbon → Nîtrojen — ↑ C ↓ Si 6C Sîstema vedorî ya elementan
Şeklê wê
Bi tevayî
Nav, direfş, nimre	Karbon, C, 6
Kom, vedor, blok	14, 2, p
Cure	Nelajwerd
Tîrbûn	Graphit: 2,26 g/cm3 Diamant: 3,51 g/cm3
Agahî
Giraniya atomê	12,0107 u
Nîveşkêla atomê	70 (67) pm
Nîveşkêla kovalansê	76 pm
Nîveşkêla Van der Waalsê	170 pm
Rêzbûna elektronan	[He] 2s2 2p2
Xala kelînê	3 825 °C (sublimation)
Kabikê molî	5,29 · 10-6 m3/mol
Derenceya bilindbûnê	2, 4
Oksîdên xwe	CO2; CO
Elektronegatîfî	2,55 (Pauling-Skala)
Îzotop
Îzo LC t1/2 ÇA EX MeV ENû 10C {syn.} 19,255 s ε 3,648 10B 11C {syn.} 20,39 d ε 1,982 11B 12C 98,9 % Qayîm 13C 1,1 % Qayîm 14C < 10 -9 % 5730 sal β- 0,156 14N 15C {syn.} 2,449 s β- 9,772 15N 16C {syn.} 0,747 ms β- 8,012 16N
Tevdîr girtin
Nîşanên xeterê
nîşana xeterê tune ne

Navê wê

Navê karbon ji zimanê latînî, ji carbo bi ramana "rejû", "rejî", "komir" an "xelûzê" dihêt. Di hindek zimanên romanî da ev peyv niha jî herdu ramanan digehînit.

Wekî din binihêre

• Rejûya êzingan
• Rejûya kevirî
• Antrasît