Hikûmeta Meclîsa Neteweyî ya Mezin
From Wikipedia, the free encyclopedia
Hikûmeta Meclisa Neteweyî ya Mezin (bi tirkî: Büyük Millet Meclisi Hükûmeti), bi xwe wek Dewleta Tirkiyê[1] (Türkiye Devleti) an Tirkiye[2] (Türkiye), bi gelemperî wekî Hikûmeta Enqerê (Ankara Hükûmeti), an jî bi awayekî kevnar Hikûmeta Angorayê,[3][4] dewletekî û şoreşgerî a tirk bû ku li Enqereyê (wê demê wek Angora dihat zanîn) di demê Şerê Serxwebûnê yê Tirkiyê (1919 - 1923) û di salên dawî yên Împeratoriya Osmanî de. Ew ji aliyê Tevgera Milî ya Tirk ve dihat birêvebirin, berevajî Hikûmeta Konstantînopolê ya hilweşiyayî, ku ji aliyê Siltanê Osmanî ve dihat birêvebirin.
Hikûmeta Meclîsa Neteweyî ya Mezin Ankara Hükûmeti Büyük Millet Meclisi Hükûmeti |
||||
---|---|---|---|---|
|
||||
Sirûd: |
||||
Hikûmeta Meclîsa Neteweyî ya Mezin li ser nexşeyê Treaty of Sèvres 1920.svg | ||||
Cih | Treaty of Sèvres 1920.svg | |||
Paytext | Enqere | |||
Zimanên fermî | ||||
Zimanên tên bikaranîn | ||||
Dîn | Îslam | |||
Rêber | ||||
• | Serokkomar | Mustafa Kemal Atatürk | ||
• | Serokwezîr 1920 - 1921 |
Fevzi Çakmak | ||
• | 1921 - 1922 | Rauf Orbay | ||
• | 1922 - 1923 | Fethi Okyar | ||
Avakirin | ||||
• | Dema avakirinê | 23 nîsan 1920 | ||
• | Dema hilweşînê | 29 çiriya pêşîn 1923 | ||
Rûerd | ||||
• | Giştî | 1920: texmîn, 250,000 km2 | ||
• | Rûerd | |||
Dirav |
Di dema şerê bi navê Şerê Serxwebûnê de, Hikûmeta Meclîsa Neteweyî ya Mezin fermandariya artêşê kir ku bi navê Kuva-yi Milliye ("Hêzên Neteweyî") tê zanîn.[5]
Piştî şer û serkevtina li dijî Hikûmeta Konstantînopolê ya keyîtî, Hikûmeta komar ya Enqerê di sala 1923an de bidawîbûna Împeratoriya Osmanî û avakirina Komara Tirkiyê ji axa Anatolyayê û axa beşa Bakurê Kurdistanê ragihand.[6] Meclisa Mezin îro parlamena Tirkiyeyê ye.