Аслам информация Хар кюнде тарихде болуула ...
Джаб
Аслам информация 1 июль, 2 июль ...
Джаб
Аслам информация 3 июль, 4 июль ...
|
Квебекде Шампленнге эсгертме
- 1608 — Француз тинтиучю Шамплен (суратда) Квебек шахарны тамалын салгъанды.
- 1866 — Австрия-Пруссия-Италия къазауатны Садовада сермешиую.
- 1897 — «Славянский базар» ресторанда кёб сагъат баргъан сюзюуню эсебинде Станиславский бла Немирович-Данченко халкъ театр къураргъа оноу алгъандыла.
- 1936 — Кърал автоинспекция къуралгъанды.
- 1941 — Сталин биринчи кере халкъгъа радио бла сёлешгенди.
- 1964 — АБШ-да раса сегрегацияны джасакълагъан Граждан хакъланы юсюнден закон алыннганды.
- 1988 — Иран-ирак къазауат: «Винсеннес» деген американ крейсер Персия богъазда иранлы пассажир самолётну ургъанды.
- 1996 — Борис Ельцин экинчи болджалгъа РФ-ни президенти болуб сайланнганды.
|
|
|
|
Джаб
Аслам информация 5 июль, 6 июль ...
|
|
|
Мадам Бланшарны ёлгени
- 1710 — Мейсенде Европада биринчи фарфор чыгъарылыб башланнганды.
- 1809 — Наполеонну буйругъу бла римли папа VII Пийни Ватикандан къачырыб Гренобльге элтгендиле.
- 1819 — Парижде, ичинде мадам Бланшар (суратда) бла, джана тургъан хауа шар аугъанды.
- 1885 — Луи Пастер къутургъан ауруугъа къаршчы вакцинаны 9 джыл болгъан джашчыкъ Жозефге бериб джетишимли сынагъанды.
- 1907 — Дублин къаладан Сыйлы Патрикни орденини белгилери урланнгандыла; бусагъатха дери да табылмагъандыла.
- 1919 — Дирижаблны биринчи трансатлантика учууу.
- 1945 — АБШ-да немец алимлени Америкагъа ашырыу «Operation Paperclip» деген кампания башланнганды.
- 1997 — Къазахстанны парламенти къралны ара шахарын Алма-Атадан Акмолагъа кёчюрюу оноуну мюкюл этгенди.
|
|
Джаб
Аслам информация 7 июль, 8 июль ...
|
|
|
Полтавская баталия
- 1659 — Конотопда сермешиу: полякла бла украин къазакъла москвачы аскерни чачхандыла.
- 1686 — 145 джыл тюрклюле кючлеб тургъандан сора Буда азатланнганды.
- 1709 — Полтавада сермешиу (суратда): Шимал къазауатны эм магъаналы эпизоду.
- 1853 — Мэтью Перри Токио богъазда тюшгенди, сакоку политика тауусулгъанды.
- 1901 — Францияда шахар ичинде автомобиллени баргъан теркликлери чекленнгенди — 10 км/сагъат.
- 1981 — «Ленкомда» «Юнона бла Авось» мюзиклны премьерасы.
|
|
Джаб
Аслам информация 9 июль, 10 июль ...
|
Экинчи Роченсальм сермешиу
- 1357 — Император IV Карл, Прагада Влтава сууну юсю бла Карлны кёпюрюню тамалын салгъанды.
- 1762 — III Пётрну кесини юй бийчеси II Екатерина тахдан тайдыргъанды.
- 1790 — Роченсальм сермешиу (суратда): Россияны Балтика флотуну юч этиб бирин шведле кючлейдиле.
- 1816 — Аргентина, Испаниядан эркинлигин баямлагъанды.
- 1932 — Сан-Паулу штатны Бразилияны властларына къаршчы къозгъалыуу.
- 1943 — Сицилияда джандашланы тюшюулери.
- 1955 — Бертран Рассел бла Альберт Эйнштейнни биргелей манифестлери басмаланнганды.
- 1997 — Украина, НАТО бла ишбирликни юсюнден кесаматха къол салгъанды.
|
|
|
|
Джон Кольерни «Леди Годива» сураты (1898)
- 1040 — Леди Годива къымыжалай Ковентри шахар бла ётгенди (суратда).
- 1547 — Францияда королну джанындан официал эркинлик берилген ахыр дуэль ётгенди.
- 1796 — Карл Фридрих Гаусс дефтеринде тарихде белгили джазыуун этгенди: «Heureka! num= Δ + Δ + Δ».
- 1878 — Ингилизде футбол арбитр сыбызгъыны хайырландыргъанды (аннга дери сюдюле къычыргъан этгендиле).
- 1940 — Францияда маршал Петенни вишист правительствосу къуралгъанды.
- 1941 — Экинчи дуния къазауат: Смоленск сермешиуню башланнганы.
- 1981 — АБШ-ны аскер-тенгиз флотунда абычарлагъа сакъал джюрютгенни джасакълагъандыла.
|
|
Джаб
Аслам информация 11 июль, 12 июль ...
|
Картина Арчимбольдо
- 1405 — Къытайлы адмирал Чжэн Хэ Африканы джагъасына дери джюзюуге чыкъгъанды.
- 1576 — Мартин Фробишер башчылыкъ этген ингилиз экспедиция Гренландияны ачханды.
- 1593 — Итальян суратчы Джузеппе Арчимбольдо (суратда — суратларындан бири) ёлгенди.
- 1859 — Санкт-Петербургда Исаакиев собор ачылгъанды.
- 1893 — Кокити Микимото инджини этгенди.
- 1941 — Витебскни тюшюую эмда совет аскерлени Могилёвну къатында къуршаланнганы.
- 1995 — Боснияда къазауатны барыуунда серб аскерле Сребреницаны алгъандыла, аны ызы бла кёб саўутсуз муслиман ёлтюрюлгенди.
- 2001 — «Polaroid» деген американ концерн банкрот болгъанын баямлагъанды.
|
|
|
|
1581 джылдан Острог Библия
|
|
Джаб
Аслам информация 13 июль, 14 июль ...
|
- 1728 — Витус Берингни биринчи Камчатка экспедициясы башланнганды.
- 1772 — Джеймс Кук, HMS Resolution кемеде (суратда) тарихде биринчи кюнбатышдан кюнчыгъышха дуния тёгерек джюзюуге чыкъгъанды.
- 1837 — Королева Виктория резиденциясын Сент-Джеймс къаладан Букингем къалагъа кёчюргенди.
- 1870 — Бисмарк Эмс депешаны ийгенди.
- 1878 — Сербияны Осман империягъа бойсунмагъаны танылгъанды.
- 1897 — Гульельмо Маркони, радиогъа патент алгъанды.
- 1923 — Голливудну белгиси биринчи кере къурулгъанды.
- 1930 — Уругвайда футболдан биринчи дуния чемпионат башланнганды.
|
|
|
|
Обрушение кампанилы собора св. Марка
|
|
Джаб
Аслам информация 15 июль, 16 июль ...
|
HMS Bellerophon
- 1410 — «Германияны къара кюню»: Тевтон орденни аскери Грюнвальд сермешиуде хорланнганды.
- 1741 — Аляскада биринчи европачы тюшгенди.
- 1795 — «Марсельеза» официал халда Францияны гимни болгъанды.
- 1799 — Француз капитан Пьер Франсуа Бушар Мисирде Розетт ташны табханды.
- 1815 — Наполеон «Беллерофонт» деген ингилиз кемени (суратда) капитанына бойсуннганды.
- 1823 — Римде Сыйлы Павелни базиликасы кюйгенди.
- 1870 — Джорджия АБШ-ны къурамына ызына киргенди.
- 1905 — Арсен Люпенни юсюнден биринчи хапарла чыгъарылгъандыла.
|
|
|
|
Атом бомбаны биринчи джетишимли сынау
|
|
Джаб
Аслам информация 17 июль, 18 июль ...
|
Жанна д'Арк на коронации Карла VII
- 1429 — Француз тахха VII Карл миннгенди: церемонияны заманында аны башында байракъны Жанна д’Арк (суратда) тутады.
- 1716 — I Пётр флоту бла Копенгагеннге келгенди.
- 1785 — Словаклы авантюрист Мориц Бенёвский кесин Мадагаскарны башчысы баямлагъанды.
- 1868 — Японияны ара шахары Киотодан Токиогъа кёчюрюлгенди.
- 1918 — Екатеринбургда Россияны ахыр императору II Николайны юйдегиси эмда джууукълары урулгъандыла.
- 1918 — Сибирни болджаллы правительствосу Омскда Сибирни бойсунмаулугъуну юсюнден декларацияны къабыл этгенди.
- 1929 — Къытай-Кюнчыгъыш темир джолну юсю бла къаугъа ючюн СССР, Къытай бла дипломат илишкилерин юзгенди.
- 1992 — Словак депутатла, Словакия Чехословакияны къурамындан чыгъыб суверенитетли кърал болуруна чёб атхандыла.
|
|
|
|
Римде уллу ёртен
- 64 — Император Неронну заманында Римде уллу ёртен (суратда).
- 1792 — Поляк аскер (Костюшко) орус аскерни (Каховский) Дубенкону къатында хорлагъаны.
- 1870 — Биринчи Ватикан собор папаны гюнахсызлыгъыны юсюнден догматны къабыл этгенди.
- 1878 — Адольф Норденшельд биринчи болуб шимал тенгиз джол бла Атлантикадан Шош океаннга баргъанды.
- 1898 — Пьер бла Мария Кюри урандан сора да башха радиоактив элементле болгъанларыны юсюнден доклад этгендиле.
- 1925 — Адольф Гитлерни «Mein Kampf» китабы биринчи кере чыгъарылгъанды.
- 1958 — Анна Ахматованы кёб джылны ичинде биринчи назму джыйымдыкъ китабына басмагъа къол салыннганды.
- 1974 — Константинувда Джерде эм мийик мекям къурулгъанды.
|
|
Джаб
Аслам информация 19 июль, 20 июль ...
|
Парижни метросуну станциясына кириш
- 711 — Араблыланы Пиреней джарымайрымканны кючлеулери (Гвадалетеде сермешиу)
- 1822 — Француз алим Жозеф Ньепс дунияда биринчи фотографияны чыгъаргъанды.
- 1900 — Бютеудуния кёрмючню сагъатында Парижни метросу (суратда) ачылгъанды.
- 1908 — Лондондагъы Сыйлы Павелни соборунда епископ, Олимпиаданы алгъышлай, белгили фразаны айтханды: «Эм магъаналы хорлам тюлдю — къатышханды».
- 1928 — Къытай, европачы къралла бла бютеу «тенг болмагъан кесаматланы» джасакълагъанды.
- 1963 — Индонезия, Индий океанны атын Индонезий океаннга тюрлендиргенин баямлагъанды.
- 1980 — Москвада XXII Олимпиада оюнла ачылгъандыла.
|
|
|
|
Кремль
- 1882 — А. Ф. Можайскийни самолётуну биринчи сынау учууу.
- 1917 — «Югославияны атасы» Никола Пашич бу къралны къуралыууну юсюнден Корфу декларациягъа къол салгъанды.
- 1924 — Парижде Халкъла арасы шахмат федерация къуралгъанды.
- 1940 — Американ музыка журнал «Billboard» эм популяр джырланы тизмесин биринчи кере чыгъаргъынды.
- 1941 — Экинчи дуния къазаўат: немец авиация Москваны биринчи кере бомбалагъанды.
- 1944 — Адольф Гитлерни ёлтюрюрге чабыу.
- 1955 — 37 джылны ичинде Москваны Кремли (суратда) туристле кёрюрге биринчи кере ачылгъынды.
- 1969 — Американ космос аппарат Аполлон-11 Айда къоннганды.
|
|
Джаб
Аслам информация 21 июль, 22 июль ...
|
Пирамидала къатында сермешиў
- 1773 — Папа XIV Климент иезуитлени орденин джасакълагъанды.
- 1774 — Кючюк-Кайнарджи мамырлыкъ кесамат: Россиягъа Новороссия бериледи.
- 1799 — Пирамидаланы къатында сермешиуде Наполеон (суратда) тюрклюлени хорлагъанды.
- 1861 — АБШ-да граждан къазауатны биринчи ауур сермешиую.
- 1969 — Американ астронавтла Нил Армстронг бла Эдвин Олдрин Айны юсюнде айланнгандыла.
- 1970 — Мисирде Асуан плотинаны 11 джыл баргъан къурулууу бошалгъанды.
- 1983 — Антарктидадагъы «Восток» станцияда Джерде эм сууукъ температура (−89,2 °C) белгиленнгенди.
- 2007 — Гарри Поттерни юсюнден джети китабны ахыргъысы сатылыугъа чыкъгъанды.
|
|
|
|
Биринчи чыкъгъанланы джоллары. Балыкъ суу (Къызыл-къол), Эммануэлни таласы эмда Ленцни къаялары
|
|
Джаб
Аслам информация 23 июль, 24 июль ...
Джаб
Аслам информация 25 июль, 26 июль ...
|
Blériot XI
- 1261 — VIII Михаил къачлыладан Константинополну къазауат этиб къайтаргъанды эмда Византия империяны ызына тургъузгъанды.
- 1587 — Японияда христианлыкъ джасакъланнганды, иезуитлеге 20 кюнню ичинде къралдан кетерге айтылгъанды.
- 1792 — Брауншвейгчи герцогну Бурбонланы къыйнаргъа джарамазлыкъны юсюнден манифести чыкъгъанды.
- 1799 — Мисир кампания: Наполеон тюрклюлени Абукирде сермешиуде хорлагъанды.
- 1826 — Кронверк джагъада беш декабрист асылгъанды.
- 1909 — Луи Блерио 37 минутха Ла-Маншны (суратда) учуб ётгенди.
- 1930 — ЦК ВКП(б)-ни бютеулюк ал окъутууну киргизилгенине юсюнден бегими.
- 2000 — Парижде «Конкорд» авиалайнерни катастрофасы.
|
|
|
|
Никифор императорну башын Крумгъа келтиредиле
- 811 — Болгар хан Крум (суратда) греклени чачханды.
- 1139 — I Афонсу, Португалияны биринчи королю болгъанды.
- 1581 — Бирлешген провинцияла, Испаниячы Филиппни тайдырылыууну юсюнден актны къабыл этгендиле.
- 1788 — Нью-Йорк, АБШ-ны 11-чи штаты болады.
- 1822 — Хосе де Сан-Мартин бла Симон Боливар Къыбыла Американы келир заманлада политика халын сюзерге Гуаякилде тюбешгендиле.
- 1847 — Либерия, африкан колонияладан биринчи болуб бойсунмаулугъун баямлагъанды.
- 1963 — Скопьеде джер тебрениу: мингден кёб адам ёлгенди.
- 1999 — Индияны хорламы бла Каргиль къазауат бошалгъанды.
|
|
Джаб
Аслам информация 27 июль, 28 июль ...
Джаб
Аслам информация 29 июль, 30 июль ...
|
Тюмень
- 1586 — Тура сууда Тюмень шахарны (суратда) тамалы салыннганды.
- 1907 — Сэр Роберт Бейден-Поуэлл, Уллу Британияда бойскаутланы организациясын къурагъанды.
- 1938 — Хасан кёлде сермешиулени башланнганлары.
- 1941 — Экинчи дуния къазауат: Смоленск аугъанды, совет аскерни 300 минг аскерчиси джасакълыкъгъа тюшгенди.
- 1942 — СССР-де Александр Невачыны, Суворовну эмда Кутузовну орденлери къуралгъандыла.
- 1954 — Толкинни «Джюзюклени бийи» трилогиясыны биринчи кесеги чыкъгъанды.
- 1958 — АБШ-ны президенти Дуайт Эйзенхауэр НАСА-ны къуралыууну юсюнден законнга къол салгъанды.
- 1973 — Грецияда плебисцит бла монархияны орнуна республика келгенди.
|
|
|
|
Екатеринаны къаласы
- 762 — Аль-Мансур, Араб халифатны джангы ара шахары Багдадны тамалын салгъанды.
- 1419 — Прага дефенестрация, гуситле Праганы шахар кенгешини членлерин ёлтюргендиле, аны ызы бла гусит къазауатла башланнгандыла.
- 1756 — I Елизавета, архитектор Растрелли бла бирге джангы ишленнген Екатеринаны къаласына (суратда) къарагъандыла.
- 1809 — Голландияда Вальхерен айрымканда 39-мингли британ аскер тюшгенди.
- 1825 — Адмирал Байрон (поэтни бирде къарнашы), Шош океанда киши джашамагъан Молден айрымканны табханды.
- 1858 — Джон Спик, джунглиле бла Виктория кёлге чыкъгъанды.
- 1930 — Уругвайда футболдан биричи дуния чемпионатны ахыргъы матчы ётгенди.
- 2008 — Зимбабве миллет валютасын 10 миллиард къатха деноминация этгенин баямлагъанды.
|
|
Джаб
Аслам информация 31 июль ...
|
К2 (Чогори)
- 904 — Арабла Византияны экинчи уллу шахары Солунну кючлегендиле.
- 1655 — Орус аскер, Литва Уллу бийликни ара шахары Вильнону алты джылгъа кючлегенди.
- 1703 — Даниэль Дефо, чам-накъырда памфлетин чыгъаргъаны ючюн налат чыпыннга сюелтилгенди, алай а анга разы болгъан лондончула гоккала келтириб толтургъандыла.
- 1941 — Геринг, Гейдрихден «чууут сорууну ахыр оноуун» этиб башларын даулагъанды.
- 1944 — Антуан де Сент-Экзюпери ёлгенди.
- 1954 — Итальян альпинистле, Гималайлада Чого́ри таугъа (суратда) биринчи чыкъгъандыла.
- 1975 — Детройтда профсоюз лидер Джимми Хоффаны тас болгъаны баямланнганды.
- 1976 — НАСА, «марсиан сфинксни» фотосун чыгъаргъанды.
|
|
Джаб