Ақбақай алтын кен орны

Ақбақай алтын кен орны — Жамбыл облысы Мойынқұм ауданындағы Мойынқұм ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 60 км жерде орналасқан. 1968 жылы геолог Д. Дүйсенбеков ашқан.

Ақбақай алтын кен орны
45°07′19″ с. е. 72°40′51″ ш. б.45.122° с. е. 72.6808° ш. б. / 45.122; 72.6808 (G) (O) (Я) (T)
Ел	Қазақстан
Аймақ	Жамбыл облысы
Ашылған уақыты	1968 жыл
Статусы	өндірілуде
Жер қойнауын пайдаланушы	Алтыналмас
Ақбақай алтын кен орны
Ақбақай алтын кен орны

Жатыс сипаты, геологиялық құрылымы

Кен орны негізгі 5 тік құлайтын (Басты, Түкен т.б.) және 9 көлбеу жатқан желілерден тұрады. Желілердің ұзындығы 250 м-ден 600 м-ге дейін, қалыңдығы бірнеше см-ден 1,5-2 м-ге жетеді. Олар жан-жағынан березит тау жынысымен қоршалған кварц-желілі өзек түзейді. Кентас 900-1300 м тереңдікке дейін таралған. Кен түзілу процесі габбропорфирит және ашафит дайкалары жыныстарды жарып шыққаннан кейін, алтын-сүрмелі минералданумен аяқталған. Кен Қызылжар интрузивті кешенінің ішінде және девон жанартау тастекті шөгінді жыныстарының бойында қалыптасқан.

Кен орнындағы алтын түрлері

Кен орнында алтынның 4 түрі кездеседі:

• 1) арсенопирит минералы бойындағы ұнтақдисперсті алтын;
• 2) кварцтағы сеппе, ұя, желі түрінде шоғырланған бос алтын (өлшемдері 0,01-0,1 мм-ден бірнеше мм дейін);
• 3) кварц-карбонатты желілердегі түйіршік және қабыршақ түріндегі алтын;
• 4) гипергендік процеспен байланысты қабыршықты және дендритті алтын.

Алтынның орташа мөлшері жер бетіне жақын аралықта аса жоғары — 60-109 г/т, ал 500-600 м тереңдікте 7-10 г/т-ға дейін төмендейді. Ақбақай алтын кені Қазақстандағы ірі кен орны қатарына жатады, оның негізінде Ақбақай кен-байыту комбинаты салынған.^[1]

Дереккөздер

1. АТАМЕКЕН: Географиялық энциклопедия. / Бас ред. Б.Ө.Жақып. – Алматы: «Қазақ энциклопедиясы», 2011. – 648 бет. ISBN 9965-893-70-5