![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Thiruvananthapuram_Montage.jpg/640px-Thiruvananthapuram_Montage.jpg&w=640&q=50)
ტირუვანანტაპურამი
From Wikipedia, the free encyclopedia
ტირუვანანტაპურამი (ინგლ. Thiruvananthapuram, ყოფილი ტრივანდრუმი, ინგლ. Trivandrum) ― ინდოეთის შტატ კერალის დედაქალაქი. 2011 წლის აღწერის მიხედვით, ქალაქის მოსახლეობა 957 730 ადამიანს შეადგენს და პირველ ადგილზეა შტატის მასშტაბით.[4] ურბანული აგლომერაციის მოსახლეობა 1.68 მილიონ ადამიანამდე იზრდება.[5] ტირუვანანატაპურამი ინდოეთის დასავლეთ სანაპიროზე მდებარეობს, ქვეყნის სამხრეთ ნაწილში. იგი საინფორმაციო ტექნოლოგიების მთავარი კერაა კერალაში. 2016 წლის მონაცემებით შტატის პროგრამული უზრუნველყოფის ექსპორტის 55% სწორედ ტირუვანანტაპურამზე მოდის.[6][7] მაჰათმა განდიმ მას „ინდოეთის მარადმწვანე ქალაქი“ უწოდა.[8][9]
დასახლებული პუნქტი | |
---|---|
ტირუვანანტაპურამი მალიალამი. തിരുവനന്തപുരം | |
![]() | |
ქვეყანა |
![]() |
კოორდინატები | 8°29′15″ ჩ. გ. 76°57′09″ ა. გ. |
ფართობი | 214.86 კმ² |
ცენტრის სიმაღლე | 10±1 მეტრი |
ოფიციალური ენა | მალაიალამური ენა[1] და ინგლისური ენა |
მოსახლეობა | 743 691 (2011)[2] |
სასაათო სარტყელი | UTC+05:30[3] |
სატელეფონო კოდი | 0471 |
საფოსტო ინდექსი | 695001 |
დღევანდელი ტირუვანანატაპურამის ტერიტორიას აის დინასტია მართავდა, რომელიც ჩერას დინასტიის ქვეშევრდოები იყვნენ.[10] XII საუკუნეში რეგიონი ვენადის სამეფომ დაიპყრო.[10] XVIII საუკუნეში მართანდა ვარმამ ტერიტორიები გააფართოვა, ტრავანკორის სამეფო დააარსა და ტირუვანანტაპურამი მის დედაქალაქად გამოაცხადა.[11] 1755 წელს პურაჯადის ბრძოლაში კოჟიკოდეს ძლევამოსილი ზამორინის დამარცხების შემდეგ ტავანკორე კერალაში ყველაზე ძლიერი სამეფო გახდა.[12] 1947 წელს ინდოეთის დამოუკიდებლობის მოპოვების შემდეგ ტირუვანანტაპურამი ტრავანკორე-კოჩინის შტატის დედაქალაქი გახდა, ხოლო 1956 წელს ახლადშექმნილი კერალის შატის დედაქალაქად გამოცხადდა.[13]
ტირუვანანტაპურამი ცნობილი აკადემიური და კვლევითი კერაა. ქალაქში მდებარეობს: კერალის უნივერსიტეტი, აბდულ კალამის ტექნოლოგიური უნივერსიტეტი, ინდირა განდის ეროვნული ღია უნივერსიტეტი და მრავალი სკოლა და კოლეჯი. ტირუვანანატაპურამში მდებარეობს მრავალი კვლევითი ცენტრიც, როგორებიცაა: დისციპლინათაშორისი მეცნიერებისა და ტექნოლოგიების ეროვნული ინსტიტუტი, კოსმოსის კვლევის ინდური ორგანიზაციის ვიკრამ სარაბჰაის კოსმოსური ცენტრი, კოსმოსის მეცნიერებებისა და ტექნოლოგიების ინდური ინსტიტუტი, დედამიწის მეცნიერებათა კვლევების ეროვნული ცენტრი და სამეცნიერო განათლებისა და კვლევების ინდური ინსტიტუტი.[14]