თირიმიუჟგან სულთანი

თირიმიუჟგან კადინ ეფენდი (თურქ. Tîr-î-Müjgan Kadın Еfendi) ( დ. 16 აგვისტო, 1819, ჩერქეზეთი — გ. 2 ნოემბერი, 1853, ბეილერბეის სასახლე, უსქუდარი, სტამბოლი)^[2] — ოსმალეთის სულთნის, აბდულმეჯიდ I-ის ცოლი. სულთან აბდულჰამიდ I-ის დედა^[3].

თირიმიუჟგან სულთანი
მშობლიური სახელი	Tîr-î-Müjgan Sultan
დაბადების სახელი	მიუჟგანი
დაბადების თარიღი	16 აგვისტო 1819 ჩერქეზეთი
გარდაცვალების თარიღი	2 ნოემბერი 1853 ბეილერბეის სასახლე, უსქუდარი, სტამბოლი
მეუღლე(ები)	აბდულმეჯიდ I
შვილ(ებ)ი	აბდულჰამიდ II სენიჰა სულთანი [1]

ბიოგრაფია

თირიმიუჟგან სულთნის საძინებელი ბეილერბეის სასახლეში

წარმოშობა

ერთ-ერთი ვერსიით თირიმიუჟგან სულთანი ეკუთვნოდა ჩერქეზ შაპსუგებს^[4]. მეორე ვერსიით კი ის იყო სომეხი ვაჭრის ქალიშვილი ტრაპიზონიდან^[5].

ოჯახი

1841 წლის 10 ნოემბერს თირიმიუჟგან სულთანი გახდა აბდულმეჯიდის მეთოთხმეტე (მოგვიანებით მეცამეტე^[6]) მეუღლე.

მას შეეძინა 2 შვილი:

• ვაჟი აბდულჰამიდ II (22 სექტემბერი 1842 — 10 თებერვალი 1918)
• ქალიშვილი სენიჰა სულთანი (12 ნოემბერი 1852 — 15 სექტემბერი 1931) .

სულთნის დედა

თირიმიუჟგანი გარდაიცვალა როცა მისი ვაჟი 10 წლის იყო. შეჰზადეს აღზრდა-განათლება თავის თავზე სულთნის სხვა ცოლმა — ფირისთუ კადინ ეფენდიმ აიღო, ამიტომ აბდულჰამიდ II-ის მმართველობის დროს ვალიდე სულთანი ის იყო^[7].. ფირისთუ კადინ ეფენდი ოსმალეთის იმპერიაში ბოლო ვალიდე სულთანი იყო.

გარდაცვლაება

თირიმიუჟგან სულთანი გარდაიცვალა 1853 წლის 2 ნოწმბერს ტუბერკულოზით, ბეილერბეის სასახლეში. დაკრძალულია ჰავათინის სასაფალოზე, ახალ მეჩეთში.

სქოლიო

1. Sicil-i Osmani, Mehmet Süreyya Bey, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, ISBN 975-333-038-3 İstanbul, 1996.
2. Genealogy of the Ottoman Royal Family. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2013-09-02. ციტირების თარიღი: 2014-07-31.
3. Yavuz Bahadıroğlu, Resimli Osmanlı Tarihi, Nesil Yayınları (Ottoman History with Illustrations, Nesil Publications), 15th Ed., 2009, page 505, ISBN 978-975-269-299-2
4. თარგი:Книга
5. Alan Palmer, Bir Çöküşün Yeni Tarihi, İstanbul: Sabah Kitapları, 1993, ISBN ISBN 975-7339-00-8 Invalid ISBN.
6. Consorts Of Ottoman Sultans (in Turkish), according to more recent investigations, proclaims her name as Tîr-î-Müjgan Üçüncü Kadın Efendi. Ottoman Web Page. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2013-05-26. ციტირების თარიღი: 2010-12-17.
7. Sultan Abdülhamid II Khan. Министерство культуры и туризма Турции. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2013-09-02. ციტირების თარიღი: 2010-12-17.

ლიტერატურა

• Leslie Peirce, The Imperial Harem: Women and Sovereignty in the Ottoman Empire, Oxford University Press, 1993, ISBN 0-19-508677-5 (paperback).

რესურსები ინტერნეტში

• Tirimüjgan Sultan özet bilgi დაარქივებული 2012-06-20 საიტზე Wayback Machine.