საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები 2016

საქართველოს საკანონმდებლო ორგანოს არჩევნები (2016) — საქართველოს მე-9 მოწვევის პარლამენტის არჩევნები, რომელიც ჩატარდა 2016 წლის 8 ოქტომბერს.^[1]

საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები 2016

2012 ← 8 ოქტომბერი, 2016 (2016-10-08) → 2020

საქართველოს პარლამენტის 150 ადგილი უმრავლესობის მოსაპოვებლად საჭიროა 76 ადგილი   პირველი პარტია მეორე პარტია მესამე პარტია   ლიდერი გიორგი კვირიკაშვილი დავით ბაქრაძე ირმა ინაშვილი პარტია ქართული ოცნება ნაციონალური მოძრაობა პატრიოტთა ალიანსი ადგილები მანამდე 85 65 — ადგილები შემდეგ 115 27 6 ადგილების ცვლილება 30 38 6 მოსახლეობის ხმები 856 638 477 053 88 097 პროცენტულობა 48,7% 27,11% 5%

მმართველი პარტია არჩევნებამდე ქართული ოცნება არჩეული პარტია ქართული ოცნება

წინაასაარჩევნო გარემო

2016 წლის 8 ივნისს გამოქვეყნდა საქართველოს პრეზიდენტის 3 ივნისის განკარგულება რომლითაც საპარლამენტო არჩევნების თარიღად 2016 წლის 8 ოქტომბერი განისაზღვრა. შესაბამისად, ოფიციალური წინასაარჩევნო პერიოდი 2016 წლის 8 ივნისიდან დაიწყო და 4 თვე გაგრძელდა.^[2]

„სამართლიანი არჩევნებისა და დემოკრატიის საერთაშორისო საზოგადოების“ (ISFED) შეფასებით, მიუხედავად არაერთი ინიციატივისა, კვლავაც ვერ მოხერხდა 2016 წლის საპარლამენტო არჩევნებისთვის საარჩევნო სისტემის მნიშვნელოვანი გაუმჯობესება. მაჟორიტარული საარჩევნო ოლქების საზღვრების ცვლილებები და ბარიერის ზრდა არ არის საკმარისი საარჩევნო სისტემასთან დაკავშირებული პრობლემების აღმოსაფხვრელად. ასევე წინასაარჩევნო გარემოს საფრთხის ქვეშ აყენებს პოლიტიკოსებზე ძალადობისა და პირადი ცხოვრების კადრების შანტაჟის მცდელობები და მსგავს ფაქტებზე სახელმწიფოს მხრიდან არაეფექტური რეაგირება. მედია გარემოს კუთხით კითხვებს აჩენს ტელეკომპანიების მფლობელობასთან დაკავშირებით მიმდინარე დავები და რამდენიმე თოქ-შოუს დახურვა. წინასაარჩევნო პერიოდში პრინციპულად მნიშვნელოვანია, მმართველი პოლიტიკური ჯგუფების მიმართ კრიტიკულად განწყობილი მედიის არსებობა.^[3]

2015 წლის 23 დეკემბერს საქართველოს პარლამენტმა საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს გადაწყვეტილებისა და ვენეციის კომისიის რეკომენდაციების გათვალისწინებით, ცვლილებები შეიტანა მაჟორიტარული საარჩევნო ოლქების საზღვრებში, კერძოდ, საარჩევნო ოლქებში ამომრჩეველთა რაოდენობა 15%-იანი ცდომილების ფარგლებში მოაქცია. აღსანიშნავია, ასევე, რომ მაჟორიტარული კანდიდატებისთვის დაწესებული 30%-იანი ბარიერი გაიზარდა 50%+1-მდე.

2015 წელს არასამთავრობო ორგანიზაციებმა, სრული ოპოზიციური პარტიების სპექტრმა, საქართველოს პრეზიდენტის ჩართულობით კონსენსუსს მიაღწია, არსებული საარჩევნო სისტემის სრულად პროპოციული სისტემით ჩანაცვლების თაობაზე, მაგრამ პარლამენტის მიერ შესაბამისი საკონსტიტუციო ცვლილებები არ განხორციელებულა.^[4][5]

კორცხელის ინციდენტი

22 მაისს საქართველოს 9 საარჩევნო ოლქში (45 უბანზე) გამართულ შუალედურ არჩევნებს ინციდენტის გარეშე არ ჩაუვლია. ზუგდიდის მუნიციპალიტეტის სოფელ კორცხელში, 53-ე საარჩევნო უბნის შესასვლელთან ერთმანეთს ფიზიკურად დაუპირისპირდნენ „ქართული ოცნებისა“ და „ნაციონალური მოძრაობის“ წარმომადგენლები და მათი მხარდამჭერები.

ინციდენტის დროს დაშავდა „ნაციონალური მოძრაობის“ რამდენიმე წევრი, მათ შორის, ნიკა მელია, გიგა ბოკერია და თენგიზ გუნავა. ნაციონალური მოძრაობის მტკიცებით, ინციდენტში მონაწილეობდნენ თბილისიდან ჩაყვანილი მოჭიდავეები და მორაგბეები, რაც შემდგომში დადასტურდა.^[6] თავის მხრივ კახა კალაძემ და „ქართული ოცნების“ სხვა ლიდერებმა კი პროვოკაციის მოწყობაში „ნაციონალური მოძრაობა“ დაადანაშაულეს.^[7]

საქართველოს პრეზიდენტმა თავის განცხადებაში განაცხადა, რომ ვიცე-პრემიერსა და ინციდენტში მონაწილე სპორტსმენებს შორის სავარაუდო კავშირებს ხედავს.^[8]

აფეთქება

არჩევნებამდე 3 დღით ადრე, 4 ოქტომბერს პარლამენტარ გივი თარგამაძის, რომელიც ნაციონალური მოძრაობის ერთ-ერთი ლიდერია, მანქანა აფეთქდა კოლმეურნეობის მოედანზე. 7 ოქტომბერს, შინაგან საქმეთა სამინისტრომ გივი თარგამაძის მანქანის აფეთქების კადრები გაავრცელა. უწყებამ ბრიფინგზე დეტალურად აღწერა ბრალდებულ დარჩო ხეჩუაშვილის გადაადგილების სქემა და სათვალთვალო კამერებიდან ამოღებული ვიდეომასალა წარმოადგინა.^[9]

ექსპერტების შეფასება

2016 წლის საპარლამენტო არჩევნებამდე ერთი დღით ადრე, ქართველმა ექსპერტებმა წინასაარჩევნო გარემო შეაფასეს, სადაც ექსპერტთა უმრავლესობამ აღნიშნა, რომ 2012 წელთან შედარებით, წინასაარჩევნო გარემო გაუმჯობესებულია. კერძოდ, ექსპერტების აზრით, გარემო ახლა უფრო თავისუფალი, სამართლიანი, კონკურენტუნარიანია და რაც მთავარია, ორი დომინანტი პარტიის გარდა, პარლამენტში მოხვედრის შანსი სხვებსაც აქვთ. თუმცა, ამავდროულად ზოგიერთი ექსპერტის შეფასებით, ოპოზიციონერი დეპუტატის მანქანის აფეთქება საარჩევნო გარემოზე და ქვეყნის იმიჯზე ცუდად აისახება.^[10]

შედეგები

ეგზიტპოლები

ეგზიტპოლი ჩაატარა სულ 4 არხმა, საიდანაც ერთ-ერთი იყო რუსთავი 2, ხოლო დანარჩენმა სამმა არხმა (საზოგადოებრივი მაუწყებელი, იმედი და მაესტრო) ერთობლივად შეუკვეთეს.

	ქართული ოცნება	ნაციონალური მოძრაობა	პატრიოტთა ალიანსი	სხვა
GFK [11]	39,9%	32%	4,3%	23,8%
TNS [12]	53,8%	19,5%	5%

ოფიციალური შედეგები

№	საარჩევნო სუბიექტი		მიღებული ხმები		მიღებული მანდატები
			რაოდენობა	%	პროპორციული	მაჟორიტარული
41		ქართული ოცნება — დემოკრატიული საქართველო	&&&&&&&&&0856638.&&&&&0856 638	48,68 %	44	71
5		ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა	&&&&&&&&&0477053.&&&&&0477 053	27,11 %	27
8		დავით თარხან-მოურავი, ირმა ინაშვილი - საქართველოს პატრიოტთა ალიანსი, გაერთიანებული ოპოზიცია	&&&&&&&&&&088097.&&&&&088 097	5,01 %	6
27		ირაკლი ალასანია — თავისუფალი დემოკრატები	&&&&&&&&&&081464.&&&&&081 464	4,63 %
3		ნინო ბურჯანაძე - დემოკრატიული მოძრაობა	&&&&&&&&&&062166.&&&&&062 166	3,53 %
1		პაატა ბურჭულაძე - სახელმწიფო ხალხისთვის	&&&&&&&&&&060681.&&&&&060 681	3,45 %
10		შალვა ნათელაშვილი — ლეიბორისტული პარტია	&&&&&&&&&&055208.&&&&&055 208	3,14 %
6		უსუფაშვილი — რესპუბლიკელები	&&&&&&&&&&027264.&&&&&027 264	1,55 %
19		თოფაძე — მრეწველები, ჩვენი სამშობლო	&&&&&&&&&&013788.&&&&&013 788	0,78 %		1
26		ეროვნული ფორუმი	&&&&&&&&&&012763.&&&&&012 763	0,73 %
14		დავით თევზაძე - საქართველოს მშვიდობისთვის	&&&&&&&&&&&03824.&&&&&03 824	0,22 %
18		ქართული იდეა	&&&&&&&&&&&02916.&&&&&02 916	0,17 %
7		თამაზ მეჭიაური ერთიანი საქართველოსთვის	&&&&&&&&&&&02805.&&&&&02 805	0,16 %
4		ჯონდი ბაღათურია - ქართული დასი	&&&&&&&&&&&02182.&&&&&02 182	0,12 %
12		საქართველოს კომუნისტური პარტია - სტალინელები (ივანე წიკლაური)	&&&&&&&&&&&01757.&&&&&01 757	0,10 %
23		ჩვენები - სახალხო პარტია	&&&&&&&&&&&01595.&&&&&01 595	0,09 %
17		საქართველო	&&&&&&&&&&&01548.&&&&&01 548	0,09 %
28		ზვიადის გზა - უფლის სახელით	&&&&&&&&&&&01467.&&&&&01 467	0,08 %
16		საქართველოს ერთიანი კომუნისტური პარტია	&&&&&&&&&&&01467.&&&&&01 467	0,08 %
2		პროგრესულ-დემოკრატიული მოძრაობა ("თქვენგან, თქვენთვის, თქვენთან ერთად"!)	&&&&&&&&&&&01010.&&&&&01 010	0,06 %
22		მერაბ კოსტავას საზოგადოება	&&&&&&&&&&&&0966.&&&&&0966	0,05 %
11		სახალხო ხელისუფლება	&&&&&&&&&&&&0810.&&&&&0810	0,05 %
30		ჩვენი საქართველო (ბადრი პატარკაციშვილის საარჩევნო შტაბი)	&&&&&&&&&&&&0802.&&&&&0802	0,05 %
25		კახა ძაგანია, სოსო შატბერაშვილი, პაატა ჯიბლაძე, არჩილ ბენიძე - მემარცხენე ალიანსი	&&&&&&&&&&&&0699.&&&&&0699	0,04 %
15		მშრომელთა სოციალისტური პარტია	&&&&&&&&&&&&0662.&&&&&0662	0,04 %
	მიღებული ბიულეტენები		1 759 632	96,99%
	ბათილი ბიულეტენები		54 644	3,01%
	აქტივობა		1 814 276	51,63%
	ამომრჩეველი		3 513 884	100,00%
წყარო: შედეგები

ცესკო-ს 20 საათის მონაცემებით, კენჭისყრაში მონაწილეობა მიიღო 1 814 276-მა ადამიანმა, რაც ამომრჩეველთა 51,63%-ია.^[13][14] პარლამენტში მანდატების მოპოვებისათვის აუცილებელი 5% ბარიერი სამმა ძალამ გადალახა, ესენია: ქართული ოცნება, ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა და საქართველოს პატრიოტთა ალიანსი.^[15] რაც შეეხება მაჟორიტარული წესით არჩეულ დეპუტატებს, აქ სურათი განსხვავებულია და ჩატარდება არჩევნების მეორე ტური, ამავე დროს ქართული ოცნების 23-მა მაჟორიტარობის კანდიდატმა პირველ ტურში მოიგო არჩევნები.^[16]

სქოლიო

1. 2016 წლის 8 ოქტომბერს საქართველოს პარლამენტის არჩევნები გაიმართება^{[მკვდარი ბმული]}
2. საქართველოს პრეზიდენტის განკარგულება N 03/06/02^{[მკვდარი ბმული]}
3. წინასაარჩევნო გარემო 2016 წლის საპარლამენტო არჩევნებისთვის
4. საარჩევნო სისტემები – საერთაშორისო გამოცდილება. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2014-02-25. ციტირების თარიღი: 2016-10-08.
5. რატომ უნდა შეიცვალოს საარჩევნო სისტემა საქართველოში?
6. ირაკლი კობახიძის განცხადება კორცხელის ინციდენტთან დაკავშირებით. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2022-05-16. ციტირების თარიღი: 2016-10-08.
7. კორცხელის ინციდენტი კოაბიტაციის შედეგი
8. კორცხელის ინციდენტი - პრეზიდენტმა კალაძის გვარი საჯაროდ პირველად ახსენა. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2016-07-29. ციტირების თარიღი: 2016-10-08.
9. როგორ განახორციელა თარგამაძის მანქანის აფეთქება ბრალდებულმა. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2016-12-23. ციტირების თარიღი: 2016-10-08.
10. 2012-დან 2016 წლამდე - გაუარესებული თუ გაუმჯობესებული წინასაარჩევნო გარემო
11. GFK-ის ეგზიტპოლი. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2016-10-09. ციტირების თარიღი: 2016-10-08.
12. იმედის ეგზიტპოლი^{[მკვდარი ბმული]}
13. ამომრჩეველთა აქტივობა 20:00 სთ-ის მდგომარეობით^{[მკვდარი ბმული]}
14. კენჭისყრაში მონაწილეობა 1 814 276-მა ადამიანმა მიიღო. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2016-10-09. ციტირების თარიღი: 2016-10-08.
15. ქართული ოცნება - 48,61%, ენმ - 27,04% - ცესკოს ახალი მონაცემები. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2016-10-10. ციტირების თარიღი: 2016-10-09.
16. 23-მა მაჟორიტარობის კანდიდატმა პირველ ტურში მოიგო არჩევნები - ირაკლი კობახიძე. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2016-10-10. ციტირების თარიღი: 2016-10-09.