From Wikipedia, the free encyclopedia
ბალხი, ვაზირაბადი (დარი. بلخ, პუშტუ بلخ, ბალხ) — ქალაქი ავღანეთში, ამავე დასახელების პროვინციაში. მდებარეობს მდინარე ბალხის მარჯვენა ნაპირზე. 77 ათ. მცხოვრები (2006).[1]
| ქალაქი | |
|---|---|
|
ბალხი | |
 | |
| ქვეყანა |
 ავღანეთი |
| პროვინცია | ბალხის პროვინცია |
| კოორდინატები | 36°45′29″ ჩ. გ. 66°53′56″ ა. გ. |
| ცენტრის სიმაღლე | 365 მეტრი |
| ოფიციალური ენა | დარი |
| მოსახლეობა | 77 000 (2006) |
  | |
დღევანდელ ქალაქთან ახლოს მდებარეობს ისტორიული ქალაქი ბაქტრა (ბერძ. Βάκτρα) — ბაქტრიის დედაქალაქი. წარმოიქმნა ძვ. წ. I ათასწლეულის 1-ლ ნახევარში, როდესაც ბაქტრია აქემენიანთა იმპერიაში შედიოდა, შემდეგ კი — ალექსანდრე მაკედონელისაში. ძვ. წ. III–II საუკუნეში ბერძნულ-ბაქტრიული სამეფოს დედაქალაქი იყო, მოგვიანებით — ქუშანის. გადმოცემით, ზოროასტრიზმის გავრცელების თავდაპირველი ცენტრი, უფრო გვიან — ბუდიზმის მსხვილი ცენტრი შუა აზიაში. ახ. წ. VIII საუკუნეში ქალაქი არაბებმა დაანგრიეს, შემდეგ აბასიდების დროს აღდგა და სამანიდების დროს მოიხვეჭა „ქალაქების დედის“ სახელი, როგორც ისტორიული ოლქის — ხორასნის — ცენტრი. თამაშობდა საერთაშორისო ვაჭრობის მნიშვნელოვანი ცენტრის როლს, აქ გადიოდა აღმოსავლეთიდან ესპანეთისკენ მიმავალი საქონელი, აქედან სანაოსნო გზებით უკავშირდებოდნენ ბულგარეთს, ნოვგოროდსა და ვიკინგთა მიწებს, ხოლო კავკასიის გავლით — შავიზღვისპირა ქალაქებს. XI–XII საუკუნეებში შედიოდა ღაზნევიდების, სელჩუკების, ღურიდების სახელმწიფოთა შემადგენლობაში. 1220 წელს ჩინგიზ-ყაენმა გაანადგურა. აღდგა XIV საუკუნეში. მონღოლთა შემოსევების შემდეგ ამუდარიის სამხრეთით მდებარე ოლქს მთავარი ქალაქის მიხედვით ბალხი ეწოდა. 1850 წელს ბალხი ავღანეთს შეუერთდა.
XV–XVI საუკუნეებს განეკუთვნება რიგი არქიტექტურული ძეგლები: ბალა-ხისარის ციხესიმაგრის ნანგრევები, ქალაქის კედელი, მეჩეთები, მედრესე, აბანო; ხოჯა აბუ ნასრ სპარსის მეჩეთ-მავზოლეუმი.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
