ამბროლაურის მუნიციპალიტეტი

ამბროლაურის მუნიციპალიტეტი — ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეული^[3] საქართველოში, რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარეში. ადმინისტრაციული ცენტრია ქალაქი ამბროლაური.

ადმინისტრაციული ერთეული
ამბროლაურის მუნიციპალიტეტი
დროშა გერბი
ქვეყანა	საქართველო
მხარე	რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარერაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე
ადმ. ცენტრი	ამბროლაური
კოორდინატები	42°31′18″ ჩ. გ. 43°08′53″ ა. გ.
მერი	ზვიად (დავით) მხეიძე
ფართობი	1142 კვადრატული კილომეტრი
ოფიციალური ენა	ქართული ენა
მოსახლეობა	11 186 კაცი (2014)
სიმჭიდროვე	9,8 კაცი/კმ²
ეროვნული შემადგენლობა	ქართველები 99,7 % რუსები 0,1 %[1]
სარწმუნოებრივი შემადგენლობა	მართლმადიდებლები 99,42 %[2]
სასაათო სარტყელი	UTC+04:00
სატელეფონო კოდი	(439)
საფოსტო ინდექსი	0400–0499
ოფიციალური საიტი	http://ambrolauri.gov.ge/
ამბროლაურის მუნიციპალიტეტი ვიკისაწყობში

გეოგრაფია

მდებარეობს კავკასიონის სისტემის სამხრეთი ფერდობის ზონაში. მისი სამხრეთ-აღმოსავლეთი საზღვარი გასდევს რაჭის ქედს, ჩრდილოეთით გაწოლილია ლეჩხუმის ქედი. ტერიტორია — 1141 კვ.კმ. მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე მიედინება რიონი და მისი შენაკადები: კრიხულა, ზნაკურა, შარეულა, ლუხუნი, რიცეულა, ასკისწყალი. მთავარი წიაღისეული სიმდიდრეა დარიშხანი, თაბაშირი.

ისტორია

მუნიციპალიტეტი შეიქმნა 1930 წელს. მანამდე მისი ტერიტორია შედიოდა ქუთაისის გუბერნიის რაჭის მაზრაში, 1928 წლიდან — რაჭა-ლეჩხუმის მაზრაში, 1930 წელს ცალკე რაიონად გამოიყო. 1951-1953 წლებში შედიოდა ქუთაისის ოლქში. 2014-2017 წლებში მუნიციპალიტეტისგან გამოყოფილი იყო ქალაქი ამბროლაური^[4]

მოსახლეობა

მოსახლეობის რიცხოვნობა — 11 186 კაცი (2014); სიმჭიდროვე — 9,8 კაცი კვ.კმ-ზე. მუნიციპალიტეტში 70 დასახლებული პუნქტია: 1 ქალაქი და 69 სოფელი.

აღწერის მონაცემები

აღწერის წელი	მოსახლეობა
1989	17 065
2002	16 225
2014	11 186
2021[5]	10 400

მმართველობა

საკრებულო

პარტია		2017[6]	2021[7]	ამჟამინდელი საკრებულო
	ქართული ოცნება	28	22
	ნაციონალური მოძრაობა	2	4
	საქართველოსთვის		3
	ლელო		1
	პატრიოტთა ალიანსი	1
	ევროპული საქართველო	1
	ლეიბორისტული პარტია	1
	თავისუფალი საქართველო	1
სულ		34	30

ადმინისტრაციული ერთეულები

1. ადმინისტრაციული ერთეული ამბროლაური — ქალაქი ამბროლაური;
2. ადმინისტრაციული ერთეული ბუგეული — აბანოეთი, ბარეული, ბუგეული, გორისუბანი, ქედისუბანი, ჯვარისა;
3. ადმინისტრაციული ერთეული ველევი — ბეთლევი, ველევი, კვირიკეწმინდა, შხივანა;
4. ადმინისტრაციული ერთეული ზნაკვა — საკეცია, ზნაკვა, მოტყიარი;
5. ადმინისტრაციული ერთეული იწა — ახალსოფელი, გორი, ზემო კრიხი, იწა, ქვემო კრიხი, შუა კრიხი;
6. ადმინისტრაციული ერთეული ლიხეთი — აბარი, ლიხეთი, ურავი;
7. ადმინისტრაციული ერთეული ნამანევი — შავრა, თხმორი, ნამანევი, ხონჭიორი;
8. ადმინისტრაციული ერთეული ნიკორწმინდა — კაჩაეთი, ნიკორწმინდა, ხარისთვალა;
9. ადმინისტრაციული ერთეული სადმელი — ბოსტანა, კლდისუბანი, სადმელი, ღვიარა, ძირაგეული;
10. ადმინისტრაციული ერთეული სხვავა — სხვავა, ფუტიეთი;
11. ადმინისტრაციული ერთეული ღადიში — ბაჯი, პატარაონი, ტბეთი, ქვედა შავრა, ღადიში;
12. ადმინისტრაციული ერთეული ცახი — გოგოლათი, ზედა ღვარდია, ქვედა ღვარდია, ცახი;
13. ადმინისტრაციული ერთეული წესი — მუხლი, წესი;
14. ადმინისტრაციული ერთეული ჭელიაღელე — აგარა, ზედა თლუღი, უყეში, ქვედა თლუღი, ჭელიაღელე;
15. ადმინისტრაციული ერთეული ჭრებალო — გენდუში, ზემო ჟოშხა, ქვემო ჟოშხა, ჭრებალო;
16. ადმინისტრაციული ერთეული ჭყვიში — ზედა ჭყვიში, ქვიშარი, ჭყვიში;
17. ადმინისტრაციული ერთეული ხვანჭკარა — დიდი ჩორჯო, მეორე ტოლა, პატარა ჩორჯო, პირველი ტოლა, ხვანჭკარა;
18. ადმინისტრაციული ერთეული ხიდიკარი — კვაცხუთი, ხიმში;
19. ადმინისტრაციული ერთეული ხოტევი — სხარტალი, წკადისი, ხოტევი.

ეკონომიკა

წამყვანი დარგია სოფლის მეურნეობა, მათ შორის მევენახეობა-მეღვინეობა და მეცხოველეობა. მეხილეობა ვითარდება ძირითადად მთიან ზონაში. მნიშვნელოვანი საწარმოებია: ღვინის ქარხნები, ყველ-კარაქის და აგურის ქარხნები, ლითონური დარიშხანის ქარხანა. მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე გადის ოსეთის სამხედრო გზა.

კულტურა

მუნიციპალიტეტში 27 საჯარო სკოლაა, 1 უმაღლესი სასწავლებელი (საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის რაჭის ფილიალი), 43 ბიბლიოთეკა, 1 თეატრი და 1 მუზეუმი.

ღირსშესანიშნაობანი

მნიშვნელოვანი ისტორიული ძეგლებია: ნიკორწმინდის ტაძარი (XI ს.), ბარაკონი, ზემო კრიხის, ბუგეულის, პატარა ონის ეკლესიების ნანგრევები, რაჭის ერისთავების ციხე — მინდა ციხე, კვარაციხე, ხოტევის ციხე და სხვა. ბუნების ძეგლებიდან აღსანიშნავია კარსტული მღვიმეები სოფელ ნიკორწმინდასა და სხვავაში. მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზეა შაორის წყალსაცავი.

გალერეა

• 
  ამბროლაურის რაიონის რუკა, 1975 წ.

ლიტერატურა

• უთმელიძე მ., ბერძენიშვილი დ., ენციკლოპედია „საქართველო“, ტ. 1, თბ., 1997. — გვ. 121-122.

რესურსები ინტერნეტში

ვიკისაწყობში არის გვერდი თემაზე:

ამბროლაურის მუნიციპალიტეტი

• ოფიციალური საიტი

სქოლიო

1. Ethnic composition of Georgia 2014
2. georgia-religion2014
3. საჯარო სამართლის ეროვნული სააგენტო, მუნიციპალიტეტების რეესტრი — ამბროლაურის მუნიციპალიტეტი (ს/ნ. 222938490; რეგ. თარიღი — 27 ნოემბერი, 2017
4. ადგილობრივი თვითმმართველობის კოდექსი; მუხლი 151. თვითმმართველი ქალაქები და მუნიციპალიტეტების ადმინისტრაციული ცენტრები
5. მოსახლეობის რიცხოვნობა რეგიონების და თვითმმართველი ერთეულების მიხედვით (XLS). საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური (1 იანვარი, 2021). ციტირების თარიღი: 2021-11-11.
6. პროტოკოლით არჩეული მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრები და მერები 2017. ცესკო. ციტირების თარიღი: 2022-07-14^{[მკვდარი ბმული]}
7. პროტოკოლით არჩეული მუნიციპალიტეტის საკრებულოს წევრები და მერები 2021. ცესკო. ციტირების თარიღი: 2022-07-14^{[მკვდარი ბმული]}