ალფრედ რასელ უოლესი

ალფრედ რასელ უოლესი (ინგლ. Alfred Russel Wallace; დ. 8 იანვარი, 1823, ასკი, მონმუთშირის საგრაფო — გ. 7 ნოემბერი, 1913, ბროდსტოუნი, დორსეტშირის საგრაფო) — ბრიტანელი ბუნებისმეტყველი, ჩარლზ დარვინთან ერთად ბუნებრივი გადარჩევის თეორიის შემქმნელი და ზოოგეოგრაფიის ერთ-ერთი ფუძემდებელი. 1848-1852 წლებში ჰენრი ბეიტსთან ერთად გამოიკვლია მდინარეების ამაზონისა და რიო-ნეგროს სანაპიროები, ხოლო 1854-1862 წლებში — მალაის არქიპელაგი: შეაგროვა ზოოლოგიურ-ბოტანიკური და გეოლოგიური კოლექციები, შეისწავლა არქიპელაგის ხალხთა კრანიოლოგია და გვიჩვენა, რომ მალაის არქიპელაგზე გადის საზღვარი (ეგრეთ წოდებული „უოლესის ხაზი“), რომელიც ზოოგეოგრაფიულად ყოფს კუნძულ სულავესს მალაის არქიპელაგის დანარჩენი კუნძულებიდან. უოლეს მიაჩნდა, რომ ყოველი სახეობის წარმოშობა გეოგრაფიულად და ქრონოლოგიურად დაკავშირებულია ძალზე ახლო მდგომ წინამორბედ სახეობასთან. მიუხედავად შეხედულებათა მსგავსებისა, უოლესმა ბუნებრივი გადარჩევის თეორიის შექმნის პრიორიტეტი მიაკუთვნა დარვინს, რომელიც გადარჩევის თეორიაზე 20 წელზე მეტხანს მუშაობდა. უოლეს ეკუთვნის ტერმინი „დარვინიზმი“. იგი ილაშქრებდა ლამარკიზმის წინააღმდეგ, ადამიანის ფსიქიკის წარმოშობის საკითხში იდეალისტურ პოზიციებზე იდგა და სპირიტიზმი სწამდა.

ალფრედ რასელ უოლესი
ინგლ. Alfred Russel Wallace
დაბ. თარიღი	8 იანვარი, 1823(1823-01-08)[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8]
დაბ. ადგილი	ასკი
გარდ. თარიღი	7 ნოემბერი, 1913(1913-11-07)[1] [2] [3] [4] [5] [6] [8] (90 წლის)
გარდ. ადგილი	ბროდსტოუნი[9]
მოქალაქეობა	დიდი ბრიტანეთის და ირლანდიის გაერთიანებული სამეფო
საქმიანობა	მათემატიკოსი, ბიოლოგი, მკვლევარი[10] , ანთროპოლოგი[8] , ზოოლოგი, ბუნებისმეტყველი[8] , anti-vaccine activist, ორნითოლოგი, ენტომოლოგი, გეოგრაფი[8] , მეფუტკრე, ბოტანიკოსი, world traveler[8] , მწერალი[11] , zoological collector[12] და botanical collector[12]
ალმა-მატერი	ბირკბეკი და Richard Hale School
მეუღლე	Annie Mitten
მამა	Thomas Vere Wallace[13]
დედა	Mary Anne Greenell[13]
ჯილდოები	სამეფო საზოგადოების წევრი[14] , ღირსების ორდენი[15] , კოპლის მედალი[16] [17] , სამეფო მედალი, დამფუძნებლის მედალი[18] , დარვინის მედალი[19] , დარვინ-უოლესის მედალი[20] , ლინეს მედალი, ზოოლოგიური საზოგადოების წევრი, სამეფო გეოგრაფიული საზოგადოების წევრი, ლინეს საზოგადოების წევრი, Doctor honoris causa of the University of Dublin, ოქსფორდის უნივერსიტეტის საპატიო დოქტორი და ახალი ზელანდიის სამეფო საზოგადოების საპატიო წევრი[21]
ხელმოწერა
საიტი	wallacefund.info
ალფრედ რასელ უოლესი ვიკისაწყობში

რესურსები ინტერნეტში

• ალფრედ რასელ უოლესი — სტატია დიდი რუსული ენციკლოპედიიდან (რუსული)
• ალფრედ რასელ უოლესი — სტატია ენციკლოპედია ბრიტანიკიდან (ინგლისური)

ლიტერატურა

• ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 10, თბ., 1986. — გვ. 162.
• George W. В., Biologistphilosopher, L., 1964;
• Williams-Ellis A., Darwin's moon. A. R. Wallace, L., 1966;
• Mc Kinney H. L., Wallace and natural selection, New Haven, 1972.

სქოლიო

1. Bibliothèque nationale de France BnF authorities: პლატფორმა ღია მონაცემები — 2011.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563'></a>
2. Camerini J. R. Encyclopædia Britannica

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741'></a>
3. SNAC — 2010.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311'></a>
4. Internet Philosophy Ontology project

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q6023365'></a>
5. ბროკჰაუზის ენციკლოპედია

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227'></a>
6. Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q18696256'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q2664168'></a>
7. Brozović D., Ladan T. Hrvatska enciklopedija — LZMK, 1999. — 9272 გვრ.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1264934'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q429032'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q18446'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1789619'></a>
8. The Fine Art Archive — 2003.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q10855166'></a>
9. https://collections.royalsociety.org/Dserve.exe?dsqIni=Dserve.ini&dsqApp=Archive&dsqDb=Persons&dsqSearch=Code==%27NA6632%27&dsqCmd=Show.tcl
10. Deutsche Nationalbibliothek Record #118806009 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.

    <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578'></a>
11. Library of the World's Best Literature / C. D. Warner — 1897.

    <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q952614'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q19098835'></a>
12. Bionomia — 2018.

    <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q64446405'></a>
13. Pas L. v. Genealogics — 2003.

    <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q19847329'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q19847326'></a>
14. https://collections.royalsociety.org/DServe.exe?dsqIni=Dserve.ini&dsqApp=Archive&dsqCmd=Show.tcl&dsqDb=Persons&dsqSearch=((text)=%27wallace%27)&dsqPos=16 — Royal Society.

    <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q123885'></a>
15. Wallace Letters Online WCP543 — Natural History Museum, London.

    <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q309388'></a>
16. Honours Wallace Received
17. Award winners : Copley Medal — Royal Society.

    <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q123885'></a>
18. Royal Geographical Society Gold Medal Recipients — Royal Geographical Society, 2022.

    <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q61782217'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q691152'></a>
19. Award winners: Darwin Medal
20. The Darwin-Wallace Medal — Linnean Society of London.

    <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q867447'></a>
21. https://www.royalsociety.org.nz/who-we-are/our-people/our-fellows/all-honorary-fellows/