ათათურქის რეფორმები
რადიკალური რეფორმები, რამაც შექმნა თურქული ერი-სახელმწიფო / From Wikipedia, the free encyclopedia
ათათურქის რეფორმები (თურქ. Atatürk İnkılâpları) — მთელი რიგი ღონისძიებები პოლიტიკური, სამართლებრივი, რელიგიური, კულტურული, სოციალური და ეკონომიკური პოლიტიკის ცვლილებებისა, რომლებიც განხორციელდა მუსტაფა ქემალ ათათურქის ხელმძღვანელობით. რეფორმების მთავარი მიზანი და იმედი იყო ის, რომ თურქეთის საზოგადოებას მოუწევდა "ვესტერნიზაცია" (დასავლური კულტურის მიღებით განხორციელებული მოდერნიზაცია ისეთ სფეროებში, როგორიცაა პოლიტიკა, ეკონომიკა , ცხოვრების წესი (სოციალური რეფორმები), სამართალი (სამართლებრივი რეფორმები), ანბანი (საგანმანათლებლო რეფორმები) თავისთავად, როგორც პოლიტიკურად, ასევე კულტურულად, წინსვლისთვის.[1]რეფორმები კონსტიტუციის მოდერნიზაციით დაიწყო, მათ შორის 1924 წლის ახალი კონსტიტუციის ამოქმედებით. ამას მოჰყვა ადმინისტრაციის საფუძვლიანი სეკულარიზაცია და მოდერნიზაცია, განსაკუთრებული ყურადღება გამახვილდა განათლების სისტემაზე. ისტორიულად, ათათურქის რეფორმები მიჰყვება ოსმალეთის იმპერიის ტანზიმიტის ("რეორგანიზაცია") პერიოდს, რომელიც დაიწყო 1839 წელს და დასრულდა პირველ საკონსტიტუციო ხანაში 1876 წელს. [2]
ათათურქი მოქმედებდა ექვსი ძირითადი პრინციპით. ესენი იყო: რესპუბლიკანიზმი, პოპულიზმი, სეკულარიზმი, რეფორმიზმი, ნაციონალიზმი და სტატისტიკა.[3]