Albania (i/ælˈbeɪniə, ɔːl-/ a(w)l-BAY-nee-ə; Albanian: Shqipëri utawi Shqipëria),[lower-alpha 1], kanthi resmi Republik Albania (Albanian: Republika e Shqipërisë),[lower-alpha 2], inggih punika setunggaling nagari wonten Eropa kidul-wetan. Nagari puniki papan wonten kawasan Balkan wonten Segara Adriatik lan Segara Ionia wonten Segara Mediterania lan batesan kaliyan Montenegro wonten ler-kilen, Kosovo wonten ler-wetan, Makedonia Ler wonten wetan, lan Yunani wonten kidul. Membentang sa-wiyar 28,748 km2 (11,100 sq mi), kawasan puniki nampilaken warni-warni kondisi iklim, geologi, hidrologi, lan morfologi. Bentang alam nagari puniki sawentawis saking pareden berbatu ingkang ketutup salju wonten Pareden Alpen Albania lan Pareden Korab, Skanderbeg, Pindus, lan Ceraunian, ngantos dataran andhap ingkang subur ingkang memanjang saking pesisir Segara Adriatik lan Segara Ionia. Tirana inggih punika ibu kitha lan kitha paling ageng wonten nagari puniki, dipuntumuti dening Durrës, Vlorë, lan Shkodër.
Républik Albani Republika e Shqipërisë (Albani) | |
---|---|
Motto: Ti Shqipëri, më jep nder, më jep emrin Shqipëtar "Sampeyan Albania, wenehana aku pakurmatan, Sampeyan menehi kula jeneng Albania" | |
Gunagita: "Hymni i Flamurit" "Hymne kanggo Gendéra" | |
Kuthagara lan Kutha paling gedhé | Tirana 41°19′N 19°49′E |
Jawatbasa | Albania |
Basa minoritas sing diakoni |
|
Agama (2020) | |
Wangsanama | Wangsa Albani |
Papréntahan | Republik parlementer kesatuan |
• Présidhèn | Bajram Begaj |
• Perdana Menteri | Edi Rama |
• Ketua Parlemen | Lindita Nikolla |
Paukumkaryan | Kuvendi |
Sajarah ngedegake | |
• Kraton Arbanon | 1190 |
• Kraton Albani | Februari 1272 |
• Kapangeranan Albani | 1368 |
• Liga Lezhë | 2 Maret 1444 |
• Kapangeranan Mirdita | 1515 |
• Pashalik saka Scutari/Janina | 1757/1787 |
• Proklamasi kamardikan saka Kakaisaran Ottoman | 28 November 1912 |
• Kraton Albania | 29 Juli 1913 |
• Republik Albania kapisan | 31 Januari 1925 |
• Kraton Albania | 1 September 1928 |
• Republik Albania kapindo | 10 Januari 1946 |
• Republik Albania katelu | 28 Desember 1976 |
• Republik Albania kapapat | 29 April 1991 |
• Konstitusi saiki | 28 November 1998 |
Pijembar | |
• Gunggung | 28,748 km2 (11,100 sq mi) (140) |
• Banyu (%) | 4,7 |
Population | |
• Pikira-kira Januari 2022 | Cithakan:DecreaseNeutral 2.793.592[2] |
• Cacahjiwa 2011 | 2.821.977[3] |
• Ketebdunung | 97/km2 (251.2/sq mi) |
GKK (ITK) | Pikira-kira 2024 |
• Gunggung | $59.099 milyar[4] (118) |
• Saben wong | $20.739[4] (83) |
GKK (angka) | Pikira-kira 2024 |
• Gunggung | $25.297 billion[4] (125) |
• Saben wong | $8.877[4] (84) |
Gini (2019) | 34[5] tengah |
IPM (2021) | 0.796[6] dhuwur · 67th |
Artacihna | Lek (ALL) |
Laladan wektu | UTC+1 (CET) |
• Mangsa ketiga (AKK) | UTC+2 (CEST) |
Nyetir ing | tengen |
Kodhé bèl | +355 |
TLD internèt | .al |
Pratelan administratif
Albania dipunwedharaken jroning tlatah teritorial sajembar 28,748 km2 (11,100 sq mi) ing semenanjung balkan. Kanthi informal Albania diperang dadi telung tlatah, yaiku tlatah lor, tengah, lan kidul. wiwit deklarasi kamardikane ing taun 1912, albania wis mereformasi organisasi internale saakeh ping 21. Wanci puniki, unit-unit administratif utami inggih punika kalih welas county konstituen (qarqe/qarqet), ingkang nggadhahi status ingkang sami ing andhaping hukum. [8]
Lambang | County ing Albani | Ibu kutha | Area (km2) | Populasi (2020) | IPM (2019) | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Berat | Berat | 1.798 | 122.003 | 0,782 | |||||||||||||||
Dibër | Peshkopi | 2.586 | 115.857 | 0,754 | |||||||||||||||
Durrës | Durrës | 766 | 290.697 | 0,802 | |||||||||||||||
Elbasan | Elbasan | 3.199 | 270.074 | 0,784 | |||||||||||||||
Fier | Fier | 1.890 | 289.889 | 0,767 | |||||||||||||||
Gjirokastër | Gjirokastër | 2.884 | 59.381 | 0,794 | |||||||||||||||
Korçë | Korçë | 3.711 | 204.831 | 0,790 | |||||||||||||||
Kukës | Kukës | 2.374 | 75.428 | 0,749 | |||||||||||||||
Lezhë | Lezhë | 1.620 | 122.700 | 0,769 | |||||||||||||||
Shkodër | Shkodër | 3.562 | 200.007 | 0,784 | |||||||||||||||
Tirana | Tirana | 1.652 | 906.166 | 0,820 | |||||||||||||||
Vlorë | Vlorë | 2.706 | 188.922 | 0,802 | |||||||||||||||
Referensi:[9][10] |
Cathetan
- pronounced [ʃcipəˈɾi(a)]; Cithakan:Lang-aln utawi Shqipnia, ugi Shqypni utawi Shqypnia.[7]
- pronounced [ɾɛpuˈblika ɛ ʃcipəˈɾisə].
Réferènsi
Mangga Pirsani
Pranala njaba
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.