![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Axt_Handwerk.jpg/640px-Axt_Handwerk.jpg&w=640&q=50)
Öxi
From Wikipedia, the free encyclopedia
Öxi[1] (eða exi[2]) er handverkfæri sem notað er við smíðar til að kljúfa timbur og breyta lögun þess. Einnig eru axir stundum notaðar sem vopn í bardaga. Í Íslendingasögum er til dæmis stundum talað um silfurreknar og gullreknar axir og í Hringadróttinssögu bar dvergurinn Gimli exi sem vopn.
- Þessi grein er um handverkfæri, fyrir fjallveginn sjáið: Öxi.
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Axt_Handwerk.jpg/640px-Axt_Handwerk.jpg)
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Louis_Douzette_-_Sitzender_Holzf%C3%A4ller.jpg/640px-Louis_Douzette_-_Sitzender_Holzf%C3%A4ller.jpg)
Axarhausinn er yfirleitt úr hörðum málmi (t.d. járni eða stáli) og skalli öðru megin eins og á hamri, en þunn egg á hinum endanum til að höggva með, t.d. í timbur. Til eru ýmsar gerðir af öxum, til dæmis ísöxi og klifuröxi sem notaðar eru við fjalla- og jöklaferðir og skaröxi en blaðið á henni snýr þversum miðað við skaftið. Hún er heppileg til að höggva sæti í timbur. Eins má nefna bolöxi,[3] viðaröxi, tálguöxi, bjúgöxi, saxbílu og blegðu. Á venjulegri exi snýr blaðið í sömu stefnu og skaftið, sem oftast er úr tré og misjafnlega langt eftir því hvað öxin er notuð við. Axir voru mikið notaðar við húsbyggingar á fyrri öldum og ómissandi við skógarhögg og vinnslu á rekaviði.
Axir hafa lengi verið notaðar við aftökur og í frönsku byltingunni kom fallöxin fram sem skjótvirkara aftökutæki.