Hraungúll
From Wikipedia, the free encyclopedia
From Wikipedia, the free encyclopedia
Hraungúll er fjall (eða hóll) sem myndast við troðgos úr svo seigri líparít- eða andesítkviku að hún hefur hrúgast upp yfir gosopinu en nær ekki að breiðast út.
.jpg)
Landform sem þetta er algengara á svæðum meginlandseldvirkni eða á plötumótum en á úthafshryggjum eins og Miðatlantshafshrygg. Þau myndast oftast í kringum megineldstöðvum (eldkeilum og öskjum) erlendis.[1]
Hraungúlar geta myndast í mjög hægum troðgosum, sem er skyld flæðigosum, eða „sem undanfarar öflugra sprengigosa“ – þau voru búin að mynda gígtapa og loka gösin inn. Stundum fylgir myndun hraungúla líka slíkum gosum eins og „sbr. hraungúl sem reis í leifum Mt. St. Helens-eldfjallsins í Bandaríkjunum“ eftir frægum sprengigos í 1980[1].
Á Íslandi er ekki mikið til af þessum fyrirbærum. „Hugsanlega eru einhverjir af tindum Öræfajökuls hraungúlar, þar með talinn Hvannadalshnjúkur.“[1] Á Kröflusvæði er hringur af hnúkum úr líparíti til í kringum megineldstöðina. „Sumir þessara gúla hafa myndast á jökulskeiðum en aðrir á hlýskeiðum.“[2]Hraunbunga, hraungúll í nágrenni, sem er miðja Heiðarsporðarkerfisins, varð til undir beru lofti.[2]. Það er hugsað að kvikan „barst til yfirborðs eftir gangi sem í mestu lagi var um 20 metra þykkur (...)“ [2]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
