Grameen-banki
From Wikipedia, the free encyclopedia
Grameen-banki er örlánabanki frá Bangladess sem var stofnaður 1983 en rekja má upphaf hans allt aftur til ársins 1976. Bankinn lánar þeim allra fátækustu án þess að fara fram á veðtryggingu og einblínir á að styðja við og styrkja konur með því að lána þeim skammtíma lausafjármögnun eða örlán[1] svo þær geti hafið arðbæra atvinnufjárfestingu. Hann stendur fremstur meðal jafningja sem smálánafyrirtæki á heimsvísu og er nokkurs konar Hrói Höttur fátæka fólksins, í stað þess að ræna þá ríku og gefa fátæku gefur hann þeim fátæku möguleika á því að vinna sig upp sjálf[2]. Í feðraveldinu Bangladess búa rúmlega 162 milljónir manna, þar af helmingur konur. Meirihluti þjóðarinnar býr við fátækt en talið er að 67% landsmanna búi við eða undir fátæktarmörkum. Karlar eru meira í hávegum hafðir takmarka hlutverk kvenna í samfélaginu til muna, sem fyrir vikið skortir oft aðgangur að mannréttindum; mat, menntun, fötum, heilsu og öðrum félagslegum nauðsynjum. Staða karla verður þar af leiðandi ráðandi og njóta þeir töluverðra fríðinda á kostnað kvenna [3].
Ríkismál Bangladesh er bengalska og mætti þýða Grameen yfir á íslensku sem „þorp“ en það á að endurspegla innviði bankans - bankinn er fólkið og fólkið er bankinn[4].
Ástæða þess að bankinn er viljugri að láta konur fá örlán er sú að þær eru líklegri en karlar að borga lánið til baka. Karlmenn eru mun líklegri í að eyða upphæðinni í sjálfa sig frekar en að fjárfesta peningnum og með þessa sýn að leiðarljósi þarf það ekki að koma neinum á óvart að af þeim tæpum 8,4 milljón manns sem fengu lán hjá banknum árið 2012 voru konur í miklum meirihluta, eða um 96%. Þeir sem fá smálán þakka traustið sem bankinn sýnir þeim pent og er tíðni þeirra sem borga smálán sín til baka á bilinu 96-100% sem verður að teljast hreint út sagt magnaður árangur[5]. Grameen-bankinn er þannig valdeflandi fyrir konur því hann gefur þeim tækifæri til að vaxa og dafna í jarðvegi feðraveldis þar sem sólin sjaldan skín og regndropar fátíðir.