![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Capital_punishment_in_the_world_2024.svg/langis-640px-Capital_punishment_in_the_world_2024.svg.png&w=640&q=50)
Dauðarefsing
From Wikipedia, the free encyclopedia
Dauðarefsing felst í því að taka af lífi dæmda sakamenn í refsingarskyni. Aftökur á brotamönnum og pólitískum andstæðingum hafa verið hluti af nánast öllum samfélögum í gegnum tíðina en hafa nú verið afnumdar í mörgum löndum.
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Capital_punishment_in_the_world_2024.svg/640px-Capital_punishment_in_the_world_2024.svg.png)
Rautt: Dauðarefsingu beitt vegna ákveðinna afbrota: 55 lönd
Brúnn: Afnumin í reynd (ekki notuð í meira en 10 ár) en ekki með lögum: 23 lönd.
Grænt: Afnumin fyrir glæpi sem ekki eru framdir við sérstakar aðstæður (svosem í stríði): 7 lönd
Grátt: Afnumin.
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Beccaria_-_Dei_delitti_e_delle_pene_-_6043967_A.jpg/640px-Beccaria_-_Dei_delitti_e_delle_pene_-_6043967_A.jpg)
Konungsríkið Tahiti var fyrst ríkja heims til að afnema dauðarefsingu úr lögum, árið 1824.[1] Flest ríki í Evrópu, Ameríku og Eyjaálfu hafa afnumið dauðarefsingu úr lögum sínum, annaðhvort algjörlega eða fyrir glæpi sem ekki eru framdir við sérstakar aðstæður eins og til dæmis á stríðstímum eða þá að þau hafa ekki tekið neinn af lífi í lengri tíma. Stærsta undantekningin eru Bandaríkin en þar eru 28 fylki með dauðarefsingu. Í Asíu halda flest ríki í dauðarefsingu og í Afríku eru ríkin álíka mörg sem að nota dauðarefsingu og þau sem gera það ekki [heimild vantar].
Árið 2017 höfðu 142 ríki afnumið dauðarefsingu í lögum eða í reynd. Fjögur lönd voru ábyrg fyrir 84% af aftökum árið 2017 (Sádí Arabía, Írak, Pakistan og Íran). Kína er þar undanskilið en tölfræðin er ekki gefin út.
Árið 2022 höfðu 55 ríki dauðarefsingar. Sum ríki hafa ekki tekið nokkurn af lífi í áratugi en hafa þó ekki afnumið dauðarefsingu með lögum. [2]
Þar sem dauðarefsing er notuð er það vegna þeirra glæpa sem metnir eru alvarlegastir í hverju samfélagi. Oft er það aðeins morð en í mörgum ríkjum einnig fyrir glæpi eins og: landráð, nauðganir, fíkniefnaglæpi, þjófnaði, spillingu, hryðjuverk, sjórán og íkveikjur. Ýmis hegðun tengd trúarbrögðum og kynlífi varðar ekki lengur við dauðarefsingu víðast hvar, þar má nefna galdra, villutrú, trúleysi, samkynhneigð og hórdóm. Í herjum eru oft sérstakir herdómstólar sem að dæma menn til dauða fyrir heigulshátt, liðhlaup, óhlýðni eða uppreisnir.
Þær aðferðir sem beitt hefur verið við fullnustu dauðarefsingar eru fjölmargar og takamarkast aðeins af hugmyndaauðgi þeirra sem í hlut eiga en einna algengast er að fólk sé skotið, hengt, hálshöggvið eða líflátið með eitri.