Bjór á Íslandi
From Wikipedia, the free encyclopedia
Bjór á Íslandi er bjór sem er framleiddur af íslenskum brugghúsum. Stærstu framleiðendurnir eru Ölgerðin Egill Skallagrímsson í Reykjavík og Coca-Cola European Partners Ísland (Viking) á Akureyri. Langmest af þeim bjór sem framleiddur er á Íslandi er ljós lagerbjór með 4,5-5,5% áfengismagn. Af 18 milljónum lítra af áfengum bjór sem seldust hjá ÁTVR á Íslandi árið 2022, voru 17 milljón lítrar lagerbjór og aðeins 1 milljón lítra aðrar tegundir af bjór.[1]
Sala á áfengu öli var bönnuð á Íslandi frá upphafi bannáranna 1915 til 1. mars 1989 sem var kallaður „bjórdagurinn“ eða „B-dagurinn“ og þykir sumum við hæfi að gera sér dagamun á þeim degi. Íslenska ríkið hefur einkarétt á smásölu áfengis og er salan í höndum Áfengis- og tóbaksverslunar ríkisins (ÁTVR), þó með þeirri undantekningu að lítil brugghús mega selja bjór beint frá framleiðslustað. Áfengisgjald sem er lagt á bjór á Íslandi er það fjórða hæsta í Evrópu, á eftir Tyrklandi, Svíþjóð og Noregi (miðað við 2022); en Finnland og Bretland eru með lítið eitt lægra gjald.[2]
Á 21. öld hefur uppgangur örbrugghúsa einkennt bjórframleiðslu á Íslandi. Tugir minni brugghúsa starfa um allt land og framleiða mjög fjölbreyttar tegundir bjórs. Dæmi um það eru tékkneskir pilsnerar frá Kalda, mikið humlaðir bjórar eins og Bríó frá Borg brugghúsi, eða sterkir og bragðmiklir imperial stout-bjórar eins og Lava frá Ölvisholti eða Skeggi frá Litla brugghúsinu. Örbrugghús hafa líka sett á markað óhefðbundna áfenga drykki eins og mjöð (frá Öldur), eplavín (frá Húsavík Öl) eða villigerjaðan bjór (frá Grugg & Makk). Brugghús eins og Brothers Brewery í Vestmannaeyjum og Bryggjan brugghús í Reykjavík hafa gert tilraunir með rekstur bruggkráa þar sem bjórinn er bruggaður á staðnum. Árið 2022 fékk Smiðjan brugghús í Vík í Mýrdal, fyrst örbrugghúsa, leyfi til að selja bjór beint frá framleiðslustað, óháð einkarétti Vínbúðarinnar til smásölu áfengis.