Allagat

Ti allagat (Uvaria rufa) ket sebbangan ti agkalkalatkat wenno bassit a kayo a kadawyan nga ammo iti Tagalog iti Susung-kalabaw ('suso ti nuang') wenno iti Ingles iti Torres Strait scrambler, ket mula iti pamilia ti Annonaceae. Daytoy ket masna nga agtubtubo idiay Tailandia, Baro a Guinea, Filipinas, ken kaaduanna idiay Malesia ken idiay Cape York Peninsula ti Australia.^[1]

Allagat
Taksonomia
Pagarian:	Plantae
Klado:	Tracheophytes
Klado:	Angiospermae
Klado:	Magnoliids
Urnos:	Magnoliales
Pamilia:	Annonaceae
Henero:	Uvaria
Sebbangan:	U. rufa
Dua a nagan
Uvaria rufa Blume

Deskripsion

Ti allagat ket dagiti monoecious a kankanayon a berde a kayo nga agtubo iti katayag iti 4 aginggana iti 6 a metro.^[2] Dagiti berde unay a bulongda ket agsisinnublat a naurnos ken addaan iti kasla puso a sukog iti batayanna. Ti rabaw ket nalamuyot ken nakersang no aprosan. Dagiti sabong ket bassit ken addaan iti nalabbasit unay a maris ken dagiti naallid a petalio. Dagiti bunga ket agparang manipud iti Mayo aginggana iti Agosto, ken dagitoy ket rimpuok ti timbukel wenno immitlog a prutas nga addaan iti maris iti kahel wenno nalabbasit. Ti tunggal maysa ket aglaon kadagiti bukel a nabungon iti masarang a lasag.

Dagiti usar

Dagiti prutas ti allagat ket naimas a makan, dagitoy ket addaan iti natadem a sam-it ken naalsem a nanam.^[3] Iti Tagalog daytoy ket makunkuna a suso ng kalabaw wenno susung-kalabaw ('Suso ti nuang) gapu ti langana.

Ti tarikayona ket maus-usar pay a kas pangsukat iti Rattan.

Kitaen pay

• Uvaria