Luxembourg

Ti Luxembourg opisial a ti Nalatak a Dukado ti Luxembourg (Luksemburgo: Groussherzogtum Lëtzebuerg,^[4] Pranses: Grand-Duché de Luxembourg,^[5] Aleman: Großherzogtum Luxemburg^[6]), ket ti napalikmutan ti daga a pagilian idiay Akinlaud nga Europa. Daytoy ket bineddengan babaen ti Belhika iti laud ken amianan, ti Alemania iti daya, ken ti Pransia iti abagatan. Daytoy ket buklen dagiti dua a nangruna a rehion: ti Oesling iti amianan a kas paset ti massif ti Ardennes, ken ti Gutland ("nasayaat a pagilian") iti abagatan.^[7]Ti Luxembourg ket addaan iti populasion iti 524,853 manipud idi Oktubre 2012^[8] ken addaan iti kalawa iti 2,586 kuadrado kilometro (998 sq mi), ken mangaramid daytoy kadagiti maysa a kabassitan a naturay nga estado idiay Europa.^[9]

Nalatak a Dukado ti Luxembourg Groussherzogtum Lëtzebuerg  (Luksemburgo) Großherzogtum Luxemburg  (Aleman) Grand-Duché de Luxembourg  (Pranses)
Wagayway Eskudo
Napili a pagsasao: "Mir wëlle bleiwe wat mir sinn" (Luksemburgo) "We want to remain what we are"
Nailian a kanta: Ons Heemecht Ti Pagilianmi Narian a kanta: De Wilhelmus a
Lokasion ti  Luxembourg  (nangisit a berde) – idiay Europa  (green ken nangisit a maris-dapo) – idiay Kappon ti Europa  (green)  —  [Leyenda]
Kapitolio ken kadakkelan a siudad	Luxembourg 49°36′N 6°7′E
Opisial a sasao	Pranses Aleman Luksemburges
Nagan dagiti umili	Taga-Luxembourg
Gobierno	Unitario a parlamentario a batay-linteg a monarkia
• Monarkia (listaan)	Henri
• Kangrunaan a Ministro (listaan)	Xavier Bettel
Lehislatura	Kamara dagiti Deputado
Wayawaya
• manipud iti Imperio ti Pransia (Tulag ti Paris)	9 Hunio 1815
• Umuna a Tulag ti Londres	19 Abril 1839
• Maika-2 a Tulag ti Londres	11 Mayo 1867
• Patingga ti personal a kappon	23 Nobiembre 1890
• Nagpundar iti EEC (itan ket ti Kappon ti Europa)	1 Enero 1958
Kalawa
• Dagup	2,586.4 km2 (998.6 sq mi) (Maika-179)
• Danum (%)	0.60%
Populasion
• Karkulo idi 2014	549,680 (Maika-170)
• Senso idi 2001	439,539
• Densidad	194.1/km2 (502.7/sq mi) (Maika-60)
GDP (PPP)	Karkulo idi 2015
• Dagup	$53.174 bilion[1] (Maika-94)
• Tunggal maysa a tao	$93,174[1] (Maika-2)
GDP (nominal)	Karkulo idi 2015
• Dagup	$54.9 billion[1] (Maika-71)
• Tunggal maysa a tao	$96,267[1] (Umuna)
Gini (2011)	27.2[2] ababa · Maika-6
HDI (2013)	0.881[3] nangato unay · Maika-21
Kuarta	Euro (€)b (EUR)
Sona ti oras	UTC+1 (CET)
• Kalgaw (DST)	UTC+2 (CEST)
Pagmanehuan	kanawan
Kodigo ti panagtawag	+352
Kodigo ti ISO 3166	LU
TLD ti internet	.luc
Saan a kapada a kas ti Het Wilhelmus ti Olanda. Sakbay idi 1999, Pranko ti Luxembourg. Naus-usar pay ti dominio ti .eu, gapu ta nakibinningayan daytoy kadagiti kameng nga estado ti Kapppon ti Europa. ^ "CIA – The World Factbook – Field Listing – Distribution of family income – Gini index". United States government. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 25 June 2014. Naala idi 3 May 2013.

Kas maysa a representatibo a demokrasia nga addaan iti naibatay iti linteg a monarkia, daytoy ket indauluan babaen ti nalatak a duke, ni Henri, Nalatak a Duke ti Luxembourg, ken isu laengen daytoy ti nabati a nalatak a dukado iti lubong. Ti Luxembourg ket maysa a naparang-ay a pagilian, ken addaan daytoy iti napasayaat nga ekonomia ti kangatuan a GDP (PPP) tunggal maysa a tao iti lubong, segun ti Nagkaykaysa a Pagpagilian idi 2014. Ti sentral a lokasionna ket nangaramid daytoy nga estratehiko a nangruna kadagiti nadumaduma a bileg, manipud idi pannakapundarna a kas pagsammakedan ti Roma, ti panagsangailina iti nangruna a kastilio ti Pranko idi las-ud ti Nasapa a Tengnga a Panpanawen, ken ti papelna a kas bastion para iti Kalsada Espania idi baetan ti maika-16 ken maika-17 a sigsiglo.

Ti Luxembourg ket nagpundar a kamemng ti Kappon ti Europa, NATO, OECD, ti Nagkaykaysa a Pagpagilian, ken ti Benelux, ken mangipaltiing ti politikal a konsensona a mangparabor iti integrasion iti ekonomia, politika, ken militar. Ti siudad ti Luxembourg, nga isu daytoy ti kapitoliona ken kadakkelan a siudad, ket isu ti tugaw dagiti nadumaduma a patakder ken ahensia ti Kappon ti Europa. Idi Oktubre 18 2012, ti Luxembourg ket immuna a napili iti pakasaritaanna iti temporario a tugaw iti Konseho ti Seguridad ti Nagkaykaysa a Pagpagilian. Ti pagilian ket nagserbi iti Konseho ti Seguridad manipud idi Enero 1 2013 aginggana idi Disembre 31 2014.^[10] Iti panangipaltiingna iti puestona iti heograpia, ti kultura ti Luxembourg ket nagtitiponan ti Romaniko ken Hermaniko nga Europa, ken nangitiptipon kadagiti ugali iti tunggal maysa. Ti Luxembourg ket maysa a tallo ti pagsasaona a pagilian: ti Luksemburges, Pranses ken Aleman ken dagiti opisial a pagsasao. Urayno daytoy ket sekular nga estado, ti Luxembourg ket kaaduan a Romano Katoliko.

Dagiti nagibasaran

1. "Luxembourg". International Monetary Fund. Naala idi 1 Abril 2015.
2. "Gini coefficient of equivalised disposable income (taudan: SILC)". Eurostat Data Explorer. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2016-03-04. Naala idi 13 Agosto 2013.
3. "2014 Human Development Report Summary" (PDF). United Nations Development Programme. 2014. pp. 21–25. Naala idi 27 Hulio 2014.
4. panangibalikas [ˈgʀəʊsˌhɛχtsoːktuːm ˈlətsəbuχɕ]
5. panangibalikas: [ɡʁɑ̃ dyʃe də lyksɑ̃buʁ]
6. panangibalikas [ˈgʁoːsˌhɛʁtsoːktuːm ˈlʊksəmˌbʊʁk]
7. "Everything you need to know about the Grand Duchy of Luxembourg" (PDF).
8. "The first results of the population census" Naiyarkibo 2014-08-21 iti Wayback Machine, Statistics Portal, Luxembourg. Naala idi 12 Hulio 2012.
9. "Eurostat – Tables, Graphs and Maps Interface (TGM) table". Epp.eurostat.ec.europa.eu. Naala idi 21 Pebrero 2010.
10. "Luxemburger Wort – Asselborn's final Security Council meeting". Wort.lu. 2014-12-19. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2017-10-10. Naala idi 2015-04-02.

Adu pay a mabasbasa

• Kreins, Jean-Marie (2003). Histoire du Luxembourg (iti Pranses) (3rd nga ed.). Paris: Presses Universitaires de France. ISBN 978-2-13-053852-3.
• Thewes, Guy (Hulio 2003). Les gouvernements du Grand-Duché de Luxembourg depuis 1848 (PDF) (iti Pranses) (Édition limitée nga ed.). Siudad ti Luxembourg: Service Information et Presse. ISBN 2-87999-118-8. Naala idi 10 Hulio 2007.
• Plan d'action national luxembourgeois en matière de TIC et de haut-débit Naiyarkibo 2013-09-25 iti Wayback Machine
• CEE- Europe’s Digital Competitiveness Report –Volume 2: i2010 –ICT Country Profiles- page 40-41 Naiyarkibo 2013-09-25 iti Wayback Machine
• Inauguration of LU-CIX Naiyarkibo 2011-02-21 iti Wayback Machine
• Art and Culture in Luxembourg

Dagiti akinruar a silpo

Dagiti midia a mainaig iti Luxembourg iti Wikimedia Commons
Pakaammo ti panagbiahe idiay Luxembourg manipud iti Wikivoyage (iti Ingles)

• Opisial a website (iti Pranses)
• Luxembourg Naiyarkibo 2012-08-29 iti Wayback Machine manipud iti UCB Libraries GovPubs
• Luxembourg a naikabil iti The World Factbook (iti Ingles)
• Luxembourg iti Curlie (iti Ingles)
• Wikimedia Atlas iti Luxembourg