Luxembourg

Ti Luxembourg opisial a ti Nalatak a Dukado ti Luxembourg (Luksemburgo: Groussherzogtum Lëtzebuerg,^[4] Pranses: Grand-Duché de Luxembourg,^[5] Aleman: Großherzogtum Luxemburg^[6]), ket ti napalikmutan ti daga a pagilian idiay Akinlaud nga Europa. Daytoy ket bineddengan babaen ti Belhika iti laud ken amianan, ti Alemania iti daya, ken ti Pransia iti abagatan. Daytoy ket buklen dagiti dua a nangruna a rehion: ti Oesling iti amianan a kas paset ti massif ti Ardennes, ken ti Gutland ("nasayaat a pagilian") iti abagatan.^[7]Ti Luxembourg ket addaan iti populasion iti 524,853 manipud idi Oktubre 2012^[8] ken addaan iti kalawa iti 2,586 kuadrado kilometro (998 sq mi), ken mangaramid daytoy kadagiti maysa a kabassitan a naturay nga estado idiay Europa.^[9]

Nalatak a Dukado ti Luxembourg Groussherzogtum Lëtzebuerg  (Luksemburgo) Großherzogtum Luxemburg  (Aleman) Grand-Duché de Luxembourg  (Pranses)
Wagayway Eskudo
Napili a pagsasao: "Mir wëlle bleiwe wat mir sinn" (Luksemburgo) "We want to remain what we are"
Nailian a kanta: Ons Heemecht Ti Pagilianmi Narian a kanta: De Wilhelmus a
Lokasion ti  Luxembourg  (nangisit a berde) – idiay Europa  (green ken nangisit a maris-dapo) – idiay Kappon ti Europa  (green)  —  [Leyenda]
Kapitolio ken kadakkelan a siudad	Luxembourg 49°36′N 6°7′E
Opisial a sasao	Pranses Aleman Luksemburges
Nagan dagiti umili	Taga-Luxembourg
Gobierno	Unitario a parlamentario a batay-linteg a monarkia
• Monarkia (listaan)	Henri
• Kangrunaan a Ministro (listaan)	Xavier Bettel
Lehislatura	Kamara dagiti Deputado
Wayawaya
• manipud iti Imperio ti Pransia (Tulag ti Paris)	9 Hunio 1815
• Umuna a Tulag ti Londres	19 Abril 1839
• Maika-2 a Tulag ti Londres	11 Mayo 1867
• Patingga ti personal a kappon	23 Nobiembre 1890
• Nagpundar iti EEC (itan ket ti Kappon ti Europa)	1 Enero 1958
Kalawa
• Dagup	2,586.4 km2 (998.6 sq mi) (Maika-179)
• Danum (%)	0.60%
Populasion
• Karkulo idi 2014	549,680 (Maika-170)
• Senso idi 2001	439,539
• Densidad	194.1/km2 (502.7/sq mi) (Maika-60)
GDP (PPP)	Karkulo idi 2015
• Dagup	$53.174 bilion[1] (Maika-94)
• Tunggal maysa a tao	$93,174[1] (Maika-2)
GDP (nominal)	Karkulo idi 2015
• Dagup	$54.9 billion[1] (Maika-71)
• Tunggal maysa a tao	$96,267[1] (Umuna)
Gini (2011)	27.2[2] ababa · Maika-6
HDI (2013)	0.881[3] nangato unay · Maika-21
Kuarta	Euro (€)b (EUR)
Sona ti oras	UTC+1 (CET)
• Kalgaw (DST)	UTC+2 (CEST)
Pagmanehuan	kanawan
Kodigo ti panagtawag	+352
Kodigo ti ISO 3166	LU
TLD ti internet	.luc
Saan a kapada a kas ti Het Wilhelmus ti Olanda. Sakbay idi 1999, Pranko ti Luxembourg. Naus-usar pay ti dominio ti .eu, gapu ta nakibinningayan daytoy kadagiti kameng nga estado ti Kapppon ti Europa. ^ "CIA – The World Factbook – Field Listing – Distribution of family income – Gini index". United States government. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 25 June 2014. Naala idi 3 May 2013. Naiyarkibo 13 Agosto 2008 iti Wayback Machine

Kas maysa a representatibo a demokrasia nga addaan iti naibatay iti linteg a monarkia, daytoy ket indauluan babaen ti nalatak a duke, ni Henri, Nalatak a Duke ti Luxembourg, ken isu laengen daytoy ti nabati a nalatak a dukado iti lubong. Ti Luxembourg ket maysa a naparang-ay a pagilian, ken addaan daytoy iti napasayaat nga ekonomia ti kangatuan a GDP (PPP) tunggal maysa a tao iti lubong, segun ti Nagkaykaysa a Pagpagilian idi 2014. Ti sentral a lokasionna ket nangaramid daytoy nga estratehiko a nangruna kadagiti nadumaduma a bileg, manipud idi pannakapundarna a kas pagsammakedan ti Roma, ti panagsangailina iti nangruna a kastilio ti Pranko idi las-ud ti Nasapa a Tengnga a Panpanawen, ken ti papelna a kas bastion para iti Kalsada Espania idi baetan ti maika-16 ken maika-17 a sigsiglo.

Ti Luxembourg ket nagpundar a kamemng ti Kappon ti Europa, NATO, OECD, ti Nagkaykaysa a Pagpagilian, ken ti Benelux, ken mangipaltiing ti politikal a konsensona a mangparabor iti integrasion iti ekonomia, politika, ken militar. Ti siudad ti Luxembourg, nga isu daytoy ti kapitoliona ken kadakkelan a siudad, ket isu ti tugaw dagiti nadumaduma a patakder ken ahensia ti Kappon ti Europa. Idi Oktubre 18 2012, ti Luxembourg ket immuna a napili iti pakasaritaanna iti temporario a tugaw iti Konseho ti Seguridad ti Nagkaykaysa a Pagpagilian. Ti pagilian ket nagserbi iti Konseho ti Seguridad manipud idi Enero 1 2013 aginggana idi Disembre 31 2014.^[10] Iti panangipaltiingna iti puestona iti heograpia, ti kultura ti Luxembourg ket nagtitiponan ti Romaniko ken Hermaniko nga Europa, ken nangitiptipon kadagiti ugali iti tunggal maysa. Ti Luxembourg ket maysa a tallo ti pagsasaona a pagilian: ti Luksemburges, Pranses ken Aleman ken dagiti opisial a pagsasao. Urayno daytoy ket sekular nga estado, ti Luxembourg ket kaaduan a Romano Katoliko.