Norwega

Ti Norwega /ˈnɔːrweɪ/ (dengngen) (Norwego: Norge (Bokmål) wenno Noreg (Nynorsk)), opisial a ti Pagarian ti Norwega, ket maysa a Nordiko a unitario a batay-linteg a monarkia a dagiti teritoriana ket nabuklan dagiti lumaud a paset iti Eskandinabo a Peninsula, Jan Mayen, ken ti Artiko a purpuro iti Svalbard ken ti Isla ti Bouvet.^{[paammo 1]} Ti Norwega ket addaan iti kalawa a 385,207 kuadrado kilometro (148,729 sq mi) ken ti populasion ti agarup a 5 a riwriw.^[13] Isu daytoy ti maikadua a kabassitan ti kapusekan ti populasion a pagilian idiay Europa. Kaaduan iti daytoy a pagilian ket nakibinbinningay ti pagbeddengan iti daya babaen ti Suesia; iti akin-aminan unay a rehionna ket nabeddengan babaen ti Pinlandia iti abagatan ken Rusia iti daya; iti abagatan ti Norwega ket nagbeddengan ti Ilet ti Skagerrak a maballasiwan manipud iti Dinamarka. Ti kapitolio a siudad ti Norwega ket ti Oslo. Ti atiddog nga aplaya ti Norwega, a maisangguan ti Amianan a Taaw Atlantiko ken ti Baybay Barents, ket ditoy ti pakakitaan dagiti nalatak a piordo.

Pagarian ti Norwega Kongeriket Norge (Bokmål) Kongeriket Noreg (Nynorsk)
Wagayway Eskudo
Napili a pagsasao: Naarian: Alt para for Norge (Ilokano: Amin para iti Norwega) 1814 Eidsvoll oath: Enig og tro til Dovre faller (Ilokano: Agkaykaysa ken Matalek aginggana dagiti banbantay iti Dovre ket maraw-ak)
Nailian a kanta: Ja, vi elsker dette landet (de facto) (Ilokano: Wen, ay-ayatenmi daytoy a pagilian) Narian a kanta: Kongesangen (Ilokano: Ti Kanta ti Ari)
Lokasion ti  Norwega  (nangisit a berde) [Leyenda]
Kapitolio ken kadakkelan a siudad	Oslo 59°56′N 10°41′E
Opisial a sasao	Norwego (Bokmål ken Nynorsk)
Mabigbig a rehional a sasao	Akin-amianan a Sami, Lule Sami, Kven ken Akin-abagatan a Sami
Grupgrupo ti etniko	86.2% Norwego[1] 2% Sami[2] 11.8% dadduma pay[1]
Relihion	Simbaan ti Norwega
Nagan dagiti umili	Norwego
Gobierno	Unitario a parlamentario a batay-linteg a monarkia
• Ari	Ari Harald V
• Kangrunaan a Ministro	Jonas Gahr Støre (Ap)
• Presidente ti Storting	Masud Gharahkhani (Ap) (2021–)
• Pangulo ti Hustisia	Toril Marie Øie (2016)
• Current coalition	Ap, Sp[3]
Lehislatura	Storting
Pannakabangon
• Panagtitipon	872
• Batay-linteg	17 Mayo 1814
• Panagikkat iti kappon a nairaman ti Suesia	7 Hunio 1905
• Pannakaipulang manipud iti Aleman a panagsakup	8 Mayo 1945
Kalawa
• Dagup	385,207[4] km2 (148,729 sq mi) (Maika-671)
• Danum (%)	6.03
Populasion
• Karkulo idi 2024	5,550,203[5] (120)
• Senso idi 2014	5,109,056[6]
• Densidad	14.25/km2 (36.9/sq mi)
GDP (PPP)	Karkulo idi 2010
• Dagup	$255.285 billion[7]
• Tunggal maysa a tao	$52,012[7]
GDP (nominal)	Karkulo idi 2010
• Dagup	$414.462 bilion[7]
• Tunggal maysa a tao	$84,443[7]
Gini (2011)	22.3[8] ababa
HDI (2022)	0.966[9] nangato unay · 2
Kuarta	Norwego a krone (NOK)
Sona ti oras	UTC+1 (CET)
• Kalgaw (DST)	UTC+2 (CEST)
Pormat ti petsa	aa.bb.tttt
Pagmanehuan	kanawan
Kodigo ti panagtawag	47
TLD ti internet	.no2
Mairaman ti Svalbard ken Jan Mayen. (No awan dagitoy du a a luglugar, ti kalawa ti Norwega ket 323,802 km2, a maikabil daytoy a maika-67 iti lubong.[10]) Dua ken dagiti ad-adu pay a TLD ket nainaganan, ngem ti agdama ket saan a maus-usar: Ti .sj ket para iti Svalbard ken Jan Mayen; Ti .bv ket para iti Isla ti Bouvet. Ti porsiento ket para iti kangrunaan a daga ken mairaman pay dagiti glasier[11]

Dagiti nota

1. Ti Tulag ti Spitsbergen (makunkuna pay a ti Tulag ti Svalbard) idi Pebrero 9, 1920, ket mabigbigan ti napno ken absuloto a katurayan iti Norwéga ti artiko a purpuro iti Spitsbergen (a makunkuna tattan a Svalbard). Ti Isla ni Pedro I ket agkamkammatalek a teritorio (Norwego: biland) iti Norwega ngem saan a maipanunutan a kas paset iti Pagarian. Ti Norwega ket mangal-ala pay ti paset iti Antartika a makunkuna a Reina Maud a Daga.^[12]

Dagiti nagibasaran

1. "Dagiti Estadistika ti Norwega – Populasion 1 Enero 2010 ken 2011 ken dagiti nagbalbaliw idi 2010, babaen ti imigrasion a kategoria ken pagilian a lugar iti likud. Dagiti napudno a bilbilang" (iti Norwego). Ssb.no. 2010-01-01. Naala idi 2011-07-23.
2. "CIA – The World Factbook". Cia.gov. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2020-05-06. Naala idi 2011-07-23.
3. "New government 14.10.2021". Naala idi 2021-10-14.
4. "Arealstatistics for Norway 2020" (iti Norwego). Kartverket, mapping directory for Norway. 2019-12-20. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2019-06-08. Naala idi 2020-03-07.
5. "Population, 2024-01-01" (iti Ingles). Statistics Norway. 2024-02-21. Naala idi 2024-02-26.
6. "Ti populasion idi 1 Enero 2014 ken dagiti panagbalbaliw ti populasion idi 2013. Dagiti probinsia". Statistisk Sentralbyrå. 23 Pebrero 2014.
7. "Norway". Internasional a Pundo ti Panguartaan. Naala idi 2011-05-06.
8. "Gini coefficient of equivalised disposable income (source: SILC)". Eurostat Data Explorer. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2016-03-04. Naala idi 13 Agosto 2013.
9. "2022 Human Development Index Ranking" (iti Ingles). United Nations Development Programme. 2023-03-13. Naala idi 2024-03-16.
10. Kalawa Naiyarkibo 2014-01-31 iti Wayback Machine. CIA World Factbook
11. "Statistisk sentralbyrå: – temaside" (iti Norwego). Ssb.no. Naala idi 2011-11-25.
12. Nailian a Panagsukisok a Konsilo (U.S.). Gimong a Pangsukisok ti Polar (1986). Antartiko a tulag a sistema: maysa a pammategan : dagiti nagbanagan iti gimongan a naaramid idiay Beardmore, South Field Camp, Antartika, Enero 7–13, 1985. National Academies Press. ISBN 978-0-309-03640-5. Naala idi 24 Hulio 2011.
13. "Population". Dagiti Estadistika ti Norwega. Mayo 19, 2012.