Baybay Barents

Ti Baybay Barents (Ruso: Баренцево море, Barentsevo More Norwego: Barentshavet) ket ti pingir a baybay ti Taaw Artiko,^[1] a mabirukan idiay akin-amianan nga aplaya ti Norwega ken Rusia nga iti kaaduan ket mabirukan kadagiti teritorial a danum ti Rusia.^[2] Ammo iti Tengnga a Panpanawen a kas ti Baybay Murman, nakaala ti baybay iti agdama a naganna manipud ni Olandes a nabigador Willem Barentsz. Daytoy ket ababaw ti samang a baybay, nga addaan iti pagtengngaan a kaadalem iti 230 metro (750 ft), ken maysa a nangruna a lugar para iti panagkalap ken eksplorasion iti hidrokarbon.^[3] Ti Baybay Barents ket nabeddengan babaen ti Peninsula Kola iti abagatan, ti igid ti samang ket agturong iti Baybay Norwego iti laud, ken dagiti purpuro ti Svalbard iti amianan a laud, ti Daga Franz iti amianan ken ti Novaya Zemlya iti daya. Ti Novaya Zemlya, ti maysa a pagpatiddog ti akin-amianan a parte ti Banbantay Ural ket mangisina ti Baybay Barents manipud iti Baybay Kara.

Baybay Barents
Lokasion ti Baybay Barents
Lokasion	Taaw Artiko
Nagsasabtan	75°N 40°E
Kita	Baybay
Kangrunaan a sumrekan	Baybay Norwego, Taaw Artiko
Pagpagilian ti labneng	Norwega ken Rusia
Kalawa ti rabaw	1,400,000 km2 (540,000 sq mi)
Agpakatengnga a kaadalem	230 m (750 ft)
Dagiti nagibasaran	Instituto ti Panagsukisok ti Baybay, Norwega

Heograpia

Dagiti aplaya ti Baybay Barents (Murman). Manipud ti "Tabula Russiae", Joan Blaeu's, Amsterdam, 1614.

Ti akin-abagatan a gudua ti Baybay Barents, a mairaman dagiti puerto ti Murmansk (Rusia) ken Vardø (Norwega) ket agtultuloy nga awan iti yelo iti amin a paset ti tawen gapu ti napudot a Yabayab ti Amianan nga Atlantiko. Iti Septiembre, ti intero a Baybay Barents ket sumurok kumurang a kompleto nga awan yelona. Aginggana idi Gubat ti Panaglalam-ek (1939–40), ti teritorio ti Pinlandia ket naabotanna pay ti Baybay Barents, ken ti pagsangladan ket adda idiay Petsamo ken isu laeng ti awan yelona iti panaglalam-ek a pagsangladan ti Pinlandia.

Adda dagiti tallo a kita ti masa ti danum idiay Baybay Barents: Ti nabara, naapgad nga Atlantiko a danum (temperatura >3 °C, ti apgad >35) manipud iti Yabayab ti Amianan nga Atlantiko, ti nalamiis a danum ti (temperatura <0 °C, apgad <35) manipud iti amianan, ken ti nabara, ngem saan unay a naapgad nga aplaya a danum (temperatura >3 °C, apgad <34.7). Iti pagbaetan dagiti danum ti Atlantiko ken Polar, maporma ti sanguanan a makunkuna a Sanguanan a Polar. Kadagiti akinlaud a parte ti baybay (asideg iti Isla Uso), daytoy a sanguanan ket ikeddeng babaen ti sirok a topograpia ken isu a daytoy ket relatibo a natadem ken natalinaay kadagiti masakbayan a tawen, bayat nga idiay daya (idiay Novaya Zemlya), daytoy ket mabalin a maisaknap ken ti puestona ket mabalin nga agdumaduma kadagiti pagbabaetan ti tawen.

Dagiti daga ti Novaya Zemlya ket kaaduan a nakagun-od iti nasapa a Holoseno a pannakatunaw ti glasier ti aplaya idi agarup a 10,000 tawtawen sakbay iti agdama.^[4]

Sakup

Ti Internasional a Gunglo ti Hidrograpiko ket mangipalawag kadagiti patingga ti "Bayaby Barents" a kas ti sumaganad:^[5]

Iti laud: Ti amianan a daya a patinga ti Baybay Norwego [Ti llinia a tumipon iti akin-abagatan unay a punto ti Laud a Spitzbergen aginggana ti Rawis Amianan ti Isla Uso, babaen ti daytoy nga isla aginggana idiay Rawis Bull ken kalpasanna idiay Rawis Amianan idiay Norwega (27°45'D)].

Iti amianan a laud: Ti akindaya nga aplaya iti Laud a Spitzbergen, ti Lingsat Henlopen aginggana idiay 80° latitud amianan; dagiti abagatan ken daya nga aplaya ti Amianan-Daya a Daga [isla ti Nordaustlandet] aginggana idiay Rawis Leigh Smith (80°05′N 28°00′E).

iti amianan: Ti Rawis Leigh Smith iti ballasiw ti Is-isla Bolshoy Ostrov (Nalatak nga Isla) [Storøya], Gilles [Kvitøya] ken Victoria; Rawis Mary Harmsworth (abagatan a laud unay ti Daga Alexandra) iti igid dagiti akin-amianan nga aplaya ti Daga Franz-Josef ken iti ad-adu pay a kas idiay Rawis Kohlsaat (81°14′N 65°10′E).

Iti daya: Ti Rawis Kohlsaat aginggana idiay Rawis Zhelaniya (Desire); ti laud ken abagatan a laud nga aplaya ti Novaya Zemlya aginggana idiay RawisKussov Noss ken kalpasanna idiay akinlaud a sumrekan ti Rawis, ti Luek Dolgaya (70°15′N 58°25′E) idiay Isla Vaigach. Babaen ti Isla Vaigach aginggana idiay Rawis Greben; kalpasanna idiay Rawis Belyi Noss iti nangruna a daga.

Iti abagatan: Ti akin-amianan a patingga ti Baybay Puraw [Ti linia a mangisilpo ti Svyatoi Nos (Aplaya ti Murmansk, 39°47'E) ken Rawis Kanin].

Dagiti nota

1. John Wright (30 Nobiembre 2001). The New York Times Almanac 2002. Psychology Press. p. 459. ISBN 978-1-57958-348-4. Naala idi 29 Nobiembre 2010.
2. World Wildlife Fund, 2008.
3. O. G. Austvik, 2006.
4. J. Zeeberg, 2001.
5. "Limits of Oceans and Seas, 3rd edition" (PDF). International Hydrographic Organization. 1953. Naiyarkibo manipud iti kasisigud (PDF) idi 2010-10-15. Naala idi 6 Pebrero 2010.

Dagiti nagibasaran

• Ole Gunnar Austvik (2006) Oil and gas in the High North, Security Policy Library no. 4, The Norwegian Atlantic Committee. ISSN 0802-6602.
• C. Michael Hogan (2008) Polar Bear: Ursus maritimus Naiyarkibo 2008-12-24 iti Wayback Machine, Globaltwitcher.com, ed. Nicklas Stromberg.
• World Wildlife Fund (2008). Barents Sea environment and conservation.
• Zeeberg, JaapJan; Lubinski, David J.; Forman, Steven L. (Septiembre 2001). "Holocene Relative Sea Level History of Novaya Zemlya, Russia and Implications for Late Weichselian Ice-Sheet Loading" (PDF). Quaternary Research. Quaternary Research Center/Elsevier Science. 56 (2): 218–230. doi:10.1006/qres.2001.2256. ISSN 0033-5894.

Dagiti akinruar a silpo

Dagiti midia a mainaig iti Baybay Barents iti Wikimedia Commons

• Barents.com—Panagparang-ay ti Rehion ti Barents
• Foraminifera ti Baybay Barents Naiyarkibo 2016-03-04 iti Wayback Machine—ilustrado a katologo