Օմարներ

Օմարներ (լատին․՝ Nephropidae) պատկանում են խոշոր ծովաբնակ տասնոտանի խեցգետնակերպերի ընտանիքին։

Օմարներ
Դասակարգում
Թագավորություն	Կենդանիներ (Animalia)
Տիպ/Բաժին	Հոդվածոտանիներ (Arthropoda)
Ենթատիպ	Խեցգետնանմաններ (Crustacea)
Դաս	Բարձրակարգ խեցգետնակերպեր (Malacostraca)
Կարգ	Տասնոտանի խեցգետնակերպեր (Decapoda)
Ենթակարգ	Պլեոցիմատներ (Pleocyemata)
Ինֆրակարգ	Astacidea
Ընտանիք	Օմարներ (Nephropidae) Dana, 1990

Առօրյա կյանքում սննդում օգտագործվող օմարներին և լանգուստներին փոխառության եղանակով «լոբստեր» (անգլ.՝ lobsters - օմարներ) են անվանում։

Նկարագիր

Օմարների ընտանիքի ներկայացուցիչները մեծ կեռաձև վերջույթներ ունեն, մնացած դեպքերում դրանց ձևը նման է գետի խեցգետնիններին։ Իսկական օմարներին տարբերում են առաջին զույգ ոտքերին շատ մեծ վերջույթների առկայությամբ, իսկ երկրորդ և երրորդ զույգերի վրա՝ փոքր^[1]։ Վառ արտահայտված է սեռական տարբերակումը (դիմորֆիզմ)՝ արուներն ավելի խոշոր են, քան՝ էգերը։ Որովայնի հատվածը լավ է զարգացած և դրա հատվածները և ելուստները հեշտ է տարբերել։ Մարմինը նման է բոլոր խեցգետնակերպերին՝ երկու շերտով, որոնք և պատյան են ձևավորում։ Պատյանը ժամանակ առ ժամանակ փոխվում է, որը կենդանուն հնարավորություն է տալիս աճել։ Մարմնի մկանային համակարգը ներկայացված է հատուկ մկաններով։ Կյանքի տևողությունն արուների մոտ 31 տարի է, իսկ էգերի՝ 54^[2]:

Գինեսի ռեկորդների գրքի համաձայն ամենամեծ օմարը բռնվել էր Նոր Շոտլանդիայում (Կանադա) և կշռում էր 20.15 կգ^[3][4]։

Նշանակություն

19-րդ դարի կեսերից սկսած միջոցներ էին ձեռնարկվում արհեստական բուծման համար, որոնք ընդարձակվեցին 21-րդ դարի սկզբին, սակայն մինչ այժմ չի հայտնաբերվել դրանց բուծման առևտրային շահավետ եղանակը^[5]։ Որպես արդյունք օմարների պոպուլյացիան մշտապես կրճատվում է։ Անցյալում օմարներին օգտագործում էին, որպես ձկների համար խայծ և ինչպես պարարտանյութ դաշտերի համար^[6]։

Խոհարարության մեջ օմարի միսը նրբախորտիկ է համարվում։ Սննդի մեջ օգտագործում են պատյանի տակ գտնվող միսը, պոչի միսը, ոտքերի միսը, լյարդը և խավիարը։ Դրանից պատրաստում են աղցաններ, դոնդողավոր ուտելիքներ, սուֆլե, մուսեր և ապուրներ։

Ծանոթագրություններ

1. Michael Allaby. A Dictionary of Zoology. — Oxford University Press, 1999. — ISBN 978-0-19-280076-3.
2. Don’t Listen to the Buzz: Lobsters Aren’t Actually Immortal Արխիվացված 2013-06-08 Wayback Machine. // Smithsonian Magazine, 03.06.2013
3. «Heaviest marine crustacean». Guinness World Records.
4. «Giant lobster landed by boy, 16». BBC News. June 26, 2006.
5. Asbjørn Drengstig, Tormod Drengstig & Tore S. Kristiansen. «Recent development on lobster farming in Norway – prospects and possibilities». UWPhoto ANS. Արխիվացված է օրիգինալից 2003 թ․ հոկտեմբերի 4-ին. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 9-ին.
6. «Riddles, Trivia and More». Gulf of Maine Research Institute. 2012 թ․ փետրվարի 24. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 23-ին.

Արտաքին հղումներ

• The Lobster Institute
• Homarus americanus ©American Lobster with notes on crayfish by Richard Fox Արխիվացված 2009-10-10 Wayback Machine, «Lander University» կայքում
• Lobster, «National Geographic» կայքում
• Everything You Always Wanted To Know about Lobsters Արխիվացված 2008-03-11 Wayback Machine, «Lobster Lingo» Արխիվացված 2008-04-07 Wayback Machine կայքում
• Homarus americanus, Atlantic Lobster
• American Lobster Արխիվացված 2008-04-30 Wayback Machine, «The St. Lawrence Observatory» Արխիվացված 2008-04-30 Wayback Machine կայքում
• All about lobsters, «The Gulf of Maine Research Institute» կայքում
• Overview of Homarus americanus: The American Lobster
• Commercial Fisheries and Coastal Communities Mapper for Neprophidae(չաշխատող հղում)  — Օմարների արդյունաբերական ձկնորսության քարտեզը Ավստրալիայում։
• The Lobster Conservancy

Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Օմարներ» հոդվածին։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Օմարներ» հոդվածին։