Վևե
From Wikipedia, the free encyclopedia
Վևե (ֆր.՝ Vevey), քաղաք Շվեյցարիայի արևմուտքում՝ ֆրանսախոս Վո կանտոնում։ Շվեյցարական ռիվիերայի հիմնական կենտրոններից մեկն է։ Ընկած է Ժնևի լճի ափին՝ Լոզանի և Մոնտրյոյի միջև, գինեգործական Լավո (ֆր.՝ Lavaux) շրջանի կենտրոնում։
| Բնակավայր | |||
|---|---|---|---|
| Վևե | |||
| ֆր.՝ Vevey | |||
| |||
 | |||
| Երկիր |  Շվեյցարիա | ||
| Համայնք | Ռիվիերա-Պեյս-դ'Էնհաուտ շրջան | ||
| Մակերես | 2,4 կմ² | ||
| ԲԾՄ | 383 մետր | ||
| Պաշտոնական լեզու | ֆրանսերեն | ||
| Բնակչություն | ▲19 891 մարդ (դեկտեմբերի 31, 2018)[1] | ||
| Հեռախոսային կոդ | 021 | ||
| Փոստային դասիչ | 1800 | ||
| Ավտոմոբիլային կոդ | VD | ||
| Պաշտոնական կայք | vevey.ch(ֆր.) | ||
| |||
Պևտինգերյան քարտեզում հիշատակված է Viviscus անվանաձևով։ Հին հռոմեացիների տիրապետության ժամանակներում եղել է կայան Հռոմը Բրիտանիային կապող Via Francigena ճանապարհի վրա։ Միջնադարում ոչ մեծ բնակավայր էր Լոզանի եպիսկոպոսների կամ Բլոնեի սինյորների տիրույթներում։ XIX դարում դարձել է եվրոպական բարձրաշխարհիկ հասարակության սիրած հանգստավայրերից մեկը։
Վևեցի դեղագործ Հենրի Նեստլեն XIX դարի կեսերին ձեռնամուխ է եղել տեղական սննդարդյունաբերության զարգացմանը և մեծ հաջողությունների է հասել հատկապես շոկոլադի արտադրության գործում։ Այդ ժամանակից ի վեր Վևեում է գտնվում սննդաբերության հսկայի համբավ վայելող Nestlé ընկերության գլխավոր գրասենյակը։
Քաղաքի հետ առնչվող պատմական հիշարժան իրադարձություններից մեկն էլ այն է, որ 1931 թվականին հենց այստեղ է կնքվել միջազգային գազային պայմանագիրը։
Քաղաքի բնակչության թվաքանակը ժամանակի ընթացքում կրել է հետևյալ փոփոխությունները[2]
Վևեի 14 շինություններ ընդգրկված են Շվեյցարիայի համազգային նշանակության պատմամշակութային հուշարձանների ցանկում, այդ թվում՝ չորս թանգարան (Alimentarium-ը (fr), Museum de la Confrérie des Vignerons-ը (fr), Ենիշը և լուսանկարչության թանգարանը). երեք եկեղեցի (հռոմեական կաթոլիկ Սուրբ Աստվածամոր եկեղեցին, արևելյան ուղղափառ Սուրբ Վարվառա եկեղեցին[3][4][5] և շվեյցարական ռեֆորմիստական Սուրբ Մարտինը )։ Համազգային ժառանգության ցանկում ընդգրկված մնացած յոթ կառույցների մեջ են «Նեստլե»-ի վարչական շենքը, քաղաքապետարանը, Սեն Ժան աշտարակը, շատրվանը[6]...
Հիշարժան շինություններից է նաև 1923 թվականին Վևեի մերձակայքում՝ Կորզոյում շվեյցարացի մեծահամբավ ճարտարապետ Կորբյուզիեի կառուցած վիլլան (fr:Villa Le Lac);
Քաղաքում հուշարձաններ են կանգնեցված ինչ-որ ժամանակ այստեղ ապրած նշանավոր մարդկանց, այդ թվում՝ Չարլի Չապլինին, ռումին բանաստեղծ Միհայ էմինեսկուին[7]։ Քանդակագործական ուշագրավ աշխատանքներից է Ժնևի լճում՝ ափից ոչ հեռու կանգնեցված հսկայական պատառաքաղ-արձանը, որ կերտվել է քաղաքում գործող Սննդի թանգարանի պատվերով[8].;
Alimentarium-ը (Սննդի թանգարանը)
Վևեի «Պատառաքաղը» և «Քաղցած Չարլի Չապլինը»
Լուսանկարչության թանգարանը
Nestlé-ի վարչական շենքը
Էլ ամրոցը
Կաթոլիկ եկեղեցին
Ուղղափառ եկեղեցին
Շվեյցարական ռեֆորմիստական Սեն Մարտինը
Քաղաքապետարանը
Trois-Couronnes հյուրանոցը
Աշխարհի ամենաընդարձակ շուկայական հրապարակներից մեկը
Սեն Ժան աշտարակն ու շատրվանը
Վևեում ծնվածներ
.jpg)
- Աբրահամ Ռուշա (1680–1750) - բողոքական աստվածաբան և պատմաբան
- Ֆրանսուազա-Լուիզա դը Վարան (1699–1762) - Ժան Ժակ Ռուսոյի սիրուհին
- Շառլ Լաբլի (1705–1762) - ճարտարապետ, լոնդոնյան վեստմինիստերյան առաջին կամրջի ճարտարապետը[9]
- Ջոն Փենթլենդ Մահաֆի (1839–1919) - իռլանդացի գրող (կլասիցիստ), գիտնական[10]
- Էդմոն դը Պալեզյո (1850-1924) - ծովանկարիչ, նավագնաց
- Աննա-Մարիա Բլան (1919–2009) - կինոդերասանուհի[11]
- Ֆրանսիս Ռոյսեր (ծնվ. 1942) - կինոռեժիսոր[12]
- Կլոդ Նիկոլիե (ծնվ. 1944) - շվեյցարացի առաջին աստղագնացը. կատարել է տիեզերական չորս թռիչք
- Պասկալ Ռիշար - (1964) - նախկին հեծանվորդ մարզիկ, 1996 թվականի ամառային օլիմպիական խաղերի չեմպիոն
Վևեում ժամանակավոր բնակվածներ
- Օլգա Բակլանովա - ռուս դերասանուհի
- Չարլի Չապլին, բիտանացի կատակերգակ, կինոռեժիսոր, սցենարիստ, դերասան, գրող (վախճանվել և հուղարկավորվել է Վևեում։ Ի դեպ, թաղումից հետո նրա դիակն առևանգել են, փրկագին պահանջել։ Վերադարձված դիակը թաղել են նախկին տեղում, բայց արդեն վեց ֆուտ հաստությամբ բետոնե սալի տակ:)
- Ֆեոդոր Դոստոևսկի - ռուս գրողt
- Նիկոլայ Գոգոլ - ռուս գրող
- Գրեհեմ Գրին բրիտանացի գրող
- Կլարա Հասկիլ - դաշնակահարուհի (Հասկիլի անունով է կոչվել Վևեի փողոցներից մեկը, նրա հիշատակին է նվիրված դաշնակահարների՝ 1963 թվականից ի վեր ամեն տարի այստեղ անցկացվող միջազգային մրցույթը)
- Վիկտոր Հյուգո - ֆրանսիացի գրող
- Դունկան Ջոնս՝ կինոռեժիսոր և նրա հայրը՝ երաժիշտ Դեյվիդ Բոուի
- Էդմունդ Լուդլոու - Օլիվեր Կրոմվելի գեներալներից
- Ժյուլ Մասնե - ֆրանսիացի կոմպոզիտոր
- Ջեյմս Մեյսոն - դերասան
- Թոմաս Մեդվին - գրող, Պերսի Բիշի Շելլիի մասին կենսագրական գրքի հեղինակ
- Դանիել Պետեր - կաթնային շոկոլադի և շոկոլադե սալիկի գյուտարարը
- Ժան-Ժակ Ռուսսո - շվեյցարացի մեծ լուսավորիչ, գրող, փիլիսոփա, եվրոպական ռոմանտիկական շարժման հայրը
- Հենրիկ Սենկևիչ - լեհ գրող, Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր
Վևեի քույր քաղաքներն են[13]՝
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
