Պյառնու

Պյառնու (էստ․՝ Pärnu, գերմ.՝ Pernau), Էստոնիայի չորրորդ ամենամեծ քաղաքը, գտնվում է Էստոնիայի հարավ-արևմտյան մասում՝ Պյառնու ծոցի ափին, Բալթիկ ծովի Ռիգայի ծոցի մոտ։ Առավել հայտնի է որպես ամառային հանգստի քաղաք իր հյուրանոցներով, ռեստորաններով և խոշոր ծովափերով։ Քաղաքի միջով հոսում է Պյառնու գետը՝ թաափվելով Ռիգայի ծոց։ Քաղաքից 4 կմ հեռավորության վրա է գտնվում Պյառնու օդանավակայանը։

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Պյառնու (այլ կիրառումներ)

Քաղաք
Պյառնու
էստ․՝ Pärnu
Դրոշ Զինանշան
Երկիր	Էստոնիա
Նահանգ	[[ Պյարնումաա]] Պյարնումաա
Շրջան	[[Պյառնու]]
Համայնք	Pärnu City?[1]
Հիմնադրված է	1251 թ.
Առաջին հիշատակում	1241
Մակերես	32,22 կմ²
ԲԾՄ	10 մետր
Բնակչություն	40401[2] մարդ (2012)
Ժամային գոտի	UTC+2, ամառը UTC+3
Ավտոմոբիլային կոդ	F
Պաշտոնական կայք	parnu.ee
Պյառնու (Էստոնիա)
Պյառնու Վիքիպահեստում

Պյառնու-ի դրոնով տեսանյութ 2022

2012 թվականի տվյալներով քաղաքում բնակվում էր 40401^[2] մարդ։

Պատմություն

Պյառնու, 1554 թվական

Քաղաքն այն ժամանակ հայտնի էր գերմանական Պերնաու անունով, հանդիսացել է Հանզայական միության անդամ և Լիվոնիայի համար կարևոր նավահանգիստ։ 1560–1617 թվականներին քաղաքը գտնվել է Լեհական թագավորության հսկողության ներքո։ 16-րդ դարում Լիվոնյան պատերազմի ընթացքում Շվեդիան իր ձեռքն է վերցրել քաղաքի հսկողությունը որպես Շվեդական Լիվոնյայի մաս։

Քաղաքը անկախ Էստոնիայի մաս է դարձել 1918-ին՝ Առաջին համաշխարհային պատերազմից հետո։

Խորհրդային Կարմիր բանակը գրավել է քաղաքը 1940-ին՝ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ, և գերմանացի բնակչությունը լքել է քաղաքը։

1941-ից 1944 Գերմանիան գրավել է քաղաքը։ Այնուհետև, 1944-1991 թվականներին, այն գրավվել է Խորհրդային Միության կողմից՝ որպես Էստոնիայի Խորհրդային Սոցիալիստական հանրապետության մաս։

Հյուսիսային պատերազմի ժամանակ Տարտուի համալսարանը 1699–1710-ին տեղափոխվել է Պերնաու։ Համալսարանն այսօր Պյառնու քաղաքում ունի իր մասնաճյուղը (2004/2005 ուսումնական տարվա ընթացքում 1000 ուսանող)^[3]։

2002-ին Պյառնույում պատերազմին նվիրված հուշահամալիր է տեղադրվել, որն իրենից ներկայացնում է Waffen SS կազմակերպության համազգեստով զինվորի, ինչպես նաև հետևյալ տողերը.

«Բոլոր էստոնացի զինվորներին, ովքեր 1941-1945 թվականներին զոհվել են իրենց երկրի և ազատ Եվրոպայի համար ազատագրման պատերազմում»^[4]։

Ժողովրդագրություն

Պյառնու քաղաքի կենտրոն

Բնակչության փոփոխություն

Տարի	1881	1897	1922	1934	1959	1970	1979	1989	2000	2011	2012	2017
Բնակչություն	12,966	12,898	18,499	20,334	22,367	50,224	54,051	53,885	45,500	39,728	40,401	40,700

Էթնիկ խմբեր

Բնակչությունն ըստ ազգության

Ազգություն	2000 մարդահամար		2011 մարդահամար[5]
	Թվաքանակ	%	Թվաքանակ	%
Էստոնացիներ	36,112	79.37	33,000	83.07
Ռուսներ	6,951	15.28	5,076	12.78
Ուկրաինացիներ	966	2.12	671	1.69
Ֆիններ	331	0.73	254	0.64
Բելառուսներ	297	0.65	179	0.45
Ընդհանուր	45,500		39,728

Բնակչությունն ընս առաջին լեզվի

Լեզու	2000[6]		2011[5]
	Թվաքանակ	%	Թվաքանակ	%
Էստոներեն	35,928	78.96	32,762	82.47
Ռուսերեն	8,360	18.37	6,263	15.77
Ուկրաիներեն	426	0.94	245	0.62
Ֆիններեն	163	0.36	129	0.33
Բելառուսերեն	100	0.22	32	0.08
Ընդհանուր	45,500		39,728

Տես նաև

• Էստոնիայի վարչական բաժանում

Ծանոթագրություններ

1. http://metaweb.stat.ee/get_classificator_file.htm?id=4412334&siteLanguage=et
2. Էստոնիայի բնակավայրերի բնակչության վիճակագրական տվյալները, վերցված Էստոնիայի վիճակագրություն պետական գործակալության կայքից։ (անգլ.)
3. University of Tartu Pärnu College
4. Daniel Lazare: Timothy Snyder’s Lies. Jacobin magazine, 9 September 2014.
5. http://pub.stat.ee/px-web.2001/I_Databas/Population_census/PHC2011/01Demographic_and_ethno_cultural_characteristics/04Ethnic_nationality_Languages_Dialects/04Ethnic_nationality_Languages_Dialects.asp
6. http://pub.stat.ee/px-web.2001/I_Databas/Population_census/PHC2000/08Ethnic_nationality._Mother_tongue._Command_of_foreign_languages/08Ethnic_nationality._Mother_tongue._Command_of_foreign_languages.asp

Արտաքին հղումներ

• Էստոնիայի բնակավայրերի անվանումները (հետխորհրդային շրջանի անվանափոխումներից հետո), http://www.eki.ee կայքում։ (անգլ.) և (էստոներեն)
• Էստոնիայի բնակչության վիճակագրությունը Էստոնիայի վիճակագրություն պետական գործակալության կայքում։ (էստոներեն)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պյառնու» հոդվածին։