Չերվոնեց
From Wikipedia, the free encyclopedia
Չերվոնեցը արտասահմանյան և ներքին խոշոր ոսկիների ավանդական ռուսերեն անվանումն է։ Անվանումն առաջացել է «կարմիր ոսկի» (ռուս․՝ червонное золото) արտահայտությունից, որը բարձրորակ ոսկու տեսակի հին անվանումն է[1]։
Ի սկզբանե սա մոտավորապես 3,3-3,5 գրամ կշռող ոսկի էր՝ առանց անվանական արժեքի, որը համապատասխանում էր դուկատին և համարժեք տարբեր ժամանակներում՝ 2-ից մինչև 3,5 արծաթյա ռուբլուն։ Առաջին հայտնի ռուսական հատված չերվոնեցները՝ ուգրական ոսկին, արտադրվել է 15-րդ դարում Իվան III-ի օրոք։ Երբեմն չերվոնեցներ կոչվում էին ցանկացած մեծ ոսկե մետաղադրամ, ներառյալ կայսերականը և կիսակայսերականը[1][2]։
20-րդ դարի 20-ական թվականներից ի վեր ռուսական և խորհրդային թղթադրամները՝ տասը ռուբլի անվանական արժեքով (և երբեմն այլ երկրների թղթադրամները տասը միավոր անվանական արժեքով) կոչվում են չերվոնեցներ, ինչը կապված է թողարկման ընթացքում ՌՍՖՍՀ-ի 1922-1924 թթ. դրամական ռեֆորմի հետ, որի ժամանակ թողարկվել է 1 չերվոնեցից բաղկացած թղթադրամ, որի վրա հիմնված է նույն քանակությամբ ոսկի, որը պարունակվում էր 10 ռուբլու արժողությամբ մետաղադրամում՝ Նիկոլայ II կայսեր օրոք։ Փոքր քանակությամբ թողարկվել են նաև մեկ չերվոնեց անվանական արժեքով ոսկե մետաղադրամներ՝ դիմերեսին գյուղացի սերմնացանի պատկերով, իսկ հետևի կողմում՝ ՌՍՖՍՀ զինանշանով։ Քաշի բնութագրերով (8,6 գ 900 հարգ) և չափերով չերվոնեց մետաղադրամը լիովին համապատասխանում էր նախահեղափոխական 10 ռուբլու մետաղադրամին։