Ձայնավորներ
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ձայնավորներ, վանկարար հատկություն ունեցող հնչյուններ, որոնց արտասանությունը կատարվում է ձայնալարերի թրթռումով և տեղայնացված չէ։ Ձայնավորներն ամբողջապես կազմված են երաժշտական ձայնից, ունեն նաև արտասանական առանձնահատկություններ (օդի թույլ հոսանք, առանց արգելքի արտաբերություն, լարվածության չտեղայնացում), որոնցով նրանք տարբերվում են բաղաձայններից։
Ժամանակակից գրական հայերենն ունի 6 ձայնավոր հնչյուններ՝ ա, է, ը, ի, օ, ու։ Նույնքան ձայնավորներ ուներ նաև գրաբարը։ Բարբառներում հանդիպում են նաև այլ ձայնավորներ (օրինակ՝ քմայնացած)։
Հայերենում գործածության հաճախականությամբ առաջին տեղում ա ձայնավորն է, ապա՝ է-ն, հետո մյուսները։ Հայերենի բոլոր ձայնավորներն էլ վանկարար են, կազմում են վանկաբուն։ Հնչյունափոխության նկատմամբ առավել զգայուն են է, ի, ու հնչյունները, շեշտադրությանմբ, հնչեղությամբ ետին տեղում է ը ձայնավորը։