![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Pacioli.jpg/640px-Pacioli.jpg&w=640&q=50)
Հաշվապահական հաշվառում
From Wikipedia, the free encyclopedia
Հաշվապահական հաշվառում, տնտեսվարող սյուբեկտների, ինչպիսիք են՝ բիզնեսները և կորպորացիաները, ֆինանսական և ոչ ֆինանսական տեղեկատվության չափում, մշակում և հաղորդակցություն[1][2]։ Հաշվապահությունը, որը կոչվում է «բիզնեսի լեզու»[3], չափում է կազմակերպության տնտեսական գործունեության արդյունքները, և այդ տեղեկատվությունը փոխանցում է մի շարք օգտագործողների, ներառյալ ներդրողներին, պարտատերերին, ղեկավարությանը և կարգավորող մարմիններին[4]։ Հաշվապահության մասնագետները հայտնի են որպես հաշվապահներ։
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Pacioli.jpg/640px-Pacioli.jpg)
նկարիչ՝ Յակոպո դե Բարբարիի, 1945 թվական
Կապոդիմոնտե թանգարան
Հաշվապահական հաշվառումը կարելի է բաժանել մի քանի ոլորտների՝ ֆինանսական հաշվառում, կառավարչական հաշվառում, արտաքին աուդիտ, հարկային հաշվառում և ծախսերի հաշվառում[5]։ Հաշվապահական տեղեկատվական համակարգերը նախագծված են օժանդակելու հաշվապահական գործառույթներին և հարակից գործողություններին։ Ֆինանսական հաշվառումը կենտրոնանում է կազմակերպության ֆինանսական տեղեկատվության վրա, ներառյալ ֆինանսական հաշվետվությունների պատրաստումը տեղեկատվության արտաքին օգտագործողներին, ինչպիսիք են ներդրողները, կարգավորողներն ու մատակարարները. և կառավարչական հաշվառումը կենտրոնանում է տեղեկատվության չափման, վերլուծության և հաշվետվությունների վրա՝ կառավարիչների կողմից ներքին օգտագործման համար[1]։ Ֆինանսական գործարքների գրանցումը, որպեսզի ֆինանսական հաշվետվությունների ամփոփագրերը կարողանանք ներկայացնել ֆինանսական հաշվետվություններում, հայտնի է որպես հաշվառում, որից կրկնակի գրանցումը ամենատարածված համակարգն է[6]։
Չնայած հաշվապահությունը գոյություն ուներ տարբեր ձևերի և մակարդակների մարդկային շատ հասարակությունների իմաստաբանության մեջ, այսօր օգտագործվող կրկնակի գրանցման համակարգը մշակվել է միջնադարյան Եվրոպայում, մասնավորապես՝ Վենետիկում և սովորաբար վերագրվում է իտալացի մաթեմատիկոս և ֆրանսիական վանական Լուկա Պաչոլիին[7]։ Ֆինանսական հաշվետվությունները սովորաբար աուդիտի են ենթարկվում հաշվապահական ընկերությունների կողմից և պատրաստվում են ընդհանուր ընդունված հաշվապահական սկզբունքներին համապատասխան։ Ընդհանուր ընդունված հաշվապահական սկզբունքները ստեղծվում են ստանդարտ կարգավորող տարբեր կազմակերպությունների կողմից, ինչպիսիք են Ֆինանսական հաշվետվությունների միջազգային ստանդարտների խորհուրդը (անգլ.՝ FASB) Միացյալ Նահանգներում և Միացյալ Թագավորությունում Ֆինանսական հաշվետվությունների խորհուրդը։ 2012 թվականի դրությամբ, բոլոր խոշոր տնտեսությունները ծրագրել են զուգամիտել կամ ընդունել Ֆինանսական հաշվետվությունների միջազգային ստանդարտները (ՖՀՄՍ)[8]։