Հաբեթ

Հաբեթ (դաս. ուղղագրությամբ՝ Յաբեթ) (եբրայերեն՝ יֶפֶת‎ Yép̄eṯ, in pausa יָפֶת Yā́p̄eṯ; հուն․՝ Ἰάφεθ Iápheth; լատին․՝ Iafeth, Iapheth, Iaphethus, Iapetus) կամ Հայապետ, ըստ Աստվածաշնչի՝ Նոյի կրտսեր որդին։ Հաբեթի որդիներ Գամերը, Մագովգը, Մադայը, Հավանը, Թոբելը, Մոսոքը (Միսակ, Մաժակ) և Թիրասը (Շիրազ) համարվում են հնդեվրոպական մի շարք ժողովուրդների ազգահայրերը։ Արաբական ավանդազրույցը Հաբեթին վերագրում է 11 որդի, որոնք դարձել են 11 ասիական ժողովրդի ազգահայրը։ Միջնադարյան և վաղ նորդարյան հեղինակները Հաբեթին համարում են եվրոպական ժողովուրդների նախահայրը^[3][4][5]։ Հայկական ավանդությունը նրա ավագ որդի Գամերի կրտսեր որդուն՝ Թորգոմին, համարում է Հայոց անվանադիր նախնի Հայկի հայրը։ Այդ պատճառով հայ մեկնիչները Հաբեթի անունով հայերին անվանում են «Յաբեթեան տոհմ»։ Հեթանոսական աղբյուրներում հայտնի է Հաբետոսթե անունով։

Քարտեզում ցույց է տրված Նոյի հետնորդների տարածումը ըստ Ազգերի աղյուսակի: Հաբեթի հետնորդները նշված են կարմիրով:

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Հաբեթ (այլ կիրառումներ)

Հաբեթ
Ծնողներ	հայր՝ Նոյ[1]
Երեխաներ	Գամեր[2], Magog?[2], Madai?[2], Javan?[2], Tubal?[2], Meshech?[2] և Tiras?[2]
Japheth Վիքիպահեստում

Ծննդոց գրքի 10-րդ գլխում բերված է Ազգերի աղյուսակը, որտեղ արտացոլված է, թե ջրհեղեղից հետո աշխարհն ինչպես է բնակեցվել Նոյի հետնորդների կողմից՝ սկսած Հաբեթի հետնորդներից.

Հաբեթ (Հայապետ)

Գամեր

Մագոգ

Մադայ

Հավան

Թոբել

Մոսոք (Միսակ, Մաժակ)

Թիրաս (Շիրազ)

Ասքանազ

Ռիֆաթ

Թորգոմ

Եղիսե

Տարսիս

Kittim

Դոդանիմ

Ծանոթագրություններ

1. 32 // Genesis, בְּרֵאשִׁית, Första Moseboken
2. 2 // Genesis, בְּרֵאשִׁית, Första Moseboken
3. Reynolds, Susan (1983 թ․ հոկտեմբեր). «Medieval Origines Gentium and the Community of the Realm». History. Chichester, West Sussex: Wiley-Blackwell. 68 (224): 375–390. doi:10.1111/j.1468-229X.1983.tb02193.x. JSTOR 24417596.
4. Javakhishvili, Ivane (1950), Historical-Ethnological problems of Georgia, the Caucasus and the Near East. Tbilisi, pp. 130–135 (in Georgian).
5. Kidd, 2004

Գրականություն

• Bremmer, Jan N. (2004). «Remember the Titans!». In Auffarth, Christoph; Stuckenbruck, Loren T. (eds.). The Fall of the Angels. BRILL. ISBN 9004126686.
• Day, John (2014). «Noah's Drunkenness, the Curse of Canaan». In Baer, David A.; Gordon, Robert P. (eds.). Leshon Limmudim: Essays on the Language and Literature of the Hebrew Bible in Honour of A.A. Macintosh. A&C Black. ISBN 9780567308238.
• Garcia Martinez, Florentino (2012). Between Philology and Theology: Contributions to the Study of Ancient Jewish Interpretation. BRILL. ISBN 978-9004243934.
• Glouberman, Mark (2012). The Raven, the Dove, and the Owl of Minerva: The Creation of Humankind in Athens and Jerusalem. University of Toronto Press. ISBN 9781442645059.
• Gmirkin, Russell (2006). Berossus and Genesis, Manetho and Exodus: Hellenistic Histories and the Date of the Pentateuch. Bloomsbury. ISBN 9780567134394.
• Greenspahn, Frederick E. (1994). When Brothers Dwell Together: The Preeminence of Younger Siblings in the Hebrew Bible. Oxford University Press. ISBN 9780195359558.
• Greifenhagen, Franz V. (2003). Egypt on the Pentateuch's Ideological Map. Bloomsbury. ISBN 9780567391360.
• Haynes, Stephen R. (2002). Noah's Curse: The Biblical Justification of American Slavery. Oxford University Press. ISBN 9780198032601.
• Hunt, Harry B., Jr. (1990). «Japheth». In Mills, Watson E.; Bullard, Roger Aubrey (eds.). Mercer Dictionary of the Bible. Mercer University Press. ISBN 9780865543737.{{cite book}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
• Kidd, Colin (2004) [1999]. British Identities Before Nationalism: Ethnicity and Nationhood in the Atlantic World, 1600-1800. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-62403-7.
• Kvanvig, Helge (2011). Primeval History: Babylonian, Biblical, and Enochic: An Intertextual Reading. BRILL. ISBN 978-9004163805.
• Thompson, Thomas L.; Wajdenbaum, Philippe (2014). «Making Room for Japheth». In Thompson, Thomas L.; Wajdenbaum, Philippe (eds.). The Bible and Hellenism: Greek Influence on Jewish and Early Christian Literature. Routledge. ISBN 9781317544265.
• Wajbenbaum, Philippe (2016). «Genesis-Kings as a Platonic Epic». In Hjelm, Ingrid; Thompson, Thomas L. (eds.). Biblical Interpretation Beyond Historicity. Routledge. ISBN 9781317428121.

Արտաքին հղումներ

• «Japheth» . Encyclopædia Britannica (անգլերեն). Vol. 15 (11th ed.). 1911.
• Easton Bible dictionary about Japheth
• Smith's Bible Dictionary about Japheth
• International Standard Bible Encyclopedia: Japheth
• Japheth in the Jewish Encyclopedia
• Japheth's family tree at complete-bible-genealogy.com

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հաբեթ» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 6, էջ 39)։