Կինտանա Ռոո

Կինտանա Ռոո, (իսպ.՝ Quintana Roo, (Իսպաներեն արտասանություն՝ [kinˈtana ˈro]), պաշտոնական անվանումը՝ Կինտանա Ռոոյի ազատ և ինքնիշխան նահանգ (իսպ.՝ Estado Libre y Soberano de Quintana Roo), Մեքսիկայի 31 նահանգներից մեկն է, Դաշնային օկրուգի հետ միասին համալրում են Մեքսիկայի վարչական կազմը։ Նահանգը բաժանված է 10 մունիցիպալիտետի, մայրաքաղաքն է Չետումալը։

Կինտանա Ռոո իսպ.՝ Quintana Roo
flag of Quintana Roo? Զինանշան
Երկիր	Մեքսիկա
Կարգավիճակ	նահանգ
Մտնում է	Մեքսիկայի Միացյալ Նահանգներ
Վարչկենտրոն	Չետումալ
ԲԾՄ	31 մետր
Օրենսդրական մարմին	Congress of Quintana Roo?
Բնակչություն (2013)	1․468․469[1]
Տարածք	44705[2]
Բարձրություն ծովի մ-ից՝  - Բարձրագույն կետ	230[3] մ
Հիմնադրված է	հոկտեմբերի 8, 1974 թ.
Սահմանակցում է	Կամպեչե, Orange Walk District?, Corozal District? և Յուկատան նահանգ
Ժամային գոտի	UTC−5
ISO 3166-2 կոդ	MX-ROO
Փոստային ինդեքսներ	77
Ինտերնետ-դոմեն	.mx
Անվանված է	Andrés Quintana Roo?
qroo.gob.mx
Կինտանա Ռոո Վիքիպահեստում

Տվյալներ

Նահանգը գտնվում է հարավարևելյան Մեքսիկայում, Յուտական թերակղզու արևելյան մասում։ Սահմանակից է հյուսիս-արևմուտքում Յուկատանին, արևմուտքում Կամպեչեին։ Հյուսիսում և արևելքում սահմանակից է Կարիբյան ծովին, հարավում՝ Բելիզին։ Հարավ-արևմուտքում մի փոքր տարածքով սահմանակից է Գվատեմալային, սակայն այս վիճարկելի տարածքը համարվում է նաև Կանպեչեինը։

Կինտանա Ռոո նահանգում է գտնվում Կանկուն քաղաքը, Կոզումել կղզիները և Իսլա Մուխերեսը (Կանանց կղզի), Բակալար, Պլայա դել Կարմեն և Ակումալ քաղաքները, ինչպես նաև Չակչոբեն, Կոբա, Կոհունլիչ, Մույիլ, Տուլում, Խել-Հա և Շարետ հին մայաների ավերակները։

Պաշտոնական տվյալներով նահանգն զբաղեցնում է 44,705 կմ² տարածք, սակայն 1997 սկսած Յուկատան և Կամպեչե նահագների միջև շուրջ 10,200 կմ² տարածքի տարաձայնության խնդիր է առաջացել^[4][5]։

Պատմություն

Տուլումի ավերակները

Կինտանա Ռոոյի ներկայիս տարածքն եղել է Յուտականի մաս։ 1840-ական թվականների Յուկատանի կաստայական պատերազմի ժամանակ բոլոր ոչ բնիկները տեղահանվեցին շրջանից և անկախ Չան Սանտա Կրուզ ազգի մայաները կենտրոնացան ներկայիս Ֆելիպ Կարիլո Պուերտոյում։

Կինտանա Ռոոն Մեքսիկայի տարածք դարձավ Պորֆիրիո Դիասի հրովարտակով 1902 թվականի նոյեմբերի 24-ին։ Այն անվանվել է ի պատիվ Մեքսիկական հանարապետության նվիրյալ Անդրես Կինտանա Ռոոյի։ 1910-ական թվականներին մեքսիկական բանակը պարտության մատնեց տարածաշրջանի մայա բնակչությանը և 1915 թվականին տարածքը դարձավ Յուտական նահանգի մաս։

Կինտանա Ռոոյին նահանգի կարգավիճակ շնորհվեց 1974 թվականի հոկտեմբերի 8-ից։ Այն Մեքսիկայի ամենաերիտասարդ նահանգն է։

Մեծ բնակչություն ունեցող բնակավայրեր

Բնակավայր	Իսպաներեն անվանում	Բնակչություն (2005)
Կանկուն	Cancún	880 000
Չետումալ	Chetumal	136 825
Պլայա դել Կարմեն	Playa del Carmen	100 383
Կոսումել	Cozumel	71 401
Ֆելիպե Կարիլո Պուերտո	Felipe Carrillo Puerto	21 530
Տուլում	Tulum	14 790
Ալֆրեդո Բոնֆիլ	Alfredo V. Bonfil	13 822
Իսլա Մուխերես	Isla Mujeres	11 147
Խոսե Մարիա Մորելոս	José María Morelos	10 424
Բայալար	Bacalar	9 833

Կինտանա Ռոոյի բուսական և կենդանական աշխարհ

Կինտանա Ռոոյի բուսական և կենդանական աշխարհ
Trichechus	Mazama Pandora	Eretmochelys imbricata	Crax rubra	Caiman
Ateles paniscus	Sarcoramphus papa	Tamandua mexicana	Nasua	Boa constrictor
Ceiba pentandra	Enterolobium cyclocarpum	Mangrove	Haematoxylum campechianum	Bixa orellana

Ծանոթագրություններ

1. «ENOE». Վերցված է 2012 թ․ օգոստոսի 24-ին.
2. «Resumen». Cuentame INEGI. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ նոյեմբերի 6-ին. Վերցված է 2013 թ․ փետրվարի 12-ին.
3. «Relieve». Cuentame INEGI. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 1-ին. Վերցված է 2011 թ․ ապրիլի 6-ին.
4. «Controversia Constitucional: Estado de Quintana Roo Vs. Estado de Yucatán (3 de Mayo de 1997)». Suprema Corte de Justicia de la Nacion. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ նոյեմբերի 24-ին. Վերցված է 2011 թ․ ապրիլի 6-ին.
5. «Campeche insiste en que Quintana Roo le invadió terreno». Notisureste. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 20-ին. Վերցված է 2011 թ․ ապրիլի 6-ին.

Արտաքին հղումներ

• (Իսպաներեն) Quintana Roo State Government Արխիվացված 2007-12-21 Wayback Machine

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կինտանա Ռոո» հոդվածին։