Օսկար

Օսկար (անգլերեն՝ Oscar), կինոարվեստի ամերիկյան ակադեմիայի ամենամյա ազգային մրցանակ։ Ներկայումս Օսկար մրցանակը տրվում է 24 հիմնական անվանակարգերում։

Այս հոդվածը կինոմրցանակի մասին է։ Այլ գործածությունների համար այցելեք Օսկար (այլ կիրառումներ)։

Օսկար
Տեսակ	մրցանակների խումբ
Ենթատեսակ	կինոմրցանակ
Կազմված է	Օսկար լավագույն ֆիլմի համար, Օսկար լավագույն ռեժիսորի համար, Օսկար լավագույն դերասանի համար, Օսկար լավագույն դերասանուհու համար, Օսկար երկրորդ պլանի լավագույն դերասանի համար, Օսկար երկրորդ պլանի լավագույն դերասանուհու համար, Օսկար լավագույն անիմացիոն լիամետրաժ ֆիլմի համար, Օսկար լավագույն օտարալեզու ֆիլմի համար, Օսկար լավագույն օրիգինալ սցենարի համար, Օսկար մրցանակ լավագույն ադապտացված սցենարի համար, «Օսկար» օպերատորական լավագույն աշխատանքի համար, Օսկար լավագույն երգի համար, «Օսկար» հագուստի լավագույն դիզայնի համար, Academy Award for Best Director (Comedy Picture)?, Օսկար լավագույն երաժշտության համար, Օսկար՝ դրամատիկական ֆիլմում լավագույն երաժշտության համար և «Օսկար» մրցանակ՝ լավագույն լիամետրաժ վավերագրական ֆիլմի համար
Երկիր	ԱՄՆ
Հիմնադրվել է	1929[1]
Պարգևադրող	Կինոարվեստի և գիտության ակադեմիա
Կայք	oscars.org/oscars​(անգլ.)

Անվանակարգեր

Անվանակարգ	Անգլերեն անվանումը	Որ թվականից գոյություն ունի
Լավագույն ֆիլմ	Best Picture	1929
Լավագույն ռեժիսոր	Best Director	1929
Լավագույն դերասան	Best Actor in a Leading Role	1929
Լավագույն դերասանուհի	Best Actress in a Leading Role	1929
Երկրորդ պլանի լավագույն դերասան	Best Actor in a Supporting Role	1936
Երկրորդ պլանի լավագույն դերասանուհի	Best Actress in a Supporting Role	1936
Լավագույն օպերատորական աշխատանք	Best Cinematography	1929
Լավագույն օրիգինալ սցենար	Best Original Screenplay	1940
Լավագույն ադապտացված սցենար	Best Adapted Screenplay	1929
Լավագույն մոնտաժ	Best Film Editing	1935
Լավագույն ձայնային մոնտաժ	Best Sound Editing	1963
Լավագույն հնչունավորում	Best Sound Mixing	1930
Լավագույն դիմահարդարում	Best Makeup	1982
Լավագույն հանդերձանքի դիզայն	Best Costume Design	1948
Լավագույն բեմադրող նկարիչ	Best Art Direction	1929
Լավագույն երաժշտություն	Best Original Score	1934
Լավագույն երգ	Best Original Song	1934
Լավագույն վիզուալ էֆեկտներ	Best Visual Effects	1939
Լավագույն օտարալեզու ֆիլմ	Best Foreign Language Film	1947
Լավագույն գեղարվեստական կարճամետրաժ ֆիլմ	Best Live Action Short Film	1932
Լավագույն վավերագրական լիամետրաժ ֆիլմ	Best Documentary Feature	1943
Լավագույն վավերագրական կարճամետրաժ ֆիլմ	Best Documentary Short Subject	1941
Լավագույն անիմացիոն լիամետրաժ ֆիլմ	Best Animated Feature	2001
Լավագույն անիմացիոն կարճամետրաժ ֆիլմ	Best Animated Short Film	1931

Հատուկ մրցանակներ

• Օսկար բացառիկ նվաճումների համար
• Ջին Հերշոլտի անվան մրցանակ

Հնացած մրցանակներ

• Lավագույն ռեժիսորի օգնական
• Լավագույն պարուսույց
• Lավագույն ռեժիսոր կոմեդիա ժանրում
• Լավագույն կարճամետրաժ ֆիլմ նկարահանված 2 տուփ ժապավենի վրա
• Լավագույն նորարական կարճամետրաժ ֆիլմ
• Լավագույն գեղարվեստական բնօրինակ պատմություն
• Լավագույն տիտրեր
• Լավագույն օրիգինալ երգ
• Լավագույն անչափահաս դերասան

Հետաքրքիր փաստեր և ռեկորդներ

• Ամենաշատ Օսկար ստացել է Ուոլթ Դիսնեյը 26 անգամ, ներկայացվել է 59 անգամ։ Կոմպոզիտորներ Ալֆրեդ Նյումանը (9 Օսկար) և Ջոն Ուիլյամսը (5 Օսկար) Օսկարի են ներկայացվել 45-ական անգամ, ինչը երկրորդ ցուցանիշն է Ուոլթ Դիսնեյից հետո։
• դերասաններից ամենաշատը Օսկարի ներկայացվել է Ջեք Նիկոլսոնը՝ 12 անգամ, որից 8-ը գլխավոր դերի համար, 4-ը երկրորդ պլանի դերի համար, ստացել է 3 Օսկար, իսկ դերասանուհիներից Մերիլ Սթրիփը՝ 21 անգամ, ստացել է 3 Օսկար։
• դերասաններից Ջեք Նիկոլսոնն և Մայքլ Քեյնը (2 Օսկար) Օսկարի են ներկայացվել 5 տասնամյակ անընդմեջ (1960-2000 թթ.)։ Փոլ Նյումանը նույնպես 5 տասնամյակի ընթացքում ներկայացվել է Օսկարի (10 անգամ, 1 Օսկարի մրցանակակիր), սակայն 4 անգամ՝ 1950, 1960, 1980, 2000-ական թթ.։ Դերասանուհիներից նման հաջողության հասել է Քեթրին Հեփբորնը, նա Օսկարի է ներկայացվել 1930-1960 ական թթ. և 1980 թթ., ընդհանուր 12 անգամ։ Դերասան Դանիել Դեյ-Լյուիսը միակ դերասանն է, որը արժանացել է Օսկարի երկու տարբեր դարերում (20-րդ և 21-րդ)։
• դերասան-դերասանուհիներից ամենաշատ Օսկար ստացել է Քեթրին Հեփբորնը՝ 4 անգամ (4-ն էլ լավագույն դերասանուհի անվանակարգում)։ Դանիել Դեյ-Լյուիսը (3 լավագույն դերասան), Ջեք Նիկոլսոնը (2 լավագույն դերասան, 1 երկրորդ պլանի լավագույն դերասան), Ուոլտեր Բրենանը (3-ն էլ երկրորդ պլանի լավագույն դերասան) և Ինգրիդ Բերգմանը (2 լավագույն դերասանուհի, 1 երկրորդ պլանի լավագույն դերասանուհի) ստացել են 3 Օսկար։
• 2 դերասան 2 տարի անընդմեջ ստացել են Օսկար լավագույն դերասան անվանակարգում։ Սփենսեր Թրեյսին՝ 1937 թվականին «Խիզախ կապիտանները» և 1938 թվականին «Տղաների քաղաքը» ֆիլմերի համար, Թոմ Հենքսը՝ 1993 թվականին «Ֆիլադելֆիա» և 1994 թվականին «Ֆորեսթ Գամփ» ֆիլմերի համար։ Ջեյսոն Ռոբարդսը (1976, 1977) 2 անգամ անընդմեջ ստացել է Օսկար որպես երկրորդ պլանի լավագույն դերասան։
• Քրիստոֆեր Պլամմերը ամենատարեց դերասանն է, որը ստացել է Օսկար մրցանակը։ 2012 թվականին նա ստացել է Օսկար երկրորդ պլանի դերասան անվանակարգում 82 տարեկան հասակում, ամենատարեց օսկարակիր անձնավորությունը Լուիզա Ռայներն է, նա մահացել է 104 տարեկանում։
• Երկրորդ պլանի դերերի համար Օսկար ստացած մի քանի դերասաններ հետագայում դարձել են առաջին մեծության աստղեր՝ Քեվին Սփեյսի «Կասկածելի անձինք», Անջելինա Ջոլի «Ընդհատված կյանք», Ջեք Լեմոն «Միստեր Ռոբերթս» և այլն։
• Օրսոն Ուելսը («Քաղաքացի Քեյնը»), Չառլի Չապլինը («Մեծ բռնապետը») և Սիլվեստր Ստալոնեն («Ռոկկի») այն դերասաններն են, որոնք ներկայացվել են Օսկարի միաժամանակ տղամարդու լավագույն դերասան և լավագույն սցենար անվանակարգերում։
• Ռեժիսորներից ամենաշատը՝ 4 Օսկար ստացել է Ջոն Ֆորդը, 3-ական Օսկար են ստացել Ուիլյամ Ուայլերը և Ֆրենկ Կապրան (Ֆրենկ Կապրան ևս 1 Օսկար է ստացել որպես պրոդյուսեր)։
• «Բեն Հուր» (1959), «Տիտանիկ» (1997) և «Մատանիների տիրակալը. Արքայի վերադարձը» (2003) ֆիլմերը ստացել են ամենից շատ՝ 12 Օսկար։ 10 Օսկար ստացել է «Վեսթսայդյան պատմություն» ֆիլմը, «Ժիժի» (1958), «Վերջին կայսրը (ֆիլմ)» (1987) և «Անգլիացի հաճախորդը» (1996) ֆիլմերը 9-ական Օսկար։ «Միլիոնատերը հետնախորշերից» (2008), «Գանդի» (1982), «Կաբարե» (1972), «Նավահանգստում» (1954) և «Քամուց քշվածները» (1939) ֆիլմերը ստացել են 8 Օսկար։
• Ամենից շատ Օսկարի ներկայացվել են «Ամեն ինչ Եվայի մասին» (1950 թ.) և «Տիտանիկ (ֆիլմ, 1997)» ֆիլմերը՝ 14 Օսկար։ «Ով է վախենում Վիրջինիա Վուլֆից» (1966 թ.) ֆիլմը ներկայացվել է Օսկարի այդ տարվա բոլոր անվանակարգերում՝ 13 և ստացել 5 Օսկար։ 13 անվանակարգերում Օսկարի ներկայացվել են նաև «Մատանիների տիրակալը. Մատանու եղբայրություն» (2001 թ., ստացել է 4 Օսկար) և «Բենջամին Բաթոնի առեղծվածային պատմությունը» (2008 թ., ստացել է 3 Օսկար)։
• Օսկարի պատմության մեջ 3 ֆիլմի՝ «Դա տեղի է ունեցել մի անգամ գիշերը» (1934 թ.), «Թռիչք կկվի բնի վրայով» (1975 թ.) և «Գառնուկների լռությունը» ֆիլմերն են արժանացել 5 «մեծ Օսկարի» (լավագույն ֆիլմ, լավագույն ռեժիսոր, լավագույն սցենար, լավագույն դերասան, լավագույն դերասանուհի անվանակարգերում)։

Ծանոթագրություններ

1. https://www.telegraph.co.uk/films/2016/05/16/the-first-oscars-what-happened-in-1929

Արտաքին հղումներ

• Պաշտոնական կայք

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Օսկար» հոդվածին։