Վիկի Բաում

Վիկի Բաում (շվեդ.՝ Hedwig «Vicki» Baum, հունվարի 24, 1888(1888-01-24)^{[1][2][3][…]}, Վիեննա, Ավստրո-Հունգարիա^{[4][5][6][…]} - օգոստոսի 29, 1960(1960-08-29)^{[1][2][3][…]}, Հոլիվուդ, Լոս Անջելես, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ^[5][7]), ավստրիացի գրող։ Առավել հայտնի է միջազգային ճանաչում ստացած Menschen im Hotel վեպով («Գրանդ հոթել», 1929)։

Վիկի Բաում գերմ.՝ Vicki Baum
Ծնվել է	հունվարի 24, 1888(1888-01-24)[1][2][3][…]
Ծննդավայր	Վիեննա, Ավստրո-Հունգարիա[4][5][6][…]
Մահացել է	օգոստոսի 29, 1960(1960-08-29)[1][2][3][…] (72 տարեկան)
Մահվան վայր	Հոլիվուդ, Լոս Անջելես, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ[5][7]
Քաղաքացիություն	ԱՄՆ և  Ավստրիա
Մայրենի լեզու	գերմաներեն
Մասնագիտություն	սցենարիստ, գրող, լրագրող, տավղահար և երաժիշտ
Ամուսին	Մաքս Պրելս[8] և Ռիչարդ Լերտ[8]
Vicki Baum Վիքիպահեստում

Կենսագրություն

Վիկի Բաումը ծնվել է Վիեննայում 1888 թվականին հրեական ընտանիքում։ Նրա հայրը բանկային ծառայող էր։ Երբ Վիկին դեռ երեխա էր, նրա մայրը, որը տառապում էր հոգեկան հիվանդությամբ, մահացել է կրծքի քաղցկեղից^[9][10]։ Հայրը սպանվել է 1942 թվականին հունգարացի զինվորների կողմից^[10]։

Վիկին սովորել է Վիեննայի կոնսերվատորիայում (այժմ` Վիեննայի երաժշտության և կատարողական արվեստի համալսարան), աշակերտել է ավստրիացի ուսուցչուհի և հասարակական գործիչ Եվգենյա Շվարցվալդին, հանդես է եկել Վիեննայի համերգային հանրությունում, ապա 1916-1923 թվականներին ելույթ է ունեցել Գերմանիայի տարբեր քաղաքներում` Քիլում, Հաննովերում, Մանհայմում։ Հետագայում Վիկին լրագրող է աշխատել գերմանական Berliner Illustrirte Zeitung շաբաթաթերթում, որը թողարկվում էր Բեռլինում^[11]։

Բռնցքամարտ

1920 թվականի վերջին Վիկին տարվել է բռնցքամարտով։ Նրան Բեռլինում մարզել է թուրք բռնցքամարտիկ և մրցանակակիր Սաբրի Մահիրը, որը մարզել է նաև տղամարդկանց, և նույնիսկ փոքրաթիվ կանանց (այդ թվում` Մառլեն Դիտրիխին և Կարոլա Նեերին), որոնց համար դրել է սահմանափակումներ` առանց սպարինգների, առանց հարվածից վնասված աչքերի, առանց կոտրված քթերի։ Այնուամենայնիվ, Վիկին մարտահրավեր է նետել տղամարդկանց այն մարզաձևում, որտեղ նրանք ավանդաբար գերիշխում էին։ Նա նաև յուրացրել է Սաբրի Մահիրի մշակած ծրագիրը` նախատեսված ծանրքաշային բռնցքամարտիկների պատրաստման համար, և հետագայում պնդել է, որ իր աշխատանքային գործելաձևը Մահիրի մոտ անցկացրած ծանր մարզումների հետևանքն է։

Գրական կարիերա

Դեռահասությունից սկսած Վիկին փորձել է գրել, սակայն գրական գործունեությամբ լրջորեն զբաղվել է միայն առաջին երեխայի` որդու ծնվելուց հետո։ Նա 1919 թվականին՝ 31 տարեկանում, հրատարակել է իր առաջին գիրքը` Frühe Schatten: Die Geschichte einer Kindheit («Վաղ ստվերներ. մանկության պատմություն»)` Վիկի Բաում կեղծանվամբ։ Այնուհետև նա գրեթե ամեն տարի մեկ գիրք է գրել` ընդհանուր առմամբ հրապարակելով 50 վեպ, որոնցից 10-ը էկրանավորվել են Հոլիվուդում։ Բայց կոմերցիոն հաջողություն է ունեցել միայն իններորդ գիրքը` Stud. chem. Helene Willfüer, հրատարակված 1928 թվականին՝ 100 հազար տպաքանակով<sup>[10]</sup>։ Վիկին համարվում է «Նոր նյութականության» դարաշրջանի բեսթսելլերների առաջին հեղինակներից մեկը 1920-ական թվականների Գերմանիայում<sup>[12]</sup>։ Նրա ամենահայտնի գիրքը` Menschen im Hotel-ը, գրված է այսպես կոչված «հյուրանոցային վեպի» ժանրում^[10]։ Գիրքը էկրանավորվել է («Գրանդ հոթել»), ֆիլմը արժանացել է Օսկար լավագույն ֆիլմի համար մրցանակին։ Վիկի Բաումի գրքի հերոսուհիներն ուժեղ, անկախ կանայք են, որոնք հայտնվել են կյանքի դժվարին իրավիճակում^[10]։

Նա նաև հոդվածներ է գրել տարբեր թերթերի ու ամսագրերի համար, որոնք 2018 թվականին տպագրվել են ժողովածուի տեսքով։

1932 թվականին Վիկի Բաումն իր ընտանիքի հետ գաղթել է ԱՄՆ, բնակություն հաստատել Լոս Անջելեսի մոտակայքում և աշխատել որպես սցենարիստ։ 1935 թվականին նացիստական Գերմանիայում նրա գրքերը համարվել են անբարոյական և արգելված։

1935 թվականին Բաումը եղել է Բալի նահանգում, որտեղ ծանոթացել և ընկերացել է նկարիչ Ուոլթեր Սփայսի հետ, ում պատմական և մշակութային ներդրումների շնորհիվ գրել է Liebe und Tod auf Bali վեպը, որը լույս է տեսել 1937 թվականին։

1938 թվականին Վիկին ստացել է Ամերիկայի քաղաքացիություն, իսկ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո գրել է ոչ թե գերմաներեն, այլ անգլերեն։ Բայց նրա ստեղծագործություններն այլևս չէին վայելում նախկին հաջողությունը։

Անձնական կյանք

Բաումն ամուսնացել է երկու անգամ։ Նրա առաջին, կարճատև ամուսնությունը 1914 թվականին եղել է ավստրիացի լրագրող Մաքս Պրելսի հետ, որը նրան ծանոթացրել է Վիեննայի մշակութային կյանքին։ Վիկիի առաջին պատմվածքներից մի քանիսը տպագրվել են նրա անունով^[10]։ Նրանք ամուսնալուծվել են, և 1916 թվականին նա ամուսնացել է ավստրիացի դիրիժոր Ռիչարդ Լերտի հետ, որը նրա մանկության լավագույն ընկերն էր։ Նրանք ունեցել են երկու որդի` Վոլֆգանգը (ծնվ. 1917) և Փիթերը (ծնվ. 1921):

Վիկի Բաումը մահացել է 1960 թվականին լեյկեմիայից։ Նրա հուշերը` Es war alles ganz anders («Ամեն ինչ բոլորովին այլ էր»), հրապարակվել են նրա մահից հետո` 1964 թվականին։

Մատենագիտություն

• 1919 Frühe Schatten: Die Geschichte einer Kindheit
• 1920 Der Eingang zur Bühne
• 1921 Die Tänze der Ina Raffay
• 1922 Die anderen Tage
• 1923 Die Welt ohne Sünde
• 1924 Ulle der Zwerg
• 1926 Tanzpause
• 1927 Hell in Frauensee
• 1927 Feme
• 1928 Stud. chem. Helene Willfüer
• 1929 Menschen im Hotel (Grand Hotel)
• 1930 Zwischenfall in Lohwinkel
• 1930 Miniaturen
• 1931 Pariser Platz 13
• 1932 Leben ohne Geheimnis
• 1935 Das große Einmaleins / Rendezvous in Paris
• 1936 Die Karriere der Doris Hart
• 1937 Liebe und Tod auf Bali
• 1937 Hotel Shanghai
• 1937 Der große Ausverkauf
• 1939 Die große Pause
• 1940 Es begann an Bord
• 1941 Der Weihnachtskarpfen
• 1941 Marion lebt
• 1943 Kautschuk / Cahuchu, Strom der Tränen
• 1943 Hotel Berlin/ Hier stand ein Hotel
• 1946 Verpfändetes Leben
• 1947 Schicksalsflug
• 1949 Clarinda
• 1951 Vor Rehen wird gewarnt
• 1953 The Mustard Seed
• 1953 Kristall im Lehm
• 1956 Flut und Flamme
• 1957 Die goldenen Schuhe
• 1962 Es war alles ganz anders (հուշեր)

Պատկերասրահ

• 
  Վիկի Բաումի հուշատախտակը, որը բացվել է 1989 թվականին
• 
  Վիկի Բաում

Ծանոթագրություններ

1. Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
2. Internet Broadway Database — 2000.
3. filmportal.de — 2005.
4. Blumesberger S. Handbuch der österreichischen Kinder- und Jugendbuchautorinnen (գերմ.) — 2014. — Vol. 1. — S. 96—102. — ISBN 978-3-205-78552-1
5. Wall R. Verbrannt, verboten, vergessen (գերմ.): kleines Lexikon deutschsprachiger Schriftstellerinnen 1933 bis 1945 — 2 — Kn: Pahl-Rugenstein Verlag, 1989. — S. 18—20. — ISBN 978-3-7609-1310-0
6. Wall R. Lexikon deutschsprachiger Schriftstellerinnen im Exil 1933 bis 1945 (գերմ.) — Freiburg/Breisgau: Kore. — Vol. 1. — S. 32—36. — ISBN 978-3-926023-48-3
7. Gadzinski A. KALLIOPE Austria (գերմ.): Frauen in Gesellschaft, Kultur und Wissenschaft — Wien: Bundesministerium für Europa, Integration und Äußeres, 2015. — S. 152—153. — ISBN 978-3-9503655-5-9
8. Vicki Baum 1888-1960 — Deutsches Historisches Museum.
9. It Was All Quite Different Hardcover – 1964 by Vicki Baum (Author)
10. "Vicki Baum". Jewish Women's Archive Encyclopedia.
11. «Vicki Baum, 1888-1960». scholarsarchive.byu.edu (անգլերեն). Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 3-ին.
12. Lynda J. King (1 January 1988). Best-sellers by Design: Vicki Baum and the House of Ullstein. Wayne State University Press. 0-8143-2000-7. Retrieved 8 February 2017.

Գրականություն

• Lynda J. King (1 January 1988). Best-sellers by Design: Vicki Baum and the House of Ullstein. Wayne State University Press. 0-8143-2000-7.

Արտաքին հղումներ

• https://www.merriam-webster.com/dictionary/Baum
• https://jwa.org/encyclopedia/article/baum-vicki
• https://scholarsarchive.byu.edu/sophsupp_gallery/21/
• https://www.dhm.de/lemo/biografie/vicki-baum

Վիքիքաղվածքն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վիկի Բաում» հոդվածին։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վիկի Բաում» հոդվածին։