Որոմ (լատին․՝ Lolium), դաշտավլուկագգիների (հացազգիներ) ընտանիքի միամյա կամ բազմամյա խոտաբույսերի ցեղ։ Հայտնի է մոտ 40 (այլ տվյալներով՝ 15-20) տեսակ։
| Որոմ | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Գիտական դասակարգում | ||||||||||
|
||||||||||
| Լատիներեն անվանում | ||||||||||
| Lolium
| ||||||||||
|
|
Հայաստանում
Հայաստանում՝ 5 տեսակ՝
- որոմ պարսկական (լատին․՝ L.persicum),
- որոմ կարծր (լատին․՝ L.rigidum),
- որոմ հարբեցնող (լատին․՝ L.temulentum),
- որոմ արոտային կամ անգլիական (լատին․՝ L.perenne)
- որոմ բազմահար կամ իտալական (լատին․՝ L.multiflorum)։
Վերջին երկու տեսակները կարելի է նաև մշակել Հայաստանի բոլոր մարզերում։
Տարածում
Տարածված է Արագածոտնի, Կոտայքի, Լոռու, Տավուշի, Սյունիքի և այլ մարգերի անտառային, նախալեռնային և լեռնային գոտիներում։ Աճում է մարգագետիններում, մարգագետնա-տափաստաններում, իսկ բազմահար որոմները՝ կիսաանապատային և չոր տափաստանային գոտիների ջրովի պայմաններում՝ առվույտի հետ խառը։
Կենսաբանական նկարագիր
Ցողունը մերկ է, հարթ, կանգուն, բարձր՝ 16-100 (120) սմ։ Տերևները գծաձև են։ Ծաղկաբույլը երկշարք հասկ է, հասկիկները՝ բազմածաղիկ։ Ծաղկում է հունիսի սկգբին։ Պտուղը հատիկ է։
Նշանակություն և կիրառում
Հարբեցնող որոմը թունավոր է (հատիկի կեղևի տակ համակեցությամբ ապրում է ստրոմատինիա տեմուլենտա սունկը, որն արտադրում է թեմուլին ալկալոիդ. դրա խառնուրդ պարունակող ալյուրից ստացվում է «գիժ հաց», որն առաջացնում է գլխապտույտ, քնկոտություն, գիտակցության կորուստ, ջղաձգություններ։ Որոմը չարորակ մոլախոտ է, աղբոտում է բոլոր հացահատիկային բույսերի ցանքերը։ Պայքարի միջոցները, սերմնանյութի զտում, վաղ ցրտահերկ, հերբիցիդների ամենամյա կիրառում։
Դասակարգում
Տաքսոնոմիա
Որոմ դասն ավելի մոտ է Poa և Dáctylis դասերին, մտնում է Poeae ցեղի, Pooideae ենթաընտանիքի և Poaceae ընտանիքի մեջ.
| ևս 17 ընտանիք | Մոտ 15 ցեղ | |||||||||||||||
| կարգ Հացազգիներ | ենթաընտանիք Անանուխազգիների | դաս Որոմ | ||||||||||||||
| բաժին Ծաղկավոր բույսեր կամ Ծածկասերմեր | ընտանիք Դաշտավլուկագգիների | ցեղ Անանուխազգիներ | ||||||||||||||
| ծակավոր բույսերի 44 կարգ | ևս 5 ենթաընտանիք | մոտ 50 դաս | ||||||||||||||
Տեսակներ
- Lolium ambiguum = Lolium multiflorum Lam.
- Lolium annuum = Lolium temulentum L.
- Lolium aristatum Lag. = Lolium multiflorum Lam.
- Lolium arundinaceum (Schreb.) Darbysh. = Festuca arundinacea subsp. arundinacea
- Lolium arvense With. = Lolium temulentum f. arvense (With.) Junge
- Lolium boucheanum Kunth = Lolium perenne L.
- Lolium berteronianum = Lolium temulentum L.
- Lolium ×boucheanum auct. = Lolium ×hybridum Hausskn.
- Lolium brasilianum Kunth = Lolium perenne L.
- Lolium canadense Kunth = Lolium perenne L.
- Lolium canariense Steud.
- Lolium crassiculme Rech.f. = Lolium rigidum Gaudin
- Lolium cristatum L. ex Nyman = Lolium perenne L.
- Lolium cuneatum = Lolium temulentum L.
- Lolium dorei = Lolium persicum Boiss. & Hohen.
- Lolium edwardii H.Scholz, Stierst. & Gaisberg[2]
- Lolium ×festucaceum Link = ×Festulolium loliaceum (Huds.) P.Fourn.
- Lolium gaudinii Parl., nom. inval. = Lolium multiflorum Lam.
- Lolium giganteum (L.) Darbysh. = Festuca gigantea (L.) Vill.
- Lolium gracile = Lolium temulentum L.
- Lolium ×hubbardii Jansen & Wacht.
- Lolium ×hybridum Hausskn. [= Lolium multiflorum × Lolium perenne]
- Հոմանիշներ
- Lolium ×boucheanum auct.
- Lolium italicum A.Braun, nom. inval. = Lolium multiflorum Lam.
- Lolium lepturoides Boiss. = Lolium rigidum subsp. lepturoides (Boiss.) Sennen & Mauricio
- Lolium linicola A.Braun = Lolium remotum Schrank
- Lolium linicola var. aristatum Döll = Lolium remotum Schrank
- Lolium loliaceum (Bory & Chaub.) Hand.-Mazz. = Lolium rigidum subsp. lepturoides (Boiss.) Sennen & Mauricio
- Lolium marschallii Steven = Lolium perenne L.
- Lolium multiflorum Lam.
- Հոմանիշներ։
- Lolium ambiguum
- Lolium aristatum Lag.
- Lolium gaudinii Parl., nom. inval.
- Lolium italicum A.Braun, nom. inval.
- Lolium perenne subsp. multiflorum (Lam.) Husn.
- Lolium romanum
- Lolium scabrum
- Lolium siculum Parl.
- Lolium parabolicae Sennen ex Samp. = Lolium rigidum Gaudin
- Lolium perenne L.
- Հոմանիշներ
- Lolium boucheanum Kunth
- Lolium brasilianum Kunth
- Lolium canadense Kunth
- Lolium cristatum L. ex Nyman
- Lolium marschallii Steven
- Lolium perenne subsp. multiflorum (Lam.) Husn. = Lolium multiflorum Lam.
- Lolium persicum Boiss. & Hohen.
- Հոմանիշներ։
- Lolium dorei
- Lolium pratense (Huds.) Darbysh. = Festuca pratensis Huds.
- Lolium remotum Schrank
- Հոմանիշներ։
- Lolium linicola var. aristatum Döll
- Lolium remotum var. aristatum (Döll) Asch.
- Lolium remotum var. aristatum (Döll) Asch. = Lolium remotum Schrank
 |
- Lolium rigidum Gaudin
- Հոմանիշներ։
- Lolium crassiculme
- Lolium parabolicae
- Lolium trabutii
- Lolium rigidum subsp. lepturoides (Boiss.) Sennen & Mauricio
- Հոմանիշներ։
- Cryptuarm loliaceus Link
- Lolium lepturoides Boiss.
- Lolium loliaceum (Bory & Chaub.) Hand.-Mazz.
- Lolium rigidum var. rottbollioides Heldr. ex Boiss.
- Lolium teres
- Rottboellia loliacea Bory & Chaub.
- Lolium rigidum subsp. rigidum
- Հոմանիշներ։
- Lolium strictum C.Presl — Плевел прямой
- Lolium rigidum var. rottbollioides Heldr. ex Boiss. = Lolium rigidum subsp. lepturoides (Boiss.) Sennen & Mauricio
- Lolium romanum = Lolium multiflorum Lam.
- Lolium scabrum = Lolium multiflorum Lam.
- Lolium siculum Parl. = Lolium multiflorum Lam.
- Lolium strictum C.Presl = Lolium rigidum subsp. rigidum
- Lolium temulentum L.
- Հոմանիշներ։
- Lolium annuum
- Lolium berteronianum
- Lolium cuneatum
- Lolium gracile
- Lolium subulatum Vis. Lolium rigidum subsp. lepturoides (Boiss.) Sennen & Mauricio
- Lolium temulentum f. arvense (With.) Junge
- Հոմանիշներ։
- Lolium arvense With.
- Lolium temulentum var. leptochaeton A.Braun
- Lolium temulentum var. muticum Noulet
- Lolium temulentum f. temulentum
- Lolium temulentum var. leptochaeton A.Braun = Lolium temulentum f. arvense (With.) Junge
- Lolium temulentum var. muticum Noulet = Lolium temulentum f. arvense (With.) Junge
- Lolium teres = Lolium rigidum subsp. lepturoides (Boiss.) Sennen & Mauricio
- Lolium trabutii = Lolium rigidum Gaudin
Ծանոթագրություններ
Պատկերասրահ
Արտաքին հղումներ
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
