Նասրեդդին Թուս Ի Աբու Ջաֆար Մուհամեդ իբն Մուհամեդ իբն Հասան Բաքր (պարս.՝ محمد ابن محمد ابن حسن طوسی, փետրվարի 18, 1201[1][2], Թուս, Nizari Ismaili state[3][1] - հունիսի 26, 1274[1][2], Kadhimiya, Բաղդադ, Հուլավյան Իլխանություն[1]), առավել հայտնի Նասր ալ-Դին Թուսի (نصیر الدین طوسی) անվամբ, պարսիկ գիտնական-հանրագիտակ և պետական գործիչ։
| Նասր ալ-Դին Թուսի պարս.՝ نصيرالدین طوسی | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | փետրվարի 18, 1201[1][2] |
| Ծննդավայր | Թուս, Nizari Ismaili state[3][1] |
| Մահացել է | հունիսի 26, 1274[1][2] (73 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Kadhimiya, Բաղդադ, Հուլավյան Իլխանություն[1] |
| Գերեզման | Al-Kadhimiya Mosque |
| Քաղաքացիություն |  Խորեզմի թագավորություն,  Աբասյան խալիֆայություն, .svg){kind=small} Nizari Ismaili state և  Հուլավյան Իլխանություն |
| Մայրենի լեզու | պարսկերեն |
| Կրոն | շիա իսլամ[4] |
| Ազդվել է | Ավիցեննա, Fakhr al-Din al-Razi? և Mu'ayyad al-Din al-'Urdi? |
| Երկեր | Zij-i Ilkhani?, Akhlaq-i Nasiri?, Sharh al-isharat?, Tajrīd al-Iʿtiqād?, Tusi couple? և Sayr wa Suluk? |
| Մասնագիտություն | փիլիսոփա, գիտնական, մաթեմատիկոս, աստղագետ, աստղագուշակ, Խորագետ, ճարտարապետ, բժիշկ, da'i, աստվածաբան, marji', բանաստեղծ, թարգմանիչ, գրող, հեղինակ և քաղաքական գործիչ |
| Աշխատավայր | Alamut Library? և Մարաղայի աստղադիտարան[3] |
| Զբաղեցրած պաշտոններ | Վեզիր |
 Nasir al-Din Tusi Վիքիպահեստում | |
1256 թվականից եղել է Հուլավու խանի անձնական խորհրդականն ու դպիրը։ Նասրեդդին Թուսի ղեկավարությամբ կառուցվել է Մարաղայի աստղադիտարանը, կազմվել են աստղացուցակներ (Էլխանյան կամ Իլխանյան աղյուսակներ), որոնք պարունակում են նաև Արեգակի, Լուսնի և այլ մոլորակների ապագա դիրքերի որոշման աղյուսակներ։ «Մեկնություն Էվկլիդեսի» աշխատությունում Նասրեդդին Թուսը ցույց է տվել, որ Էվկլիդեսի զուգահեռ ուղիղների պոստուլատը կապված է եռանկյան անկյունների գումարի հետ։ «Տրակտատ ամբողջական քառանկյան մասին» աշխատությունում շարադրել է հարթ ու ոլորտային եռանկյունաչափությունը՝ որպես ինքնուրույն առարկա։ Գրել է նաև երկրաբանությանը, բժշկությանը, տրամաբանությանը, բարոյագիտությանը, պոեզիային վերաբերող աշխատություններ։
Ծանոթագրություններ
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
